محققان کانادایی سیستم رهایش دارویی جدیدی ارائه کردند که در آن نانوذرات کوچک به یکدیگر متصل شده و ساختارهای بزرگتری ایجاد میکنند. نتایج تست این سیستم روی موشها رضایتبخش بوده است.
استفاده از ترکیب نانوذرات طلا و DNA بهعنوان حامل دارو
نانوذرات معدنی میتواند ابزارهای ایدهآلی برای حمل دارو در بدن باشد بهطوری که میتوان از آنها برای حمل داروی ضدسرطان استفاده کرد. با این حال این نانوذرات میتوانند سمی باشند، پژوهشگران دانشگاه تورنتو اخیرا ایدهای برای رفع مشکل سمیت نانوذرات یافتهاند آنها از DNA برای ساخت نانوذرات طلا با قابلیت زوال به واحدهای سازنده آن تولید کردند. این نانوذرات به سادگی میتواند از بدن خارج شوند.
نانوذرات مورد استفاده در رهاسازی دارو باید به اندازه کافی بزرگ باشد (تا ۱۰۰ نانومتر) که بتواند درون بدن به حرکت در آید تا به تومور برسد؛ همچنین بتواند به قدر کافی در بدن بمانند که دارو را رهاسازی کنند. اما همین ویژگیها میتواند روی بدن اثرات جانبی داشته باشد برای مثال این نانوذرات با تجمع در بافتهای بدن اثرات سمی از خود نشان میدهند.
این تیم تحقیقاتی به رهبری وارن چان، نانوذرات با قطر ۶ نانومتر را با استفاده از رشتههای DNA به یکدیگر متصل کرده و نانوذرات بزرگتری تولید کردند؛ این نانوذرات به دلیل ابعاد بزرگتر میتوانند دارو را حمل کرده و وارد تومور کنند اما برای بدن ایمن هستند. این ساختارها به واحدهای سازنده شکسته شده و از طریق کلیه دفع میشوند. ۶ نانومتر حداقل ابعادی است که میتواند از طریق کلیه خارج شود.
در این پژوهش محققان از نانوذرات طلا که دارای پوششی از جنس تک رشتههای DNA هستند، استفاده کردند. توالی بازها روی یک رشته DNA به شکلی است که میتواند به رشته مکمل خود روی نانوذره دیگر متصل شود. این کار به نحوی ادامه پیدا میکند که موجب تشکیل لایهای از نانوذرات شود.
وارن چان میگوید: این راهبرد برای رهاسازی دارو بسیار ایدهآل است زیرا با استفاده از آن میتوان ابرساختارهایی با ابعاد مشخص تولید کرد و از آن برای حمل داروهای ضدسرطان به محل تومور استفاده کرد.
محققان این پروژه نشان دادند که این روش برای درمان تومور در موشها نتایج مثبتی داشته است. تصاویر میکروسکوپ فلورسانس نشان میدهد که ذرات درشت درون سایتهای سرطانی تجمع یافته و آزمایش ادرار تا ۴۸ ساعت بعد نشان از وجود نانوذرات کوچک دارد.
پژوهشگران نشان دادند که تجمع این نانوذرات در کبد، اثرات سمی نداشته و برای موشها بیخطر است. نتایج این پژوهش در نشریه Nature Nanotechnology به چاپ رسیده است.