نانوپوشش پلیمری هوشمند با قابلیت خودترمیم شوندگی

پژوهشگران پرتغالی موفق به ساخت نانوپوششی شدند که علاوه بر محافظت از سطح، می‌تواند محل شروع خوردگی را نشان داده و با فرآیند خود ترمیم شوندگی موجب ترمیم بخش آسیب دیده شود.

خوردگی هر ساله میلیون‌ها دلار خسارت به سازه‌های فلزی وارد می‌کند که این موضوع اثرات منفی اقتصادی در پی دارد. به همین دلیل در طول سال‌های گذشته تحقیقات دامنه‌دار و رو به گسترشی در این حوزه انجام شده است. هدف اصلی این تحقیقات کاهش هزینه نگهداری سازه‌ها و تجهیزات صنعتی است که برای این کار محققان درصدد استفاده از پوشش‌های حسگر فعال هستند. با استفاده از این پوشش‌ها، برای نگهداری ادوات و تجهیزات صنعتی نیاز به انجام فرآیندهای پرهزینه نخواهد بود.
یکی از راهبردهای دیگر برای این کار استفاده از پوشش‌های خودترمیم شونده است. گزارش‌های متعددی درباره پوشش‌های خودترمیم شونده مبتنی بر فناوری نانو منتشر شده که قرار است جایگزین پوشش‌های سمی کروم فعلی شوند.
اخیرا مقاله‌ای منتشر شده که در آن پوششی حاوی نانوکپسول معرفی شده است. درون این نانوکپسول‌ معرف‌های شیمیایی pH پر شده است. این کار در دانشگاه آوریو پرتغال انجام شده که در آن محققان پوششی ساخته‌اند که در صورت آغاز فرآیند خوردگی، می‌تواند محل خوردگی را نشان داده و کار ترمیم سطح را انجام دهد. در واقع با شروع فرآیند خوردگی، عوامل خورنده موجب از بین رفتن یک بخش از سازه می‌شود در نتیجه رنگ بخش خورده شده تغییر می‌کند. نتایج این پژوهش در قالب مقاله‌ای تحت عنوان Nanocontainer-based corrosion sensing coating در نشریه Nanotechnology به چاپ رسیده است.
ژلودکویچ از محققان این پروژه می‌گوید شناسایی فرآیند خوردگی می‌تواند مستقل از فرآیند محافظت باشد. برای مثال این پوشش جدیدی که ما ساخته‌ایم دارای عملکردهای مختلفی است به طوری که علاوه بر نشان دادن محل خوردگی، می‌تواند ترمیم محل خورده شده را نیز انجام دهد این کار با استفاده از نانوساختارهای هوشمند انجام می‌شود. در واقع این پوشش هم از سطح محافظت کرده و هم در صورت بروز مشکل آن را ترمیم می‌کند.
در این پوشش، نانوکپسول‌های حاوی مواد شیمیایی ترمیم کننده وجود دارد. همچنین این پوشش از چندین لایه تشکیل شده است که هر لایه نانوکپسول خاص خود را داشته و عملکرد جدا از دیگر لایه‌ها دارد. یکی از مواد اصلی به کار رفته در این نانوکپسول‌ها، فنول‌فتالئین بوده که یک نوع شناساگر رنگی است. با شروع فرآیند خوردگی یون هیدروکسید تشکیل شده و موجب تغییر pH محیط پوشش می‌شود این تغییر pH باعث تغییر رنگ در محل خوردگی می‌شود.