محافظت از دندان‌ها با استفاده از نانوذرات

به‌تازگی محققان موفق به ساخت یک پوشش نانوساختار شدند که می‌تواند باکتری‌های مضر را از بین برده و از دندان و لثه محافظت کنند. نانوذرات دیگری هم وجود دارند که می‌توانند مینای دندان را بازسازی کنند.

به گزارش سایت فناوری های همگرا، رفتن به دندان‌پزشکی برای اکثر مردم یک کار سخت است، اما به‌زودی علم دندان‌سازی تغییرات مؤثری در این زمینه ایجاد خواهد کرد. و علاوه‌براین ممکن است نیاز به رفتن به مطب یک دندان‌پزشک را برطرف سازند.
به‌طورساده، نانوذره یک ماده بسیار کوچک است که می‌تواند از مواد مختلفی ساخته شود. نانوذرات مورد استفاده در دندان‌سازی به‌طور معمول سیلیکا یا کلسیم‌فسفات هستند؛ هم چنین مواد شیمیایی دیگری که توانایی کشتن باکتری‌ها را دارند و یا اینکه قابلیت بازسازی مینای دندان را دارند نیز می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. می‌توان آن‌ها را مستقیماً بر روی دندان‌ها تززریق کرد، یا از آن‌ها در خمیردندان‌، دهان‌شویه‌ یا به صورت یک مایع غلیظ که دوغاب نامیده می‌شود، استفاده کرد.
محققان دندان‌سازی آزمایشات خود را درباره نانوذرات از سال‌ها قبل آغاز کردند، اما به تازگی اقدام به استفاده از این مواد در کلینیک‌ها به منظور تشخیص عفونت‌ها در دندان‌ها و لثه کرده‌اند. ما هم‌اکنون در نزدیکی مهیج‌ترین کاربردهای نانوفناوری در این زمینه هستیم ولی هنوز به آن‌ها دست نیافته‌ایم.
چرا دست‌یابی به این کاربردها به دلیل چالش‌های تکنیکی و فنی تا به این زمان طول کشیده است. نانوذرات چنان کوچک هستند که به راحتی از طریق دهان می‌توانند وارد بدن شده و باعث بروز مسائلی در دیگر قسمت‌های بدن شوند.
سالرنو ، دانشمند علوم مواد مؤسسه ایتالیایی فناوری، می‌گوید: « به‌دلیل اندازه بسیار کوچک نانوذرات، آن‌ها می‌توانند در ارگان‌های حیاتی بدن همچون شش‌ها یا رگ‌های خونی و مغز تجمع یابند و منجر به بیماری‌هایی همچون سرطان و آلزایمر شوند.»
دانشمندان به‌طور معمول این مشکلات را از طریق اصلاح‌کردن نانوذرات با خصوصیات جدید برای اتصال محکم‌تر به دندان‌ها برطرف می‌سازند، اما برای برخی کاربردها، این روش‌ها ایده‌آل نیستند.
عملی‌ترین و دست‌یافتنی‌ترین کاربرد نانوذرات، محافظت از دندان‌هاست. هزاران باکتری در دهان شما زندگی می‌کند، اما تعداد کمی از آن‌ها می‌توانند سبب بروز آسیب‌های جدی شوند. اگر آن‌ها به درون لثه راه یابند این مشکلات آغاز می‌شود و این یکی از بزرگ‌ترین دلایلی است که شما دندان‌های خود را مسواک می‌زنید ( برای دور نگه‌داشتن باکتری‌ها از سطح دندان‌ها و لثه‌ها).
اما چندین محقق یک پوشش نانوذره‌ای ابداع کرده‌اند که می‌تواند این نوع باکتری‌ها را از بین ببرد و از سطح دندان‌ها محافظت و از بیمار‌های لثه جلوگیری کند.
کیشن، استاد دندان‌پزشکی دانشگاه تورنتو که نانوذرات محافظ را در آزمایشگاه خود سنتز کرده است، می‌گوید: «نانوذرات برای چسبیدن به ساختار دندان طراحی شده‌اند و به این ترتیب باکتری‌هایی که بر روی سطح دندان هستند به آرامی حذف می‌شوند.»
نانوذرات دیگری هم وجود دارند که می‌توانند مینای دندان را بازسازی کنند. مینای دندان از دندان‌ها در برابر دماهای بالا و مواد شیمیایی مخرب که سبب ایجاد حفره در دندان می‌شوند، محافظت می‌کند. مینای دندان با گذشت زمان تخریب می‌شود ( خمیردندان‌ها و دهان‌شویه‌های حاوی فلورید این فرسایش را کُند می‌کند).
اسکوکوویچ، استاد مهندسی زیستی در دانشگاه ایلونویز در شیکاگو، می‌گوید:« مینای دندان ۹۸ درصد معدنی است و بر روی سطح دندان قرار دارد. ما نمی‌دانیم که چرا این ماده بازسازی نمی‌شود.»
نانوذرات می‌توانند مینای دندان را با مولکول‌های معدنی بازسازی کنند و بازیابی بخشی از لایه معدنی می‌تواند دندان را برای مدت طولانی‌تری سالم نگه‌دارد. همچنین نانوذرات می‌توانند از کانال‌های ریشه‌ای و پرکردن دندان از طریق مرمت دندان‌ها جلوگیری کنند. در حال حاضر اگر در دندان شما یک حفره ایجاد شود، دندان‌پزشک شما احتمالاً آن را با ترکیبی از فلزات ( اکثراً با جیوه) پر می‌کنند، اما خود این پرکننده‌ها می‌توانند سبب تخریب بیشتر دندان شوند.
اسکوکویچ می‌گوید:« متداول‌ترین مشکل که با آن مواجه هستیم، سطح مشترک بین مواد پرکننده و دندان است، یعنی جایی‌ که اکثر حفره‌ها به‌دلیل وجود باکتری‌ها، آب و دیگر مواد آلی دوباره ظاهر می‌شوند.» نانوذرات آنتی‌باکتریایی می‌توانند از عفونت جلوگیری کنند و زمینه ساز رشد دندان برای پرکردن حفرات با بافت خود دندان می‌شوند. در نهایت نانوذرات می‌توانند به رشد مجدد کامل یک دندان که در خلال یک مسابقه یا در اثر یک بیماری لثه افتاده است، کمک کند. اگرچه ما هنوز فاصله زیادی برای تولید و خلق این دندان‌ها در یک سوکت خالی داریم، اما حتی یک دندان رشدیافته در خارج از بدن را می‌توان در لثه کارگذاشت که نسبت به دندان‌های مصنوعی کاملاً بهتر و مؤثرتر است؛ زیرا سیستم ایمنی بدن به میزان کمتری به بافت‌های خود حمله می‌کند. اگرچه این نانوذرات هنوز در دسترس نیستند، اما در آینده نزدیک وارد بازار خواهند شد.