بررسی تاثیر فناوری‌نانو در رسانه‌ها در سه کشور اروپایی

رسانه‌ها می‌توانند بر تصویر عمومی از علم و فناوری تاثیر ‏بسزایی داشته باشند.در اینجا تاثیر رسانه‌ها بر توسعه فناوری نانو در سه کشور آلمان، سوئیس و اتریش بررسی شده است.

رسانه‌ها می‌توانند بر تصویر عمومی از علم و فناوری به ویژه در حوزه فناوری‌نانو تاثیر بسزایی ‏داشته باشند. این موضوع، حتی اگر تنها درصد کمی از مردم به طور مستقیم با چنین حوزه‌های ‏تحقیقاتی‌ای ارتباط داشته باشند نیز مصداق دارد. گزارش‌های رسانه‌های گروهی به دنبال افزایش ‏آگاهی عمومی از موضوعات منتخب بوده و با جلب مشارکت نقش‌آفرینان مختلف به دنبال آگاه ‏کردن آنها از موضوعات کنونی بوده و مبنایی را برای مباحث اجتماعی آتی فراهم می‌سازند. برای ‏سالیان متمادی، دانشمندان رشته‌های مختلفی نظیر ارزیابی فناوری، علوم ارتباطات، مطالعات علم و ‏فناوری و … به دنبال افزایش آگاهی مردم از حوزه فناوری‌نانو بوده و این امر را از طریق رسانه‌ها ‏انجام می‌دهند. ‏

از مجموع ۱۹۹۸ مقاله‌ای که در این زمینه در دوره زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ تجزیه و تحلیل شده‌اند، ‏تقریبا ۴۴ درصد آنها توسط دو رسانه چاپی آلمان منتشر شده است. این در حالی است که کشورهای ‏سوییس و اتریش به ترتیب با ۲۹ و ۲۷ درصد، بیشترین مقالات چاپی را در این زمینه به خود ‏اختصاص داده‌اند. در هر کدام از این کشورها روزنامه‌های ملی مقالات بیشتری را به موضوع ‏فناوری‌نانو اختصاص داده‌اند. در آغاز دوره بررسی، تعداد مقالات به طور قابل توجهی در بین ‏کشورهای مختلف متفاوت بوده اما در انتهای دوره، تعداد آنها به همدیگر نزدیک‌تر شده‌اند. حدود ‏‏۸۸ درصد گزارش‌های مربوط به فناوری‌نانو در قالب گزارش‌های واقعی نظیر گزارش‌های خبری ‏بوده و تنها درصد کمی از آنها در قالب مصاحبه‌ها، نظرات و مقالات بوده‌اند.‏

در آغاز دهه گذشته، انعکاس رسانه‌ای فناوری‌نانو در کشور آلمان بسیار مشهود بوده است. در ‏پایان دوره ارزیابی و در سال ۲۰۰۹ میلادی، مجددا تعداد مقالات مربوط به فناوری‌نانو به طور قابل ‏توجهی افزایش یافته است. در کشورهای اتریش و سوییس، گزارش‌دهی مربوط به فناوری‌نانو هنوز ‏هم شبیه آغاز دوره  مطالعه بوده و به تدریج تعداد آنها افزایش یافته است. ‏

به طور کلی در هر سه کشور فوق، طبقات موضوعی ذیل بیشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار ‏گرفته‌اند: ‏
•    تحقیقات پایه و فناوری‌نانوی عمومی
•    حوزه‌های کاربردی: فناوری اطلاعات و ارتباطات
•    حوزه کاربردی: سلامت
•    کسب و کار
•    سیاست‌گذاری: موضوعات مربوط به تحقیقات پایه، مواردی نظیر تحقیقات مربوط به ‏ریسک و سم‌شناسی.‏

در مورد مزایا و ریسک‌های مربوط به فناوری‌نانو نیز در روزنامه‌ها، فرصت‌ها و مزایای ‏فناوری‌نانو نسبت به ریسک‌های احتمالی آن بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفتند. به طور کلی ۸۶ ‏درصد کل مقالات منتشر شده، حداقل یکی از مزایای فناوری‌نانو را ارائه کرده‌اند. در حالی که تنها ‏‏۱۴ درصد مقالات، به ریسک‌های مربوط به فناوری‌نانو پرداخته‌اند. در کشورهای اتریش، سوییس و ‏آلمان به ترتیب ۲۴، ۲۴ و ۱۳٫۷ درصد مقالات منتشر شده، ریسک‌های مربوط به فناوری‌نانو را ‏بررسی کرده‌ و مزایای اقتصادی فناوری‌نانو و کاربردهای مربوط به این فناوری بیشتر مورد توجه ‏رسانه‌‌ها قرار گرفته‌اند. ‏