محققان انگلیسی موفق به کنترل رفتار سلول بنیادین با استفاده از نانوساختار موجود در زیرلایه این سلول‌ها شدند. نتایج این پژوهش می‌تواند در تسهیل تولید بافت مهندسی شده در بدن بسیار مفید باشد.
استفاده از نانوالگوهای سطح برای کنترل رفتار سلول‌های بنیادین
پژوهشگران دانشگاه کویین مری نشان دادند که می‌توان رفتار سلول‌های بنیادین را با استفاده از خواص ماده‌ای که سلول روی آن رشد می‌کند، کنترل کرد. در واقع از خواص نانومقیاس مواد می‌توان برای تولید بافت‌های مهندسی شده استفاده کرد.
سلول‌های بنیادین اهمیت ویژه‌ای دارند زیرا برای عملکرد نرمال بافت‌ها و اندام‌های بدن ضروری هستند. تحقیقات پیشین نشان داده بود که رشد سلول‌های بنیادین روی مواد سخت، موجب تکثیر این سلول‌ها شده اما باعث تخصصی شدن آنها نمی‌شود. اما رشد این سلول‌ها روی زیرلایه نرم موجب تخصصی شدن سلول‌های بنیادین می‌شود. لازم به ذکر است که سلول‌های بنیادین در اثر فرآیندی موسوم به تخصصی شدن، تکثیر یافته و تغییر شکل می‌دهند تا به شکلی در آیند که بتوانند عملکرد ویژه‌ای را در بدن انجام دهند.
نتایج تحقیقات اخیر محققان انگلیسی نشان می‌دهد که الگوهای نانومقیاس موسوم به نانووصله می‌تواند خواص زیرلایه را به نحوی تغییر دهد که باعث تخصصی شدن سلول بنیادین شود. در واقع استفاده از زیرلایه دارای نانووصله می‌تواند نقش زیرلایه نرم را برای سلول بنیادین ایفا کند. در مقاله‌ای که محققان در نشریه Nano Letter منتشر کردند نشان دادن با استفاده از زیرلایه دارای الگوهای نانومقیاس ویژه، می‌توان رفتار سلول بنیادین را کنترل کرد.
جولیان گاترود از محققان این پروژه می‌گوید با تغییر خواص سطح، نظیر تغییر شکل مورفولوژی سطح در مقیاس نانو، می‌توان سلول‌های بنیادین را به نحوی تحریک کرد که رفتاری متفاوت از رفتار طبیعی خود روی زیرلایه داشته باشند.
این گروه تحقیقاتی ابعاد مختلف نانووصله‌ها را از ۳ میکرون تا ۱۰۰ نانومتر مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که با کوچک شدن و رسیدن به مقیاس ۱۰۰ نانومتر، سلول‌های بنیادین رفتاری شبیه حالتی که روی مواد نرم قرار دارند از خود به نمایش می‌گذارند که دلیل این امر آن است که این نانوساختار قادر به چسبیدن به سلول بنیادین نبوده و شرایطی مشابه با مواد نرم برای سلول بنیادین ایجاد می‌کنند.
گاترود می‌گوید این روش بسیار مفید است به خصوص زمانی که لازم باشد یک جسم صلب حاوی سلول بنیادین داخل بدن قرار داده شود. وجود چنین نانوساختارهایی موجب می‌شود تا رشد سلول بنیادین دچار اختلال نشود.
