پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی شیراز و علوم پزشکی شیراز دست به سنتز نانوذرات اکسید کادمیوم در حضور عصاره‌ی گیاه مریم‌گلی زدند. آن‌ها در مطالعات خویش اثرات ضد قارچی این نانوذرات را به‌تنهایی و همچنین در ترکیب با نوعی داروی آنتی‌بیوتیک مورد ارزیابی قرار دادن
سنتز نانوذرات با کمک عصاره‌ی گیاه مریم‌گلی
نانومواد سبز، نامی است که به برخی از مواد و روش‌های سنتز این محصول، که سازگار با محیط زیست است، نسبت داده شده است. هدف از این فناوری جدید حفاظت از محیط زیست، کاهش اثرات سمی نانومواد و همچنین ایجاد راهی برای سازگاری نانوذرات جهت استفاده‌ی درون‌سلولی است.
به گفته‌ی قاسم رحیمی، در این پژوهش برای تولید نانوذرات اکسید کادمیوم، استفاده از گیاه مریم‌گلی پیشنهاد شده است. مریم‌گلی گیاهی همیشه‌سبز و دارای هورمون استروژن است که از زمان‌های قدیم در ایران به‌عنوان یک ترکیب دارویی استفاده می‌شده است. این گیاه در شمال غربی ایران از جمله استان آذربایجان شرقی به‌وفور یافت می‌شود.
وی در ادامه توضیح داد: «روش‌های معمول در سنتز نانوذرات مستلزم استفاده از عوامل احیاکننده، تثبیت کننده و سیکل دمایی بالاست که خود از مشکلات این روش‌ها محسوب می‌شوند. علاوه بر این استفاده از عوامل شیمیایی می‌تواند به‌عنوان یک خطر بالقوه برای سلامت انسان و محیط زیست در نظر گرفته شود. این در حالی است که سنتز نانوذرات با استفاده از سیستم‌های زنده از جمله گیاهان، می‌تواند مشکلات ذکر شده را حل نماید. علاوه بر این در روش‌های کنونی هزینه‌های تولید و استحصال نیز بالاست؛ اما سنتز زیستی این مورد را نیز رفع خواهد کرد. ضمن اینکه با توجه به سهولت در سنتز نانوذرات با استفاده از گیاهان، کنترل اندازه‌ی نانوذرات نیز به‌راحتی امکان‌پذیر است.»
رحیمی با اشاره به اثرات ضد قارچی گیاه مریم‌گلی، به تشریح بخش دیگر مطالعات انجام شده در پژوهش پرداخت و افزود: «بیوفیلم یکی از علل عمده در عفونت‌های مزمن باکتریایی و همچنین قارچی، به‌خصوص در افراد دچار نقص ایمنی است. توانایی تشکیل بیوفیلم در مخمر‌های بیماری‌زا و مصرف روزافزون آنتی‌بیوتیک‌ها، سبب شده است که درمان عفونت‌ها با مشکل روبرو شده و پدیده‌ی مقاومت میکروبی ایجاد شود. ازآنجاکه مقاومتی از طرف میکروارگانیسم‌ها علیه نانوذرات سبز به وجود نخواهد آمد، بنابراین گزینه‌ی مناسبی در مبارزه با پدیده‌ی مقاومت میکروبی خواهند بود. ازاین‌رو، در این پژوه خواص ضد بیوفیلمی نانوذرات سنتز شده به‌صورت منفرد و توأم با آنتی‌بیوتیک فلوکونازول علیه مخمر بیماری‌زای ”کاندیداآلبیکانس“ مورد ارزیابی قرار گرفت.»
نتایج به‌دست‌آمده نشان داده که نانوذارت سنتز شده دارای خواص ضدبیوفیلمی مطلوبی در مقایسه با آنتی‌بیوتیک فلوکونازول است. در واقع این نانوذرات باعث کاهش چشمگیر میزان بیوفیلم در مقایسه با آنتی‌بیوتیک فلوکونازول می‌شوند.
قاسم رحیمی- کارشناسی ارشد میکروبیولوژی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، مسعود نگهداری- دانشجوی دکترای تخصصی پژوهشی بیماری‌های قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد ، فرحناز بوداق خان- کارشناسی ارشد پاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی شیراز ، علی آریانژاد- کارشناسی ارشد میکروبیولوژی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز و یزدان مرادپور- کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت در انجام این تحقیقات همکاری داشته‌اند. نتایج این کار در مجله‌ی Fresenius Environmental Bulletin (جلد ۲۵، شماره ۸، سال ۲۰۱۶، صفحات ۳۱۰۵ تا ۳۱۱۱) چاپ شده است.
