اصفهان: تشخیص دقیق مقادیر آلاینده‌های آلی در نمونه‌های آبی با استفاده از یک روش دوست دار محیط‌زیست

محققان دانشگاه صنعتی اصفهان روش آزمایشگاهی جدیدی را برای اندازه‌گیری دقیق مقادیر اندک یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های آب معرفی کرده‌اند. این روش که بر پایه‌ی یک نانوجاذب عمل می‌کند، می‌تواند به‌عنوان یک روش تشخیصی دوست دار محیط‌زیست در آینده مورد استفاده قرار

کلروفنل‌ها یک دسته از ترکیبات شیمیایی سمی و بی‌رنگ هستند که حتی مقادیر کمشان در محیط‌ زیست خطرات بسیاری را به دنبال خواهد داشت. در دو دهه‌ی اخیر اندازه‌گیری این ترکیب در نمونه‌های زیستی علاقه‌ی بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. از کلروفنل‌ها به‌عنوان مواد نگهدارنده چوب، ضدعفونی‌کننده، آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌ها استفاده می‌شود. ضدعفونی آب آشامیدنی به‌وسیله‌ کلر نیز می‌تواند موجب ایجاد این ماده‌ی سمی و سرطان‌زا در محیط آبی شود. بنابراین تعیین مقادیر اندک آن‌ها به ‌منظور تأمین سلامت جامعه گامی ضروری است.
به گفته‌ی دکتر محمد سراجی، هدف از انجام این پژوهش توسعه‌ی یک روش جدید و دوست دار محیط‌زیست جهت اندازه‌گیری کلروفنل‌ها در آب آشامیدنی و آب رودخانه بوده است.
استفاده از این روش موجب افزایش کارایی در تعیین مقادیر کلروفنل‌ها می‌گردد. این روش علاوه بر اینکه روشی دوست دار محیط‌زیست است از حساسیت بالا و حد تشخیص پایینی نیز برخوردار است.
سراجی در رابطه با نحوه‌ی تشخیص و اندازه‌گیری مقدار کلروفنل در این روش جدید گفت: «در این روش، ابتدا ترکیبات کلروفنل از طریق غشاء یک فیبر توخالی به درون محلول درون فیبر استخراج می‌شوند. فیبر، لوله‌ای توخالی از جنس پلی‌پروپیلن با ارتفاع یک و نیم سانتی‌متر و قطر شش‌دهم میلی‌متر است. بعد از استخراج ترکیبات به درون محلول درون فیبر، کلروفنل‌های استخراج شده توسط یک نانوجاذب جامد که بر روی یک سیم قرار گرفته است، جذب می‌شوند. در حین فرایند جذب، کلروفنل‌های استخراج شده با استیک آنیدرید واکنش داده و به مشتقات استری خود تبدیل می‌شود. سپس نانوجاذب سیمی شکل به کمک یک وسیله‌ی مخصوص درون دستگاه کروماتوگرافی گازی تزریق شده و ترکیبات کلروفنل جذب‌شده اندازه‌گیری می‌شود.»
این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر محمد سراجی- عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان- و میلاد غنی- دانشجوی مقطع دکترای این دانشگاه- است. نتایج این کار در مجله‌ی Journal of Chromatography A(جلد ۱۴۱۸، سال ۲۰۱۵، صفحات ۴۵ تا ۵۳) به چاپ رسیده است.