کتاب «الف تا ی» ضمن روایت چگونگی تشکیل ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و تدوین راهبردهای توسعه این فناوری در ده سال اول، رویکردها، اندیشه‌ها و باورهای متجلی در این سند و انگیزه‌های نهفته در آن را روایت می‌کند.
روایت شکل گیری ستاد فناوری نانو در ایران در کتاب «الف تا ی»
کتاب «الف تا ی» ضمن روایت چگونگی تشکیل ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و تدوین راهبردهای توسعه این فناوری در ده سال اول (۱۳۸۴-۱۳۹۳)، رویکردها، اندیشه‌ها و باورهای متجلی در این سند و انگیزه‌های نهفته در آن را از زبان پایه‌گذاران و نخستین سیاستگذاران توسعه فناوری نانو در کشورمان روایت می‌کند.
این کتاب که توسط اندیشگاه سیاست‌نگاری نانو وابسته به بنیاد توسعه فردا تدوین و منتشر شده، محصول یک پژوهش سیاست‌نگارانه است که با هدف شناسایی و تبیین الگوها از دل تجارب بومی سیاست‌گذاری علم و فناوری نانو در کشور اجرا شده است. پژوهشگرانی که در تهیه این کتاب مشارکت داشتند بر این باورند که درس‌آموزی منظم و ساختارمند از تجربیات بومی، یک ضرورت برای پیشرفت هر کشور مستقل به شمار می‌آید؛ لذا آنها عمیقا معتقدند که درک و تبیین و استخراج الگو از دل تجارب بومی، زمینه‌ساز تقویت و بهبود مسیر سیاست‌گذاری است.
کتاب «الف تا ی» در جست‌و‌جوی پاسخی برای این پرسش‌های اساسی تدوین شد:
– پیشرفت فناوری نانو در ایران چگونه رقم خورد، در حالی که به گواهی شواهد و تجربیات عینی متخصصان و دانشمندان، توسعه این فناوری نوین در ایران محتمل به نظر نمی‌رسید؟
– برنامه‌های توسعه این فناوری در ایران چگونه تدوین و اجرا شدند؟
– آیا می‌توان پیشرفت سریع و مشابهی را در فناوری دیگری نیز تجربه کرد؟
– چه تفکراتی در ذهن سیاستگذاران و تصمیم گیران این تجربه وجود داشت که به طی شدن مسیر کنونی منتهی شد؟
– کدام شرایط زمینه‌ای مقدمه‌ساز برای توسعه فناوری نانو در ایران بودند و کدام عوامل محیطی بر این مسیر اثرگذار گذاشتند؟
این کتاب از ورای روایت تاریخی رخدادها به نکات و مسائلی پرداخته که معمولا جایی به شکل مشهود ثبت نشده‌اند؛ چرا که در اسناد و مدارک و گزارش‌های رسمی و مانند آنها نمی‌توان نشانه صریحی از نگرش‌ها و انگیزه‌های تصمیم‌گیران و سیاستگذاران یافت.
بنابراین، پژوهشگران کتاب «الف تا ی» برای جستجوی پاسخ پرسش‌های فوق و پرسش‌های دیگر به منابع دست اول مراجعه کردند؛ یعنی به گفت‌و‌گو با مدیران و چهره‌های علمی و صاحب نظرانی پرداختند که از نزدیک در فرآیند توسعه این فناوری نقش‌آفرینی کرده بودند.
در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است:
«آنچه که توسعه فناوری نانو در ایران را حائز اهمیت بیشتری می‌سازد، درس‌هایی است که کشور از تجربه توسعه این فناوری می‌آموزد، درس‌هایی که چه بسا مهم‌تر از نتایج بهره‌گیری از فناوری نانو هستند. تجربه توسعه فناوری نانو به طور عملی به ما می‌آموزد که چگونه می‌توان با برنامه ریزی مناسب در هر مسیری رشد کرد؛ البته نه برنامه ریزی تنها روی کاغذ، بلکه برنامه‌ریزی همراه با اقدام و عمل و ساختاری مناسب برای راهبری برنامه.»
چاپ اول این کتاب در ۱۴۵ صفحه در تابستان ۱۳۹۵ منتشر شده است.
سرفصل‌های کتاب «الف تا ی» عبارتند از:
– پیشگفتار: درس آموزی از تجربه توسعه فناوری نانو
– گفتار نخست: فضای عمومی علم و فناوری ایران در آستانه ورود به فناوری نانو
– گفتار دوم: رخدادها و اقدامات دستگاه‌های کشور تا تشکیل ستاد نانو
– گفتار سوم: تشکیل ستاد توسعه فناوری نانو و تدوین سند راهبردی
– گفتار چهارم: پشت صحنه سند راهبرد آینده
– گفتار پنجم: ویژگی‌های کلیدی سند راهبرد آینده
– گفتار ششم: ستاد توسعه فناوری نانو، نگرش‌ها، رویکردها و سیاست‌ها
– گفتار هفتم: فعالیت‌های ستاد توسعه فناوری نانو
علاقه‌مندان می‌توانند جهت سفارش اینترنتی این کتاب (با ۴۰ درصد تخفیف) به این صفحه مراجعه نمایند.
