مازندران: امکان جایگزینی عامل‌های ضدباکتری سمی توسط نانوکامپوزیت‌های پلیمری زیست سازگار

پژوهشگران دانشگاه تخصصی فناوری‌های نوین آمل، در طرحی تحقیقاتی، موفق به تولید آزمایشگاهی نانوموادی با خاصیت ضدباکتری شدند که عملکرد مطلوبی در مواجه با انواع باکتری‌ها از خود نشان می‌دهد. این دسته از مواد می‌توانند به‌عنوان عامل ضد باکتری در صنایع نساجی، صن

مواد ضدباکتری ترکیباتی هستند که باکتری‌های بیماری‌زا یا سایر میکروارگانیسم‌ها را از بین برده یا مانع رشد آن‌ها می‌شوند. در گذشته تحقیقات بسیاری بر روی انواع روش‌های تولید ترکیبات آلی فلزی زیست کش از جمله ترکیبات نقره، مس، روی و غیره، صورت گرفته است. امروزه استفاده از این نوع ترکیبات به دلیل سمی بودن، فراریت، ناپایداری شیمیایی و نفوذ آسان به بدن از طریق پوست پیشنهاد نمی‌شود. از این‌رو، تولید یک ماده‌ی جایگزین توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است.
دکتر محمد سلیمانی لشکناری در اشاره به اهمیت این مواد عنوان کرد: «این طرح پژوهشی با هدف تهیه و بررسی خواص ضدباکتری پلیمرهای نانوساختار صورت گرفته است. اثرات اساسی به‌دست‌آمده از محصول طرح، شامل کاهش آلودگی و کاهش اثرات جانبی ترکیبات ضدباکتری مرسوم (ترکیبات شیمیایی و نانوذرات فلزی از قبیل نقره) است.»
سلیمانی در خصوص خواص این پلیمر تصریح کرد: «در گذشته تمرکز بر خواص ضدباکتری نانوذرات فلزی بود؛ اما آزاد شدن این نانوذرات در محیط زیست، خود منجر به ایجاد آلودگی می‌گردد. درحالی که پلیمرهایی با خاصیت ضدمیکروبی ذاتی این مشکل را برطرف نموده است. این قبیل پلیمرها در بازه‌ی زمانی طولانی‌تری از خاصیت ضدباکتری برخوردار بوده و در محیط انتشار نمی‌یابد و حتی در صورت انتشار نیز با توجه به ساختار پلیمری خود، مضرات چندانی ایجاد نخواهد کرد. لذا می‌توان از ترکیب پیشنهادی در این طرح به‌منظور برطرف کردن مشکلات ترکیبات ضدباکتری مرسوم استفاده کرد»
وی در ادامه افزود: «به دلیل روش تهیه‌ی آسان این دسته از نانوذرات پلیمری، امکان تولید این محصولات در مقیاس صنعتی نیز میسر است.»
این محقق روند انجام مطالعات را این‌گونه شرح داد: «در ابتدا نانوذرات پلیمری با استفاده از روش پلیمریزاسیون شیمیایی تهیه و پس از بررسی خصوصیات شکل شناختی و ساختار شیمیایی محصول واکنش، از طریق آزمون‌های انتشار دیسک، حداقل غلظت مهارکنندگی رشد باکتری، حداقل غلظت کشندگی باکتری و همچنین تعیین سینتیک کشندگی، به بررسی خصوصیات ضدباکتری نانو ذرات پلیمری پرداخته شد.»
وی همچنین خاطرنشان کرد: «ابعاد نانومتری محصول تهیه‌شده باعث شده که بتوان علاوه بر حالت‌جامد، حالت محلول کلوئیدی آن نیز تهیه گردد که کاربردهای آن را نیز افزایش می‌دهد.»
این تحقیقات حاصل همکاری دکتر محمد سلیمانی لشکناری- عضو هیأت‌ علمی دانشگاه تخصصی فناوری‌های نوین آمل- دکتر حسین عیسی زاده-عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل- و خانعلی سلطانی-استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس- است. نتایج این کار در مجله‌ی Polymer-Plastic Technology and Engineering (جلد ۵۴، سال ۲۰۱۵، صفحات ۱۵۴۷ تا ۱۵۵۲) منتشر شده است.