ساخت نانوقفس مبتنی بر دی‌ان‌ای

پژوهشگران با استفاده از رشته‌های دی‌ان ای موفق به ساخت نانوقفسی شدند که با تغییر دما، ساختار آن تغییر می‌کند. این نانوقفس می‌تواند ترکیبات دارویی را در خود گرفته و با تغییر دما آن را رهاسازی کند.

پژوهشگران ایتالیایی و آمریکایی موفق به برداشتن گام دیگری در مسیر توسعه نانوربات‌های حامل دارو شدند. نانوروبات اصطلاحی است که به مولکول‌هایی با ویژگی خاص گفته می‌شود؛ مولکول‌هایی که قابل برنامه‌ریزی بوده و می‌توانند عمل برنامه‌ریزی شده‌ای را انجام دهند.
محققان دانشگاه آرهوس موفق به طراحی اولین نانوربات دی‌ان‌ای شدند که قادر به حمل و رهاسازی زیست‌مولکول‌ها است. این نانوربات بدون شک می‌تواند ترکیبات دارویی را حمل کرده و به سلول‌های بیمار برساند.
این گروه تحقیقاتی با استفاده از خودآرایی، ساختار پیچیده‌ای از جنس دی‌ان‌ای را طراحی کردند که در آن از هشت رشته دی‌ان‌ای استفاده شده‌است. این هشت رشته به‌صورت خودبه‌خودی خودآرایی داده و یک ساختار قفسه‌مانندی را تشکیل می‌دهد.
نانوقفسه به‌دست آمده می‌تواند در برابر تغییر دمای محیط عکس‌العمل نشان دهد. این نانوساختار می‌تواند به دو شکل باز ( شکل A) و بسته ( شکل B) در آید. محققان با تغییر دما می‌توانند آنزیم فعالی نظیر هورس رادیش پراکسیداز را وارد این نانوساختار کنند. دلیل انتخاب این آنزیم آن است که می‌توان به سادگی آن را ردیابی کرد.
اهمیت نانوقفس ساخته شده توسط محققان در این است که در وسط این ساختار حفره‌ بسیار کوچکی وجود دارد که ترکیبات بزرگتر از این حفره را می‌توان توسط این ساختار جابه‌جا کرد در حالی که ساختارهای کوچک‌تر از این ساختار خارج می‌شوند.
نتایج این پژوهش درقالب مقاله‌ای در نشریه ACS Nano به چاپ رسیده است. در حال حاضر محققان به دنبال را‌ه‌های باز کردن این نانوقفس با تغییر دما هستند تا بتوانند پیش از بسته شدن آن، ترکیبات مورد نظر را درون این نانوقفس وارد کنند.
نتایج یافته‌های محققان نشان می‌دهد که آنزیم کپسوله شده در این ساختار می‌تواند فعالیت‌ خود را درون این نانوقفس حفظ کند به طوری که اگر مواد اولیه بتوانند از حفره میان این ساختار وارد آن شوند، تحت تاثیر آنزیم قرار خواهند گرفت.
فرآیند کپسوله کردن مواد برگشت‌پذیر است یعنی مولکول می‌تواند از آن خارج شود. محققان نشان دادند که این نانوساختار را می‌توان وارد محیط کشت کرد.
پژوهشگران امیدوارند که از این نانوساختار قفسی شکل در آینده برای حمل دارو استفاده شود تا بتوان داروها را به طور موثرتری به محل مورد نظر در بدن رساند.