یکی از سوالات مهم در فناوری‌های نوظهور نظیر فناوری‌نانو این است که این فناوری‌ها چه تاثیری روی زندگی مردم دارند. کتابی با عنوان «نانو برای زندگی» در دوازدهمین جشنواره فناوری‌نانو رونمایی خواهد شد که به دنبال پاسخ این سوالات است.
رونمایی از کتاب نانو برای زندگی
چرا فناوری نانو برای ما مهم است؟ و چرا جمهوری اسلامی ایران این فناوری را به عنوان یکی از حوزه‌های اولویت‌دار در توسعه علم و فناوری درنظر گرفته و برای آن برنامه‌ریزی می‌کند؟ شاید سر راست‌ترین و روشن‌ترین پاسخ به این سئوال این باشد؛ ما این فناوری را برای بهتر شدن زندگی خود می‌خواهیم. فناوری نانو می‌تواند ابزاری برای بهتر شدن زندگی انسان باشد و از این رو است که برای ما خواستنی است. توجه به این سوال و پاسخ آن بوده که بهبود کیفیت زندگی مردم با استفاده از فناوری نانو را به چشم‌انداز اصلی برنامه توسعه فناوری نانو در ایران تبدیل کرده است.
بهتر شدن زندگی، بهبود کیفیت زندگی و رسیدن به زندگی خوب، چه معنایی دارند؟ کیفیت زندگی معمولا با شاخص‌های کلانی مانند بهداشت و سلامت، آموزش، قدرت تامین هزینه‌های زندگی، قیمت مسکن نسبت به درآمد وغیره ارزیابی می‌شود. این شاخص‌ها ضمن تنوع و تفاوت در طبقه‌بندی محققان و سازمان‌های مختلف، به قدری کلان هستند که نمی‌توان تاثیر فناوری نانو بر آن‌ها و به تبع آن بر زندگی انسان را اندازه‌گیری کرد. بنابراین لازم است برای نحوه تاثیر فناوری نانو بر کیفیت زندگی مردم، شاخص‌های ویژه‌ای را تعریف کرد. در این کتاب پس از بررسی‌های طولانی، به ده‌ها شاخص برای نشان دادن اثر محصولات نانویی بر زندگی انسان اشاره شده و پس از مقایسه و یکی کردن موارد مشابه، ده شاخص برای نشان دادن تاثیر محصولات نانویی بر زندگی انسان انتخاب شده است. این شاخص‌ها عبارتند از: دوام بیشتر، مصرف کمتر، هزینه کمتر، آلودگی کمتر، ایمنی بیشتر، سازگاری بیشتر با محیط زیست، زیبایی بیشتر، راحتی بیشتر، اثربخشی بیشتر و اثرات جانبی کمتر.
هدف این کتاب نشان دادن نحوه تاثیر محصولات نانویی بر زندگی انسان است. در حال حاضر، بیش از ششصد محصول نانویی ایرانی وجود دارد. این محصولات شامل محصولات نهایی، محصولات واسطه‌ای، نانومواد و تجهیزات هستند. در این کتاب، درباره تجهیزات و مواد نانویی صحبت نمی‌شود؛ زیرا اثر آن‌ها در محصولاتی که با کمک نانومواد و تجهیزات نانو تولید شده، نمایان می‌شود و تمرکز کتاب بر محصولات است؛ چه محصولات میانی که جایی تولید و به کسب‌وکار دیگری تحویل داده می‌شوند و چه محصولات نهایی که مردم مشتری آن‌ها هستند. محصولات در این کتاب به تفکیک حوزه‌های دارو، بهداشت و سلامت، آب، ساخت‌وساز، منسوجات، کالای خانگی، انرژی، خودرو و حمل‌ونقل و کشاورزی و بسته‌بندی معرفی شده‌اند. در بسیاری از موارد آنچه در این کتاب به عنوان محصول ارائه شده است، یک نوعِ محصول است. برای مثال، ما انواع ضدعفونی‌کننده‌ها را در قالب یک محصول توضیح داده‌ایم، در صورتی که تعداد این محصولات از ده عدد بیشتر است، اما همه آن‌ها یک نوع تاثیر دارند و بنابراین به عنوان یک نوع محصول معرفی شده‌اند. هر صفحه از این کتاب که در آن یک نوع محصول معرفی شده است.
این کتاب در دوازدهمین جشنواره فناوری‌نانو که از تاریخ ۱۸ تا ۲۱ مهر ماه ۹۸ در نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار می‌شود رونمایی خواهد شد.
