ساخت نانوحسگری برای شناسایی همزمان هزاران پروتئین

محققان موفق به ساخت ابزاری شدند که قادر است هزاران پروتئین مختلف را به سرعت شناسایی کند. این ابزار یک حسگر شیمیایی حاوی نانومیله‌های طلا است. ارزان بودن و سهولت کاربرد از دیگر مزایای این حسگر است.

پژوهشگران سوئدی موفق به ساخت حسگری شدند که قادر است صدها بلکه هزاران پروتئین متفاوت را به صورت همزمان شناسایی کند. از این حسگر جدید می‌توان برای شناسایی ویروس‌ها و همچنین شناسایی نوع آنها نیز استفاده کرد. یکی از مزیت‌های این شناساگر، ارزان و سریع‌بودن آن است. کارستن سونیچسن از موسسه شیمی فیزیک دانشگاه جانسن گوتنبرگ می گوید: این حسگر کاربردهای متعددی در پزشکی دارد، برای مثال می‌توان از آن برای شناسایی بیماری‌های مختلف استفاده کرد. یکی از موارد کاربرد این حسگر استفاده آن در تست‌های بارداری است.کار با این حسگر بسیار ساده است یک قطره از خون یا سیال مورد نظر روی نوار حسگر قرار داده می‌شود، سپس حسگر پروتئین‌های موجود در نمونه را شناسایی کرده و به سرعت تفاوت‌ میان میکرواورگانیسم‌های بی‌خطر و خطرناک را تشخیص می‌دهد.
برای این که این حسگر بتواند مواد مختلف را در یک نمونه آزمایشی اندک شناسایی کند باید ساختار آن بسیار کوچک و در حد نانومقیاس باشد. از این رو محققان سوئدی این حسگر را به شکلی طراحی کردند که به اندازه نوک سوزن بوده اما قادر به انجام صدها تست مختلف است، این درحالی است که مساحت آن در حد یک دهم میلیمتر مربع است. این نوار تست از لوله‌های شیشه‌ای ساخته شده که روی آنها نانوذرات طلا قرار داده شده است؛ این نانوذرات به صورت حسگرهای عنصری عمل می‌کند. به این نانوذرات، رشته‌های کوتاه دی ان ای متصل شده است که هر یک به پروتئین ویژه‌ای متصل می‌شود. زمانی که پروتئین مورد نظر به این رشته متصل شد، نانوذره تغییر رنگ می‌دهد این تغییر رنگ با استفاده از طیف‌سنج قابل شناسایی است. لوله‌های شیشه‌ای برای همین در این حسگر قرار داده شده‌اند.
کریستیانا روزمان از محققان این پروژه می‌گوید: ما نشان دادیم که با این راهبرد می‌توان چندین تست را به صورت همزمان با هم انجام داد و در نتیجه، پروتئین‌های مختلفی را شناسایی کرد. این کار تنها با ریختن یک قطره از نمونه روی نانومیله‌های طلا انجام می‌شود.
پزشکان می‌توانند از این ابزار جدید برای تست بیماری‌ها استفاده کنند به طوری که با مقدار کمی از نمونه بیمار با سرعت بالا و هزینه کم نتیجه کار بدست می‌آید. یکی دیگر از کاربردهای این حسگر، استفاده از آن در شناسایی مواد سمی در محیط‌زیست است.