نانوحسگری که قادر به تشخیص مولکول‌های منفرد است

پژوهشگران با پوشش‌دهی سطح نانولوله‌های کربنی با DNA موفق به ساخت حسگری شدند که قادر به تشخیص پروتئین‌های منفرد است. این حسگر دقت و حساسیت بسیار بالایی دارد.

محققان مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) موفق به ساخت حسگر حاوی نانولوله‌های کربنی شدند که می‌توان از آن برای تشخیصی مولکول‌های پروتئینی منفرد استفاده کرد. مایکل استرانو از محققان این پروژه می‌گوید: «آرایه‌های نانوحسگری نظیر این، هیچ محدودیتی در شناسایی ندارد. آن‌ها قادراند مولکول‌های منفرد را شناسایی کنند.»
با استفاده از این نانوحسگر می‌توان ویروس‌ها را رهگیری و مورد بررسی قرار داد و همچنین عملکرد سلولی را آنالیز نمود.
استرانو می‌گوید: «ما امیدواریم که این نوع حسگرها بتوانند یک سوزن را از انباری پر از کاه بیرون بکشند. این نانوحسگرها حساسیت بالایی داشته و نسبت به حسگرهای موجود در بازار عملکرد بهتری دارند، به طوری‌که حتی وجود یک مولکول منفرد با استفاده از آن‌ها قابل شناسایی است.»
این حسگر نیز همانند حسگرهای قبلی این گروه با استفاده از نانولوله‌های کربنی ساخته شده است. حلقه‌های کربن در صورت تابش نور لیزر، به صورت طبیعی قادر به انتشار پرتوهای فلورسانس هستند. این گروه تحقیقاتی سطح نانولوله‌های کربنی را با استفاده از DNA، پروتئین یا دیگر مولکول‌ها پوشش دادند. زمانی که مولکول هدف در محیط باشد و با سطح نانولوله برخورد کند، به آن متصل شده و انتشار فلورسانس این نانولوله‌ها را تغییر می‌دهد.
محققان از نوعی زنجیره DNA موسوم به آپتامر برای پوشش‌دهی نانولوله‌ها استفاده کردند و برای آزاد ماندن این رشته‌ها، توالی‌های فاصله دهنده در میان آن‌ها قرار دادند.
این گروه از این حسگر برای شناسایی پروتئین‌های ویروسی استفاده کردند. در این پروژه نشان داده شده که این حسگر می‌تواند پروتئین‌ تولید شده از یک باکتری یا سلول منفرد انسانی را شناسایی کند.
محققان معتقداند که این حسگر قادر به ایجاد درک بهتر نسبت به بیماری‌ها و کمک به تولید داروهای جدید خواهد شد. استرانو می‌گوید: «ما فکر می‌کنیم این نانوحسگر می‌تواند ابزار مناسبی برای اندازه‌گیری پارامترهای درون سلولی باشد و با کمک آن‌ها می‌توان از عملکرد صحیح سلول‌ها اطمینان حاصل کرد.
نتایج یافته‌های این گروه در نشریه Nature Nanotechnology منتشر شده است.