استفاده از نانوسیلیکای متخلخل در رهایش هدفمند دارو

پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی با همکاری پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی توانستند با عاملدار کردن ‏نانوسیلیکای متخلخل، از آن در سیستم رهایش داروی کلاریترومایسین استفاده کنند. ‏

‎ پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی با همکاری پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی توانستند با عاملدار کردن ‏نانوسیلیکای متخلخل، از آن در سیستم رهایش داروی کلاریترومایسین استفاده کنند. این دارو برای درمان ‏گلودرد، التهاب لوزه‌ها، سنوزیت باکتریایی حاد، تشدید برونشیت مزمن ساختار پوست و عفونت‌ها و… مورد ‏استفاده قرار می‌گیرد.‏

 

این تیم که با هدف رهایش هدفمند دارویی، مطالعاتی بر روی نانوسیلیکاهای متخلخل داشتند، توانستند با ‏استفاده از نانوسیلیکای عاملدار شده به عنوان نگهدارنده دارو به کاربرد جدیدی از این نانومواد برسند.

 

این ‏پژوهشگران داروی کلاریترومایسین را به عنوان داروی مورد نظر برای بررسی‌های خود انتخاب کردند.‏ کلاریترومایسین یک آنتی بیوتیک ماکرولیدی است که فعالیت ضد میکروبی از خود نشان می‌دهد. استفاده‌ی ‏این دارو به علت طعم بد، ایجاد خشکی دهان و تورم‌هایی مخصوصا در دهان، باعث مشکلاتی می‌شود. از ‏مشکلات دیگر آن نیمه‌عمر پایین (در حدود ۳ الی ۴ ساعت) است که این امر موجب آزاد شدن مقدار زیادی از ‏دارو در زمان کوتاه خواهد شد. به همین علت ارائه یک روش برای رفع این مشکلات احساس می‌شود.‏

 

این تیم تحقیقاتی از میان مواد مختلف به کار رفته در سیستم‌های دارورسانی کنترل شده، نانوسیلیکای متخلخل ‏را انتخاب کردند. از علل این انتخاب نیز می‌توان به پایداری، فضای زیاد، زیست سازگاری خوب این نانومواد ‏متخلخل اشاره کرد.

 

با بررسی‌های متعددی که بر روی نانوسیلیکای متخلخل انجام شد، ساختار ‏SBA-15‎‏ به ‏علت آرایه شش‌ضلعی بسیار منظم، مورد توجه پژوهشگران قرار گرفت. همچنین وجود حفره‌های بزرگ‌تر در ‏این ساختار نسبت به بقیه‌ی ساختار‌ها، نکته دیگری بود تا این ساختار را به منظور حمل مولکول‌های بزرگ ‏داروی کلاریترومایسین انتخاب کنند.‏

 

آنان در ادامه کار خود آزمایشاتی بر روی نانوسیلیکای متخلخل (با ساختار ‏SBA-15‎‏) همراه با داروی ‏کلاریترومایسین جذب شده به داخل خود انجام دادند. نتایج این آزمایشات نشان داد که با عامل‌دار کردن سطح ‏داخلی منافذ به ‌وسیله‌ی مشتقات ‏TREN [tris (2-aminoethyl) amine]‎‏ آزاد‌سازی بهتری رخ می‌دهد. ‏

 

همچنین از نتایج دیگر مشاهدات، کنترل ذخیره‌سازی و انتشار دارو با تغییرات ‏pH‏ است که یک امکان مناسب ‏برای استفاده در ‏pH‏ معده را فراهم می‌کند به طوری که وقتی ‏pH‏ محیط کمتر از ۴ شود حدود ۹۷ درصد از ‏داروی خود را آزاد می‌کند.‏

 

نتایج این کار تحقیقاتی که به‌وسیله‌ی آقای جباری ظهیرآبادی و همکارانشان صورت گرفته است، در مجله ‏Sol-Gel Science and Technology‏ (جلد ۶۱، شماره ۱، سال ۲۰۱۲) منتشر شده است. علاقمندان ‏می‌توانند متن مقاله را در صفحات ۹۰ الی ۹۵ همین شماره مشاهده نمایند.‏ ‎
 

‎ ‎ ‎ ‎‎