پنجمین میزگرد بین‌المللی فناوری نانو در حالی برگزار شد که دکتر سعید سرکار، دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو یکی از سخنرانان کلیدی این برنامه بود. وی در این جلسه به تشریح نقشه راه ایجاد یک اکوسیستم جهانی مجازی فناوری نانو پرداخت. این گردهمایی بین‌المللی ۲۵ اکتبر (۳ آبان) در شهر سوژو چین و در حاشیه نمایشگاه چاینانو۲۰۱۷ برگزار شد.
تسریع پیشرفت فناوری نانو در گرو ایجاد اکوسیستم جهانی مجازی
دکتر سرکار، دبیر ستاد نانو یکی از سخنرانان کلیدی پنجمین میزگرد بین‌المللی فناوری نانو در شهر سوژو واقع در کشور چین بود. وی در این جلسه با ارائه‌ی یک سمینار، بر لزوم ایجاد یک اکوسیستم مجازی جهانی فناوری نانو تأکید کرد و افزود: «همان‌گونه که ایجاد پلتفرم‌های فیزیکی برای متصل کردن همه بخش‌های مختلف دخیل در پیشرفت فناوری از جمله محققان، دانشمندان و صنایع کشورهای مختلف مهم است، ایجاد یک پلتفرم مجازی نیز می‌تواند موجب افزایش سرعت پیشرفت فناوری و به‌طور خاص فناوری نانو شود.»
وی ادامه داد: «اکوسیستم فناوری نانو می‌تواند با گسترش تعاملات بین اجزای آن، به‌طور قابل‌توجهی ارتقا یابد. یک اکوسیستم فناوری نانو از تحصیلات در ابتدایی‌ترین سطح آغاز می‌شود و با گذر از مراحل آزمایشگاهی و صنعتی به پله آخر یعنی بازار ختم می‌شود. در حال حاضر پلتفرم‌هایی موفقی در سطوح ملی و منطقه‌ای در حال فعالیت هستند که ادغام و به هم پیوستن این پلتفرم‌ها و تشکیل یک پلت فرم به‌هم‌پیوسته و سراسری می‌تواند منجر به افزایش سرعت فرایند پیشرفت در حوزه فناوری نانو شود.»
دکتر سرکار سپس به توانمندی‌های پورتال‌ها و وب‌سایت‌های ایرانی اشاره کرد و افزود: «در حال حاضر پلتفرم‌های بسیاری حاوی اطلاعات و پایگاه‌داده‌هایی حول محور فناوری نانو در ایران مشغول فعالیت هستند. برای نمونه، باشگاه دانش‌آموزی فناوری نانو(nanoclub.ir) که یک پورتال دانش‌آموزی است و حاوی اطلاعاتی به زبان ساده جهت آموزش علوم و فناوری نانو است. همچنین شبکه آزمایشگاهی توانا، به دانش‌آموزان دبیرستانی خدمات آزمایشگاهی مرتبط با فناوری نانو ارائه می‌نماید. این شبکه آزمایشگاهی به دانش آموزان کمک می‌کند تا علاوه بر یادگیری فناوری نانو در سطح تئوری، فناوری نانو در سطح آزمایشگاهی را نیز فراگیرند. همچنین یک پایگاه اینترنتی با عنوان سامانه آموزش مجازی فناوری نانو (edu.nano.ir) راه‌اندازی شده است که در واقع بستری برای تحصیل در حوزه فناوری نانو از سطح دبیرستان تا سطوح دکتری به شمار می‌رود. این وب‌سایت، رشته‌های دانشگاهی از قبیل نانومواد، نانوفیزیک و نانوشیمی را پوشش می‌دهد. شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو، نیز پورتالی است که بیش از ۳۰۰۰ آزمایشگاه مرتبط با فناوری نانو در سراسر کشور را شامل می‌شود و خدمات آزمایشگاهی را به محققان حوزه فناوری نانو ارائه می‌کند. پرتال ایمنی‌نانو (nanosafety) نیز اطلاعات گستره‌ای در خصوص رعایت ایمنی مرتبط با فناوری نانو را در اختیار پژوهشگران و محققان قرار می‌دهد.»
وی خاطر نشان کرد: «علاوه بر موارد گفته شده، پرتال‌های دیگری نیز در راستای خدمات آموزشی، مشاوره‌های تجاری‌سازی، ثبت اختراع و راستی آزمایی محصولات حوزه فناوری نانو را ارائه می‌دهند. از جمله این پرتال‌ها می‌توان به پایگاه‌های اینترنتی tmsc.ir، nanoproduct.ir، statnano.com و patentoffice.ir اشاره کرد.»
دکتر سرکار از مواردی از قبیل عدم اتصال پرتال‌ها به یکدیگر، وجود نداشتن عوامل انگیزشی برای مشارکت، عدم وجود تعامل بین اعضا و سیستم‌ها، محدودیت در ارائه خدمات و همچنین عدم وجود یک دیدگاه جهانی به‌عنوان مشکلات کنونی سامانه‌های ملی یاد کرد و افزود: «برای حل مشکلات کنونی، باید تلاش کنیم تا همه اطلاعات، پلتفرم‌ها و پرتال‌ها را به هم متصل کنیم و یک شبکه به‌هم‌پیوسته را ایجاد نماییم. بدین منظور باید فعالیت‌ها و فعالان حوزه‌های مختلف را به هم متصل کنیم، تعاملات را بهبود بخشیم، سرعت و کیفیت ارائه خدمات را افزایش دهیم و همچنین سعی کنیم تا یک جریان کارآمد از اطلاعات را ایجاد کنیم.»
وی در نهایت ضمن ابراز علاقمندی ایران به ارتباط بین المللی در حوزه نانو گفت: «در حال حاضر ایران و چین با راه‌اندازی پایگاه اینترنتی اکوسیستم فناوری نانو چین به آدرس www.nanoecosystem.cn، همکاری اولیه دوطرفه‌ای را آغاز کرده‌اند. امیدواریم این همکاری از حالت دوطرفه خارج شود و سایر کشورها نیز مشارکت کنند تا بتوان تبادل علم، اطلاعات، فناوری و بازار را هرچه بیشتر تقویت کرد.»
