رسانهها میتوانند بر تصویر عمومی از علم و فناوری تاثیر بسزایی داشته باشند.در اینجا تاثیر رسانهها بر توسعه فناوری نانو در سه کشور آلمان، سوئیس و اتریش بررسی شده است.
بررسی تاثیر فناورینانو در رسانهها در سه کشور اروپایی
رسانهها میتوانند بر تصویر عمومی از علم و فناوری به ویژه در حوزه فناورینانو تاثیر بسزایی داشته باشند. این موضوع، حتی اگر تنها درصد کمی از مردم به طور مستقیم با چنین حوزههای تحقیقاتیای ارتباط داشته باشند نیز مصداق دارد. گزارشهای رسانههای گروهی به دنبال افزایش آگاهی عمومی از موضوعات منتخب بوده و با جلب مشارکت نقشآفرینان مختلف به دنبال آگاه کردن آنها از موضوعات کنونی بوده و مبنایی را برای مباحث اجتماعی آتی فراهم میسازند. برای سالیان متمادی، دانشمندان رشتههای مختلفی نظیر ارزیابی فناوری، علوم ارتباطات، مطالعات علم و فناوری و … به دنبال افزایش آگاهی مردم از حوزه فناورینانو بوده و این امر را از طریق رسانهها انجام میدهند.
از مجموع ۱۹۹۸ مقالهای که در این زمینه در دوره زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ تجزیه و تحلیل شدهاند، تقریبا ۴۴ درصد آنها توسط دو رسانه چاپی آلمان منتشر شده است. این در حالی است که کشورهای سوییس و اتریش به ترتیب با ۲۹ و ۲۷ درصد، بیشترین مقالات چاپی را در این زمینه به خود اختصاص دادهاند. در هر کدام از این کشورها روزنامههای ملی مقالات بیشتری را به موضوع فناورینانو اختصاص دادهاند. در آغاز دوره بررسی، تعداد مقالات به طور قابل توجهی در بین کشورهای مختلف متفاوت بوده اما در انتهای دوره، تعداد آنها به همدیگر نزدیکتر شدهاند. حدود ۸۸ درصد گزارشهای مربوط به فناورینانو در قالب گزارشهای واقعی نظیر گزارشهای خبری بوده و تنها درصد کمی از آنها در قالب مصاحبهها، نظرات و مقالات بودهاند.
در آغاز دهه گذشته، انعکاس رسانهای فناورینانو در کشور آلمان بسیار مشهود بوده است. در پایان دوره ارزیابی و در سال ۲۰۰۹ میلادی، مجددا تعداد مقالات مربوط به فناورینانو به طور قابل توجهی افزایش یافته است. در کشورهای اتریش و سوییس، گزارشدهی مربوط به فناورینانو هنوز هم شبیه آغاز دوره مطالعه بوده و به تدریج تعداد آنها افزایش یافته است.
به طور کلی در هر سه کشور فوق، طبقات موضوعی ذیل بیشتر مورد توجه رسانهها قرار گرفتهاند:
• تحقیقات پایه و فناورینانوی عمومی
• حوزههای کاربردی: فناوری اطلاعات و ارتباطات
• حوزه کاربردی: سلامت
• کسب و کار
• سیاستگذاری: موضوعات مربوط به تحقیقات پایه، مواردی نظیر تحقیقات مربوط به ریسک و سمشناسی.
در مورد مزایا و ریسکهای مربوط به فناورینانو نیز در روزنامهها، فرصتها و مزایای فناورینانو نسبت به ریسکهای احتمالی آن بیشتر مورد توجه قرار میگرفتند. به طور کلی ۸۶ درصد کل مقالات منتشر شده، حداقل یکی از مزایای فناورینانو را ارائه کردهاند. در حالی که تنها ۱۴ درصد مقالات، به ریسکهای مربوط به فناورینانو پرداختهاند. در کشورهای اتریش، سوییس و آلمان به ترتیب ۲۴، ۲۴ و ۱۳٫۷ درصد مقالات منتشر شده، ریسکهای مربوط به فناورینانو را بررسی کرده و مزایای اقتصادی فناورینانو و کاربردهای مربوط به این فناوری بیشتر مورد توجه رسانهها قرار گرفتهاند.