نانوماشینی که با مهندسی DNA ساخته شده است

محققان با مهندسی DNA موفق به ساخت نانوماشینی شدند که در تشخیص بیماری قابل استفاده است. در واقع این نانوماشین به عنوان یک ابزار تشخیصی می‌تواند برای شناسایی ویروس‌ها به کار گرفته شود.

تصور کنید می‌خواهید قلعه‌ای بسازید. برای معماری این قلعه باید اجزاء مختلف آن را تولید کنید. حالا فرض کنید این قطعات و بخش‌های مختلف قلعه بتواند به نزدیک یکدیگر آمده و به صورت خودآرا ساختار نهایی را تولید کند. حال اگر این قلعه ابعادی در حد DNA یا ویروس داشته باشد چه کاربردهای متنوعی خواهد داشت.
یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه آیوا به رهبری اریک هندرسون اقدام به ساخت نانوماشینی کرده که می‌تواند در دنیای پزشکی تحول ایجاد کند. این نانوماشین قادر به شناسایی ویروس ایبولا است.
هندرسون معتقد است که این ماشین می‌تواند تحولی در دنیای ساخت ادوات تشخیص طبی ایجاد کند، به طوری که تجهیزاتی ارزان و ساده پا به عرصه ظهور می گذارند. این فناوری در صورتی که با تلفن همراه ترکیب شود، شرایطی ایجاد می‌کند که می‌توان به سادگی از طریق تلفن همراه وجود ویروس ایبولا را شناسایی کرد. با این فناوری امکان تشخیص سریع بیماری‌ها بدون نیاز به تجهیزات پیچیده بیمارستانی فراهم می‌شود.
ترفند اصلی محققان در این پروژه، نوع عملکرد DNA است. رشته‌های DNA به گونه‌ای هستند که می‌توانند به رشته‌های مکمل خود متصل شوند. در واقع هر رشته به صورت خودبه‌خودی در صورت وجود رشته مکمل به آن متصل می شود. هندرسون و همکارانش از این ویژگی برای ساخت نانوماشین استفاده کردند. آن‌ها اجزاء مختلف نانوماشین را وارد محیط آب کرده و آن را سرد و گرم نمودند. هر رشته با این کار می‌تواند مکمل خود را پیدا کرده و بدون نیاز به ابزار خاصی به آن متصل شود.
هندرسون معتقد است که ۴۰ میلیارد نانوماشین منفرد در یک قطره آب جای می‌گیرند. این ماشین‌ها به عنوان ابزار تشخیصی در مقیاس ژنتیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هندرسون می‌گوید که می‌توان این نوع معماری نانومقیاس را به گونه‌ای به کار گرفت که بتوان با استفاده از آن ساختارهای بسیار دقیقی تولید کرد. این روش می‌تواند کاربردهایی فراتر از پزشکی نیز داشته باشد.
نتایج این پروژه در قالب مقاله‌ای با عنوان Programmable DNA Nanosystem for Molecular Interrogation در نشریه Scientific Reports منتشر شده است.