محققان مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) با استفاده از راهبرد لایهبهلایه موفق به تولید نانوحاملی شدند که میتواند برای درمان سرطانهایی که روشهای معمول روی آنها اثربخش نیست، استفاده شود. نتایج آزمایشهای انجام شده روی موشها رضایتبخش بوده است.
نانوحامل چند لایه برای درمان سرطانهای ریه و پستان
استفان مورتوم و نیسارگ شاه از محققان مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) موفق به ارائه روشی برای درمان بهتر سرطان ریه و پستان شدند. این گروه تحقیقاتی موفق به ساخت نانوحاملی شدند که میتواند داروی ضد سرطان را به سلول سرطانی که با روشهای معمول امکان دسترسی به آنها وجود ندارد، برساند. این نانوحامل برای از بین بردن سلولهای سرطان ریه و پستان مناسب بوده و همچنین دارای پوششی است که میتواند به سطح سلولهای استخوانی بچسبد.
در این راهبرد جدید، به ترتیب لایههای مختلفی روی سطح نانوذرات قرار داده میشود که این کار با استفاده از خودآرایی انجام میگیرد. این لایهها میتوانند قابلیتهای مختلفی داشته باشند؛ برای مثال یک لایه حاوی داروی شیمیدرمانی بوده و لایهی دیگر امکان اتصال به سلولهای استخوانی را فراهم میکند. استفاده از مواد طبیعی در این راهبرد موجب کاهش اثرات منفی و جانبی دارو میشود.
این گروه تحقیقاتی نانوحامل خود را روی حیوانات آزمایشگاهی آزمودهاند اما تا رسیدن به مرحله آزمایش بالینی نیاز به تحقیقات و بهبود سازیهای بیشتر است. این گروه، داروی شیمیدرمانی دوکسوروبیسین و ارلوتینیب را درون نانوذرات لیپوزومی قرار دادند و آن را روی موشها آزمایش کردند. این نانوذرات بهگونهای طراحی شدهاند که امکان اتصال به گیرنده سلولهای سرطانی را دارند. محققان دو نوع سرطانی که به دشواری درمان میشود را مورد مطالعه قرار دادند: سرطان پستان سهگانه منفی (TNBC) و سرطان ریه سلول درشت.
این گروه برای ساخت این نانوحامل از لیپوزوم مورد تایید اداره غذا و داروی آمریکا به همراه پلیمرهای زیستتخریبپذیر استفاده کردند. روی سطح این نانوذرات رشتههای siRNA قرار داده شد. این رشتهها به ژن موردنظر روی سلول سرطانی متصل شده و تولید نوعی پروتئین را متوقف میکند. این پروتئین معمولاً مانع از اثربخشی داروهای شیمیدرمانی میشود.
ویژگی استفاده از راهبرد لایهبهلایه این است که اثربخشی دارو افزایش یافته و از سوی دیگر عوارض جانبی آن کاهش مییابد. محققان این پروژه از ۳۵۰۰ مولکول siRNA برای هر لایه مولکولی استفاده کردند که تقریبا ۹۵ درصد از سطح سلول را میپوشاند. استفاده از اسید هیالورونیک موجب میشود تا نانوذره بتواند با آسودگی از جریان خون عبور کرده و به تومور سرطانی برسد.