گروهی از محققان آمریکایی راهکار جدیدی برای رسانش داروهای شیمیدرمانی به سلولهای سرطانی ابداع کردهاند که دارای قدرت هدفگیری بسیار بالایی بوده و سلولهای سرطانی را وادار به جذب داروها میکند.
ابداع روشی جدید برای رسانش دارو به سرطان پروستات
رسانش داروهای شیمیدرمانی به تومورهای سرطانی یکی از چالشهای مهم محققان بهشمار میرود. وادار کردن سلولهای سرطانی به جذب «طعمه» شیمیدرمانی چالش بزرگتری است. حال گروهی از محققان بیمارستان بیریگام و زنان (BWH) به رهبری دکتر امید فرخزاد روشی برای حل این مشکل ارائه کردهاند.
این گروه از محققان در آخرین کار خود که با همکاری محققان موسسه فناوری ماساچوست (MIT) و بیمارستان عمومی ماساچوست انجام شده است، یک روش بسیار موثر برای رسانش مقادیر انبوهی از داروهای شیمیدرمانی به سلولهای سرطان پروستات ابداع کردهاند.
این فرایند شبیه ساختن و تجهیز یک خودرو با بهترین قطعات، سوار کردن مسافر به آن (داروی شیمیدرمانی) و در نهایت ارسال آن به مقصد مورد نظر (سلول سرطانی) است.
در طراحی این حامل، محققان از روشی بهره بردند که امکان انتخاب لیگاندهایی را که سلولهای سرطان پروستات را هدف میگیرند، ایجاد میکند. سپس نانوذرات حاوی داروی شیمیدرمانی (در این مطالعه دوستاکسل) را به این لیگاندهای منتخب متصل کردند.
بسیاری از لیگاندها توانایی اتصال به سلولها را دارند، اما راهکار مورد استفاده توسط این گروه امکان انتخاب لیگاندهایی را ایجاد میکند که نه تنها به سلولهای سرطان پروستات متصل میشوند، بلکه دو عملکرد اساسی دیگر نیز دارند: ۱) آنقدر هوشمند هستند که فرق میان سلولهای سرطانی و غیرسرطانی را تشخیص دهند و ۲) بهنحوی طراحی شدهاند که توسط سلولهای سرطانی جذب شوند.
جنبه مهم دیگر این تحقیق این است که این ترکیب لیگاند-نانوذره میتواند با نشانگرهای مختلف سرطان (پادزاها) روی سطح سلول برهمکنش نماید. بر خلاف روشهای دیگر دارورسانی، این ویژگی امکان استفاده از آن را درکاربردهای وسیعتری فراهم میکند.
بنابر گفته دکتر زیو ژیائو، نویسنده اول مقاله مربوط به این کار از BWH، راهکارهای فعلی که برای هدفگیری سلولهای سرطانی توسط نانوذرات بهکار میروند، بر ترکیب نانوذرات با لیگاندهایی استوار هستند که میتوانند نشانگرهای معروف سرطان را هدف بگیرند. اجرای چنین راهکارهایی میتواند دشوار باشد، زیرا بسیاری از سلولهای سرطانی نشانگرهای سطحی قابل تشخیصی ندارند که آنها را از سلولهای عادی متمایز نماید.
ژیائو میگوید: «ما در این مطالعه یک راهبرد منحصر بهفرد ابداع کردهایم که نانوذرات را قادر میسازد بهطور خاص هر نوع سلول سرطانی مورد نظر را هدف گرفته و بهخوبی توسط آن جذب شود، حتی اگر نشانگرهای آن سلول سرطانی شناخته شده نباشند».نتایج این تحقیق بهصورت آنلاین در مجله ACS Nano منتشر شده است.