محققان دانشگاه فلوریدا ذرات کوچکی تولید کردهاند که میتوانند
برنامهریزی شده و با خاموش کردن خط تولید ژنتیکی که پروتئینهای مربوط به
بیماری را تولید میکنند، در سطح سلولی با بیماری مبارزه کنند.
این «نانوروباتهای» جدید توانستند در بررسیهای آزمایشگاهی کل عفونت
ویروسی هپاتیت C را از بین ببرند. طبیعت قابل برنامهریزی این ذرات امکان
استفاده از آنها در بیماریهایی همچون سرطان و عفونتهای ویروسی را فراهم
میآورد.
این تحقیق توسط چارلز چائو، استادیار شیمی دانشگاه فلوریدا و چن لیو، استاد
پاتولوژی این دانشگاه رهبری شده است. لیو میگوید: «این یک فناوری جدید است
که کاربردهای بسیار وسیعی دارد، زیرا ما میتوانیم با استفاده از این ذرات
هر ژنی را که میخواهیم، هدف بگیریم. این فناوری راه را برای تحقیق در
عرصههای جدید میگشاید. ما از ابداع این فناوری بسیار هیجانزده هستیم».
در پنج دهه گذشته نانوذرات بهعنوان مبنایی برای شناسایی، پایش و درمان
بیماریها مطرح بودهاند. در حال حاضر از فناوریهای مبتنی بر نانوذرات در
برخی کاربردهای پزشکی همچون بررسیهای ژنتیکی و یافتن نشانگرهای بیماریها
استفاده میشود. چندین درمان متفاوت نیز در مراحل مختلف آزمایشهای بالینی
قرار دارند.
هدف نهایی و ایدهآل درمان نانویی یافتن عاملی است که بسیار انتخابی عمل
میکند؛ این عامل تنها وارد سلولهای بیمار میشود، فقط فرایندهای مربوط به
بیماری را درون سلول هدف میگیرد و به سلولهای سالم آسیبی نمیرساند.
برای نشان دادن چگونگی این فرایند، چائو و همکارانش ذرهای تولید کردند که
ویروس هپاتیت C را در کبد هدف گرفته و از تکثیر آن جلوگیری میکند.
در درمانهای فعلی هپاتیت C از دارویی استفاده میشود که به سیستم تکثیر
ویروس حمله میکند. اما کارایی این روش در حد متوسط بوده و بنابر مطالعات
انجام شده، تنها در ۵۰ درصد موارد موفقیتآمیز بوده است. اثرات جانبی این
نوع از درمان از دارویی به داروی دیگر متفاوت بوده و شامل علائم
شبهآنفلوآنزا، کم خونی و اضطراب است.
چائو و همکارانش میخواستند مفهوم مداخله در ماده ژنتیکی ویروس را بهبود
بخشیده و با افزایش کارایی درمان، اثرات جانبی آن را کاهش دهند.
ذرات تولیدشده توسط این گروه بهنحوی طراحی میشوند که با ماده ژنتیکی سلول
مورد نظر مطابقت داشته و میتوانند بدون آنکه توسط سامانه ایمنی بدن
شناسایی شوند، وارد سلول هدف گردند.
جزئیات این کار در Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر
شده است.
|