تعیین مقدار داروی پارکینسون با استفاده از نانولوله‌های کربنی

پژوهشگر دانشگاه پیام‌نور مرکز کرمان با ساخت الکترودی اصلاح شده با نانولوله‌های کربنی، یک روش مناسب و سریع برای اندازه‌گیری داروی کاربیدوپا بر پایه روش‌های الکتروشیمیایی ارائه داد. این روش اندازه‌گیری توانایی کاربرد در صنایع دارویی مرتبط، صنایع استانداردسازی این دارو، مراکز و آزمایشگاه‌های تشخیص طبی که جهت تشخیص بیماری نیازمند تعیین سطح غلظت این دارو در محیط‌های بیولوژیکی هستند، را داراست.

کاربیدوپا دارویی است که برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون تجویز می‌شود و تعیین مقدار این دارو در صنایع دارویی و در مواد بیولوژیکی نظیر خون و… از اهمیت زیادی برخوردار است. از اینرو روش‌های متعددی تاکنون بدین منظور ارائه شده است اما در بین آنان، روش‌های ولتامتری و الکتروشیمیایی بسیار ساده، ارزان و سریع هستند.

مسئله اصلی در روش‌های الکتروشیمی ارائه الکترودی است که بتوان در سطح آن کاربیدوپا را به طور گزینش‌پذیر و در حد مقادیر کم اندازه‌گیری نمود. در این کار تحقیقاتی که به‌وسیله‌ی دکتر علیرضا محدثی زرندی استادیار دانشگاه پیام‌نور مرکز کرمان صورت گرفته است، از نانولوله‌های کربنی به دلیل خواص الکتریکی منحصربه‌فرد، برای ساخت الکترود گزینش‌پذیر نسبت به کاربیدوپا استفاده شد.

دکتر محدثی در رابطه با این کار تحقیقاتی گفت: «در این کار تحقیقاتی دو هدف دنبال شد، هدف اول توسعه کاربرد نانولوله‌های کربنی در ساخت الکترودهای اصلاح شده، نشان دادن قابلیت‌های این نانومواد در افزایش حساسیت و گزینش پذیری الکترودهای اصلاح شده شیمیایی، بوده است. همچنین دومین هدف نیز ارائه یک روش مناسب و سریع برای اندازه‌گیری داروی مهم کاربیدوپا بر پایه روش‌های الکتروشیمیایی است.»

وی ادامه داد: «به دنبال این اهداف مراحل شش‌گانه‌ای مطرح و عملی شدند که می‌توان این مراحل را به ترتیب این گونه بیان کرد: ۱) ساخت یک الکترود خمیر کربن اصلاح شده با نانولوله‌های کربنی و ترکیب کلروآنیلیک اسید به عنوان حد واسط ردوکس، ۲) بررسی الکتروشیمیایی و میکروسکوپی ترکیب کلروآنیلیک اسید در بافت الکترود، ۳) بررسی امکان تشخیص ولتامتری الکتروکاتالیزوری کاربیدوپا در سطح الکترود، ۴) بهینه‌سازی شرایط عمل الکترود، ۵) اندازه‌گیری معیارهای شایستگی روش، ۶) اندازه‌گیری کاربیدوپا در نمونه‌های حقیقی مختلف جهت بررسی صحت و دقت روش ارائه شده.»

بر اساس نتایج این تحقیقات، استفاده از نانولوله کربنی در ساختار الکترود باعث پاسخ‌های الکتروشیمیایی کاملاً بهبود یافته می‌شود. همچنین از تأثیرات دیگر حضور نانولوله‌های کربنی افزایش سیگنال‌های الکترولیزی است که یکی از عوامل افزایش حساسیت این روش است.

همچنین دکتر محدثی در پایان سخنان خود با اشاره به دیگر نتایج این طرح گفت: «استفاده از نانولوله‌های کربنی منجر به نتایج مناسبی در اندازه‌گیری کاربیدوپا با غلظت‌های بسیار کم شده است. از نتایج این طرح اندازه‌گیری کاربیدوپا در گستره غلظتی ۰/۶ تا ۱۰۰ میکرومولار، حد تشخیص ۴/۰ میکرومولار و تکرارپذیری کمتر از ۳ درصد است.»

به گفته دکتر محدثی ادامه این کار تحقیقاتی وارد فاز جدیدی از تحقیقات شده و در زمینه ساخت این نوع الکترودها جهت تعیین مواد مختلف بیولوژیک و یا مواد سمی در مقادیر کم در حال پیگیری می‌باشد.

نتایج این تحقیقات در مجله International Journal of Electrochemical Science (جلد ۷، سال ۲۰۱۲) منتشر شده است. علاقمندان می‌توانند متن مقاله را در صفحات ۲۴۳۰ الی ۲۴۳۹ همین شماره مشاهده نمایند.