پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، موفق به سنتز نوعی نانوذرات شده‌اند که به دلیل خواص ضدباکتریایی خود قابل استفاده در حوزه‌ی پزشکی و داروسازی است. این نانوذره همچنین می‌تواند برای تصفیه آب‌های آلوده به پسماند داروها، به عنوان فوتوکاتالیست
دانشگاه آزاد اسلامی: سنتز نانوذرات ضدباکتری به روشی ساده و کم هزینه
انروفلاکساسین گونه‌ای آنتی بیوتیک ساخته‌ی بشر است که در برابر طیف وسیعی از باکتری‌های بیماری زا عملکرد درمانی مناسبی دارد و جهت درمان عفونت‌های مختلف حیوانات مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف بی رویه‌ی این آنتی بیوتیک در تولید گوشت طیور و دام، موجب مقاوم شدن میکروب‌ها بدن طیور و دام شده است. لذا پسماند این دارو در بدن طیور و دام می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان‌ها به عنوان مصرفکنندگان این محصولات، بر جای بگذارد. از سوی دیگر، وجود پسماند این نوع آنتی بیوتیک در آب، منجر به سرطان‌های بد خیم و اختلالات گوارشی نظیر عفونت معده، استفراغ، اسهال خونی و …… می‌شود.
در این کار تحقیقاتی تلاش شده تا نانوذرات سولفید قلع به روشی ارزان و کارامد سنتز شده و در واکنش جذب سطحی و واکنش تخریبی آنتی بیوتیک انروفلاکساسین تحت تابش منبع نور، به کار گرفته شود. همچنین ویژگی ضد باکتریایی این نانوذرات بر روی باکتری‌های اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوس مورد بررسی قرار گرفته است.
به گفته‌ی علی فخری، مجری طرح، می‌توان از این نانوذرات در صنایع تصفیه‌ی پساب‌های صنعتی به خصوص صنایع داروسازی استفاده کرد. همچنین با توجه به اثر ضد باکتریایی که این نانوذرات از خود نشان داده‌اند، می‌توانند در زمینه‌ی پزشکی و داروسازی به عنوان مهارکننده، برای جلوگیری و متوقف کردن رشد باکتری‌ها به کار روند.
البته نانوذرات سولفید قلع در تولید محصولاتی نظیر رنگ‌ها، منسوجات و کرم‌های ضدآفتاب نیز کاربرد دارند.
علی فخری در توضیح روش سنتز استفاده شده در این طرح عنوان کرد: «برای تولید آزمایشگاهی این نانوذرات از روش هیدروترمال استفاده شد. طبق بررسی‌ها این روش پایدار، کارآمد و همچنین از لحاظ هزینه کاملاً اقتصادی است. این نانوذرات به کمک روش‌های مختلفی از جمله XRD، SEM و TEM مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ادامه عملکرد فوتوکاتالیستی این نانوذرات در تخریب آنتی بیوتیک مدنظر ، تحت تابش نور مرئی بررسی شد.»
طبق نتایج متوسط قطر نانوذرات سنتز شده در حدود ۲۳ نانومتر بوده است. همچنین با توجه به ارزیابی فعالیت جذب کنندگی و فوتوکاتالیزوری این نانوذرات، می‌توان دریافت که نانوذرات سولفید قلع قابلیت خیلی بالایی در تخریب پسماندهای دارویی و در نتیجه کنترل میزان آلودگی حاصل از صنایع داروسازی دارند.
این تحقیقات از همکاری علی فخری- کارشناسی ارشد شیمی تجزیه از باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و سجاد بهروز-کارشناس ارشد زیست شناسی میکروبیولوژی حاصل شده است. نتایج این کار در مجله‌ی Solar Energy (جلد ۱۱۷، شماره ۱، سال ۲۰۱۵، صفحات ۱۸۷ تا ۱۹۱) به چاپ رسیده است.
در این کار تحقیقاتی تلاش شده تا نانوذرات سولفید قلع به روشی ارزان و کارامد سنتز شده و در واکنش جذب سطحی و واکنش تخریبی آنتی بیوتیک انروفلاکساسین تحت تابش منبع نور، به کار گرفته شود. همچنین ویژگی ضد باکتریایی این نانوذرات بر روی باکتری‌های اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس اورئوس مورد بررسی قرار گرفته است.
به گفته‌ی علی فخری، مجری طرح، می‌توان از این نانوذرات در صنایع تصفیه‌ی پساب‌های صنعتی به خصوص صنایع داروسازی استفاده کرد. همچنین با توجه به اثر ضد باکتریایی که این نانوذرات از خود نشان داده‌اند، می‌توانند در زمینه‌ی پزشکی و داروسازی به عنوان مهارکننده، برای جلوگیری و متوقف کردن رشد باکتری‌ها به کار روند.
البته نانوذرات سولفید قلع در تولید محصولاتی نظیر رنگ‌ها، منسوجات و کرم‌های ضدآفتاب نیز کاربرد دارند.
علی فخری در توضیح روش سنتز استفاده شده در این طرح عنوان کرد: «برای تولید آزمایشگاهی این نانوذرات از روش هیدروترمال استفاده شد. طبق بررسی‌ها این روش پایدار، کارآمد و همچنین از لحاظ هزینه کاملاً اقتصادی است. این نانوذرات به کمک روش‌های مختلفی از جمله XRD، SEM و TEM مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ادامه عملکرد فوتوکاتالیستی این نانوذرات در تخریب آنتی بیوتیک مدنظر ، تحت تابش نور مرئی بررسی شد.»
طبق نتایج متوسط قطر نانوذرات سنتز شده در حدود ۲۳ نانومتر بوده است. همچنین با توجه به ارزیابی فعالیت جذب کنندگی و فوتوکاتالیزوری این نانوذرات، می‌توان دریافت که نانوذرات سولفید قلع قابلیت خیلی بالایی در تخریب پسماندهای دارویی و در نتیجه کنترل میزان آلودگی حاصل از صنایع داروسازی دارند.
این تحقیقات از همکاری علی فخری- کارشناسی ارشد شیمی تجزیه از باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و سجاد بهروز-کارشناس ارشد زیست شناسی میکروبیولوژی حاصل شده است. نتایج این کار در مجله‌ی Solar Energy (جلد ۱۱۷، شماره ۱، سال ۲۰۱۵، صفحات ۱۸۷ تا ۱۹۱) به چاپ رسیده است.
