محققان دانمارکی با استفاده از نانوساختارهای دندریمری موفق به ساخت کوچکترین ابزار تزریق دارو در جهان شدند. این ابزار میتواند به سطح سلول هدف متصل شده و دارو را به آهستگی به درون سلول تزریق کند. نتایج تستهای اولیه این ابزار مثبت بوده و به زودی تستهای بالینی آن آغاز میشود.
مخزن دندریمری، کوچکترین ابزار تزریق داروی جهان
ترس از تزریق آمپول یکی از مشکلات رایج در درمان برخی بیماران است، از سوی دیگر تزریق با آمپول میتواند خطر وارد شدن بیش از حد نیاز دارو به بدن را داشته باشد. اخیرا محققان دانشگاه کپنهاگ موفق به ساخت ابزاری برای تزریق دارو شدند که میتوان آن را مستقیما به بافتهایی نظیر تومور سرطانی متصل کرد تا داروی مورد نظر را به آهستگی وارد بدن کند. این ابزار که کوچکترین دستگاه تزریق داروی جهان محسوب میشود میتواند دفعات تزریق و مقدار داروی تزریق شده در هر دوره تزریق را کاهش دهد.
این ابزار را میتوان به غشاء سلولی متصل کرد تا دارو به آهستگی وارد سلول شود. پژوهشگران برای ساخت این ابزار از بلورهای لیپیدی خودآرا استفاده کردند که در آن فسفولیپیدها بهصورت ساختار دندریمر قرار گرفتهاند. این ساختار میتواند مقادیر زیادی دارو را در خود نگه دارد و همچنین امکان متصل شدن به غشاء سلولها را نیز دارد.
شرکت سوئدی کاماروس ایبی (Camarus Ab) از این ابزار محصولی موسوم به FluidCrystal® را تولید کرده که در واقع نانوذراتی حاوی دارو هستند. این سیستم رهایش دارویی میتواند تا ماهها پس از تزریق، دارو را به آرامی وارد بدن کند. نکته کلیدی در ساخت این ابزار، مطلع شدن از نحوه برهمکنش میان این ابزار با غشاء سلول است.
این گروه تحقیقاتی از روشی موسوم به رفرکتومتری نوترونی استفاده کردند که در آن نوترونها در سطح حرکت کرده و سپس انعکاس پیدا میکنند؛ با این کار اطلاعاتی درباره ضخامت و ساختار زیرلایه به کاربر ارائه میکنند. با مطالعه سطح سلول میتواند ابزار تزریق را طراحی کرد.
محققان نشان دادند که افزایش بار منفی در سطح غشاء سلول موجب میشود مولکولهای دندریمری نفوذ بیشتری در سلول داشته باشند و در نهایت چسبندگی بهتری به غشاء پیدا کنند؛ با این کار نقش یک مخزن جانبی را برای سلول ایفا میکنند مخزنی که حاوی دارو یا ترکیب شیمیایی مورد نظر است. هر چند غشاء سلولها دارای بار منفی است اما سطح سلولهای سرطانی بار منفی بیشتری دارد بنابراین میتوان از این ویژگی برای وارد کردن انتخابی دارو به سلولهای سرطانی استفاده کرد.
قدم بعدی محققان تست این دارو روی بیماران است، پژوهشگران در حال برنامهریزی برای انجام تست بالینی روی این نانوابزار هستند.