محققان دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل با همکاری شرکت پایا سنتز موفق به سنتز نانوجاذبی شدند که قادر است فلز مس را با کارایی بالایی از محلول‌های آب حذف کند. این نانوجاذب می‌تواند جهت تصفیه‌ی پساب‌های صنعتی مورد استفاده قرار گیرد.
تلاش صنعت و دانشگاه برای حذف مس از پساب به کمک نانوجاذب
دهه‌هاست که بسیاری از مسائل و مشکلات زیست‌محیطی به دلیل تخلیه و رهاسازی مقادیر زیادی از مواد آلاینده در محیط‌زیست ایجاد می‌شود. امروزه آلودگی آب‌ها توسط فلزات سنگین به‌عنوان یک مشکل بسیار بزرگ تلقی می‌شود. فلزات سنگین از جمله آلاینده‌های زیست‌محیطی هستند که وجود آن‌ها در آب و مواد غذایی، مسمومیت‌های مزمن و بعضاً بسیار خطرناکی را برای انسان ایجاد می‌کند. تاکنون یافتن روشی مؤثر و کارآمد برای حذف و جداسازی فلزات از سیستم‌های آبی یک موضوع حائز اهمیت برای مهندسان و فعالان محیط‌زیست بوده است.
مهندس الهه فلاح تلوکی ضمن اشاره به معایب روش‌های مرسوم حذف فلزات سنگین، هدف از انجام این طرح را بدین‌صورت بیان کرد: «تاکنون روش‌های مختلف و متعددی برای حذف و جداسازی یون‌های فلزات سنگین از محلول‌های آبی مورد مطالعه قرار گرفته است، اما هزینه‌ی بالا، مصرف بالای انرژی، بازدهی کم، تولید مقادیر زیاد لجن و نیاز به مواد شیمیایی خاص، عوامل محدودکننده‌ی این روش‌ها هستند. بنابراین، هدف از انجام این طرح، سنتز یک نانوجاذب مغناطیسی با توانایی بالا در جذب و جداسازی فلزات سنگین بوده است.»
نانوجاذب سنتز شده در این طرح قادر است فلزات سنگین را با کارایی بالا و هزینه‌ی پایین‌تر از محلول‌های آبی حذف کند. همچنین فرایند جذب یک فرایند سازگار با محیط‌زیست است و در حین فرایند ترکیبات سمی تولید نخواهد شد. این نانوجاذب را می‌توان به دلیل دارا بودن خاصیت مغناطیسی احیا کرده و مجدداً مورد استفاده قرار داد.
فلاح تلوکی در رابطه با مشکلات استفاده از نانوذرات مغناطیسی و نحوه‌ی حل این مشکل افزود: «نانوذرات مغناطیسی به دلیل اندازه‌ی کوچک و همچنین نیروهای بین‌ذره‌ای نظیر نیروی واندروالس و الکتریکی تمایل زیادی به تجمع و تشکیل کلوخه دارند. این موضوع موجب کاهش شدید ظرفیت جذب آن‌ها می‌گردد. برای غلبه بر این مشکل، ابتدا نانوذرات مغناطیسی سنتز شدند و در ادامه با استفاده از روش پلیمریزاسیون بر روی سطح دانه‌های پلیمر استایرن توزیع و تثبیت شدند و یک نانوکامپوزیت مغناطیسی-پلیمری سنتز شد. با این روش نه‌تنها از مشکل انباشتگی نانوذرات کاسته می‌شود، بلکه از خصوصیات پلیمر استایرن که یک جاذب بسیار مطرح در صنعت تصفیه‌ی پساب است نیز استفاده می‌گردد.
این طرح در قالب پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد الهه فلاح تلوکی و با راهنمایی دکتر محسن قربانی و دکتر علی‌اصغر قریشی از دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل انجام گرفته است. این پایان‌نامه که با همکاری شرکت پایاسنتز انجام شده تحت عنوان پایان‌نامه‌ی مورد نیاز صنعت به تأیید داوران ستاد ویژه‌ی توسعه‌‌ی فناوری نانو نیز رسیده است. آیین‌نامه‌ی حمایت از پایان‌نامه‌های مورد نیاز صنعت در سایت www.nano.ir/hrdc موجود است.
