پژهشگران دانشگاه صنعتی اصفهان با همکاری پژوهشگران دانشگاه علامه مجلسی موفق به آنالیز سولفیت با کمترین هزینه و مزاحمت شدند.
آنالیز ارزان سولفیت با استفاده از نانولوله‌های کربنی
پژهشگران دانشگاه صنعتی اصفهان با همکاری پژوهشگران دانشگاه علامه مجلسی موفق به آنالیز سولفیت با کمترین هزینه و مزاحمت شدند. این محققان برای این منظور از نانولوله‌های کربنی استفاده نموده‌اند که باعث انتخابگری بالا و افزایش سطح موثر الکترود شده است.
اندازه‌گیری انتخابی یون سولفیت نیاز به روش HPLC داشته که علاوه‌بر گران‌قیمت بودن دستگاه و نیاز به مصرف حلال‌های گران‌قیمت و مضر برای محیط زیست، کار با آن نیز به تخصص بالایی نیاز دارد. استفاده از روش‌های ولتامتری و آمپرومتری راحت‌تر و ساده‌تراز روش‌های اسپکتروسکوپی و HPLC است زیرا ارزان‌تراست و براحتی نیز قابل اتوماسیون است. علاوه‌بر این اثر مزاحمت گونه‌های هم خانواده نظیر سولفید، تیوسولفات و تیوسیانات قابل رفع است.
دکتر علی اصغر انصافی عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان درباره اهداف این تحقیق گفت: «آنالیز سولفیت یکی از آنالیز‌های بسیار مشکل از نظر شیمی تر و روش‌های اسپکتروسکوپی است چرا که گونه‌هایی نظیر سولفید و تیوسولفات نیز همانند سولفیت وارد واکنش شده و مزاحمت ایجاد می‌نمایند. لذا ما به‌دنبال یک روش انتخابی بودیم تا بتوان سولفیت را با کمترین مزاحمت و همچنین کمترین میزان مصرف مواد شیمیایی انالیز نمود.»
در این کار تحقیقاتی ابتدا با استفاده از نانولوله‌های کربنی حدواسط پاراآمینوفنل در خمیر کربن با درصد بهینه، بعنوان یک حسگر الکتروشیمیایی تهیه گردید. وی در این باره افزود: «یون سولفیت در سطح الکترودهای اصلاح نشده داری اضافه ولتاژی در حد یک ولت است. این اضافه ولتاژ زیاد باعث مزاحمت گونه‌های مختلفی نظیر تیوسولفات، سولفید، تیوسیانید، آسکوربیک اسید، اوریک اسید و سیستین در اندازه‌گیری سولفیت می‌گردد. قرار گرفتن نانولوله‌های کربنی همراه با اصلاحگر ذکر شده باعث کاهشی در حدود هشت دهم ولت در اضافه ولتاژ اکسایش سولفیت گردید. لذا پیک اکسایش سولفیت در ناحیه‌ای قرار گرفت که عاری از مزاحمت گونه‌های فوق الذکر است. با این روش به‌دلیل استفاده از نانولوله‌های کربنی علاوه‌بر افزایش انتخابگری روش حساسیت روش اندازه‌گیری نیز افزایش پیدا کرد. مقدار جریان ایجاد شده در این حسگر متناسب با مقدار سولفیت در نمونه است.»
حضور نانولوله‌های کربنی باعث می‌شود که کمک شایانی در کاهش اضافه ولتاژ اکسایش سولفیت نموده و درنتیجه انتقال الکترون در سطح الکترود را تسهیل نماید و لذا انتخابگری روش را بهبود می‌بخشد. علاوه‌بر این حضور نانولوله‌های کربنی در سطح باعث افزایش سطح موثر الکترود نیز گردیده است.
انتخابگری بالا و حساسیت مناسب (بدلیل حضور نانولوله‌های کربنی و اصلاح گر) در آنالیز سولفیت در نمونه‌های حقیقی و آب را می‌توان از ویژگی‌های مهم این کار تحقیقاتی دانست.
نتایج این کار تحقیقاتی که به دست دکتر علی اصغر انصافی و حسن کریمی مله (دانشجوی دکترا) از دانشگاه صنعتی اصفهان و دکتر محسن کیوان فرد از دانشگاه علامه مجلسی صورت گرفته است، در مجله International Journal of Environmental analytical Chemistry (جلد ۹۳، شماره ۶، سال ۲۰۱۳، صفحات ۶۵۰–۶۶۰) منتشرشده است.
