تلاش دانشگاه شهید باهنر کرمان و صنایع ملی مس ایران در جهت جذب، حذف و ذخیره‌سازی گازها به کمک نانوجاذب

محققی از دانشگاه شهید باهنر کرمان با همکاری و حمایت صنایع ملی مس ایران جاذب نانوساختاری سنتز کرده است که قادر است برخی گازها را جذب و ذخیره‌سازی کند. از این جاذب نانوساختار آزمایشگاهی، علاوه بر ذخیره‌سازی گازها می‌توان جهت حذف گازهای آلاینده نیز بهره برد.

گاز دی‌اکسید کربن یکی از گازهای موجود در اتمسفر است. این گاز از سوختن مواد آلی در حضور اکسیژن کافی ایجاد می‌شود و گازی بی‌رنگ و بی‌بو است. گیاهان از دی‌اکسید کربن در فرایند فتوسنتز برای ساختن کربوهیدرات‌ها استفاده کرده و با جذب آن، اکسیژن آزاد می‌کنند. گاز دی‌اکسید کربن موجود در اتمسفر به‌عنوان سپر حرارتی زمین عمل می‌کند و با اثر گلخانه‌ای طبیعی مانع از سرد شدن زمین می‌شود. در میان انواع مختلف گازهای گلخانه‌ای، گاز دی‌اکسید کربن سهم عمده‌ای در ایجاد این اثرات نامطلوب در فضای کره‌ی زمین دارد. بنابراین می‌توان گفت کاهش غلظت این گاز در اتمسفر یکی از دغدغه‌های اصلی پژوهشگران جهت متعادل کردن گازهای گلخانه‌ای موجود در اتمسفر است.
دکتر مهدی رنجبر ضمن معرفی مواد نانومتخلخل به‌عنوان ابزاری جهت جذب و جداسازی گازها، هدف از اجرای طرح حاضر را توسعه‌ی یک ماده نانومتخلخل آلی- فلزی جهت جذب، جداسازی و حذف گازهای دی‌اکسید کربن و دی‌اکسید گوگرد عنوان کرد.
استفاده از جاذب تولید شده در این طرح می‌تواند گازهای آلاینده‌ی دی‌اکسید کربن و دی‌اکسید گوگرد را به‌صورت مؤثرتری جذب و حذف کند. این موضوع کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی، هزینه‌ها و اثرات جانبی ناشی از آلودگی محیط‌زیست را نیز در پی خواهد داشت.
این محقق در خصوص نقش فناوری نانو و نحوه‌ی عملکرد این جاذب نانوساختار افزود: «نانوساختارهای متخلخل آلی-فلزی با مساحت سطحی داخلی زیاد و ساختار اسفنجی خود توانایی ذخیره‌سازی و همچنین حذف گازهای آلاینده را دارا هستند. چارچوب‌های آلی – فلزی به‌وسیله‌ی تجمع یون‌ها و یا کلاسترهای فلزی به‌عنوان مراکز فعال کئوردیناسیونی و لیگاندهای آلی به‌عنوان اتصال‌دهنده‌ی یون‌های فلزی شکل می‌گیرند. این دسته از مواد خواص فیزیکی و شیمیایی خاصی دارند و از لحاظ ساختاری قابل طراحی و تنظیم هستند.»
این طرح در قالب رساله‌ی دکترای مهدی رنجبر و با راهنمایی دکتر محمدعلی طاهر از دانشگاه شهید باهنر کرمان و همچنین همکاری مهندس عصمت اسماعیل زاده انجام ‌شده است. این رساله که با همکاری صنایع مس سرچشمه انجام‌ شده که تحت عنوان پایان‌نامه‌ی مورد نیاز صنعت به تأیید داوران ستاد ویژه‌ی توسعه‌‌ی فناوری نانو نیز رسیده است. آیین‌نامه‌ی حمایت از پایان‌نامه‌های مورد نیاز صنعت در سایت www.nano.ir/hrdc موجود است.