تنکابن: استفاده از عصاره‌ی گیاه بنه در فرایند ساخت نانوذرات

محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن با استفاده از عصاره‌ی گیاه بنه به عنوان محلول کاهنده، اقدام به تولید نانوذرات نقره کردند. نتایج این تحقیق گام مثبتی در راستای کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و گسترش شیمی سبز خواهد بود.

فیتوشیمی، دانش بررسی و مطالعه‌ی ترکیبات شیمیایی گیاهی است. ازآنجایی که عصاره‌های گیاهی خاصیت کاهندگی بسیار خوبی دارند، به نظر می‌رسد که می‌توانند جایگزین مناسبی برای مواد شیمیایی پرکاربردی نظیر الکل‌ها باشند. بهره‌گیری از این روش راهکارهای جدیدی را برای کنترل همزمان اندازه و شکل نانوذرات فراهم خواهد کرد. در این کار جهت تولید نانوذرات نقره از عصاره‌ی گیاه بنه استفاده شده است.
به گفته‌ی دکتر بابک صادقی گرمارودی، عصاره‌ی گیاه بنه زیست سازگار است. با توجه به این ویژگی و همچنین ساده و کم هزینه بودن روش به کار رفته در این طرح، امکان سنتز سریع نانوذرات نقره با اندازه‌های مختلف فراهم می‌شود.
این روش می‌تواند جایگزین مناسبی برای روش‌های کاهش شیمیایی بوده و باعث گسترش زمینه‌های کاربردی نانوذرات در علوم بین رشته‌ای همانند فیتوشیمی، علوم پزشکی، داروسازی و … شود. نانو ذرات نقره تولید شده به شکل کروی و متوسط قطر آن‌ها ۲۵ تا ۳۵ نانومتر بوده است.
از آنجاکه خاصیت میکروب کشی نانوذرات نقره به خوبی اثبات شده است، از نتایج این طرح می‌توان در صنایع ساخت انواع شوینده‌ها و صنایع بسته بندی استفاده کرد.
نکته‌ی جالب این است که نانوذرات نقره‌ی پایدار شده با عصاره‌ی گیاهی قادرند بیش از نانوذرات پوشیده شده با پایدارکننده‌های شیمیایی(پلیمرها) توسط سلول‌ها جذب ‌شوند.
صادقی در توضیح این خصوصیت عنوان کرد: «این پدیده به این دلیل است که نانوذرات پایدار شده توسط عصاره گیاهی حاوی پروتئین‌ها و فیبرهای‌متنوعی روی سطح خود هستند. در این حالت احتمال ورود به سلول‌ها از طریق گیرنده‌های چندگانه‌ی پروتئین‌ در مقایسه با گیرنده‌های دوگانه‌ی پروتئین و پلیمر شیمیایی، بیشتر است. با کمک این نتایج می‌توان انتقال پروتئین، داروها و الیگونوکلئوتیدها به سلول‌ها را با تغییر شکل و اندازه نانوذرات متصل به آن‌ها تنظیم کرد.»
این محقق در ادامه افزود: «عصاره‌ی برگ بنه برای کاهش نمک نقره به نقره‌ی فلزی در ابعاد نانو به کار رفته است. سپس نانوذرات ساخته شده، توسط آزمون‌های طیف سنجی UV_VIS، TEM ، FE_SEM و XRD مشخصه‌یابی شدند. در پایان نیز، آزمون‌های متفاوت زیستی برای بررسی خاصیت آنتی باکتریایی این نانوذرات به عمل آمد.»
لازم به توضیح است که مراحل عصاره گیری ازگیاه بنه وسنتز نانو ذرات نقره تحت عنوان یک پایان نامه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن و در ادامه نتایج میکروبی در قالب یک طرح تحقیقاتی دردانشگاه آزاد واحد رشت بررسی شد.
نتایج این کار تحقیقاتی در مجله‌ی Spectrochimica Acta (جلد ۱۳۴، شماره ۱، سال ۲۰۱۵، صفحات ۳۲۶ تا ۳۳۲) منتشر شده و حاصل همکاری دکتر بابک صادقی گرمارودی، امیر رستمی- کارشناس ارشد فیتوشیمی و سیده سمانه مومنی- دانشجوی دوره دکتری شیمی آلی است.