هواپیمایی زاگرس و ماهان از جمله شرکت‌هایی هستند که از فناوری‌نانو برای رفع نیازهای خود استفاده کرده‌اند. شرکت‌های نانویی ایرانی با ساخت رنگ‌های نانویی برای بدنه هواپیما، شیشه‌های نانویی هواپیما و کفپوشهای آشیانه هواپیما تلاش دارند تا از فناوری‌نانو برای کمک به صنعت هوایی در شرایط تحریم استفاده کنند.
نمونه هایی از بهره‌برداری صنعت هوایی ایران از فناوری نانو
صنعت هوایی از جمله صنایعی است که فناوری‌های پیشرفته در آن نقش بسیار مهمی دارد از این رو شرکت‌های ایرانی فعال در حوزه صنعت هوایی تلاش دارند تا از فناوری‌نانو برای ارتقا این صنعت استفاده کنند.
هواپیمایی زاگرس یکی از شرکت‌هایی است از فناوری بومی ایرانی برای تامین نیازهای خود استفاده کرده است. هواپیمایی زاگرس برای رنگ‌آمیزی بدنه هواپیما اقدام به خرید رنگ‌های نانویی از شرکت گوهرفام کرده است. این رنگ‌ها تاییدیه سازمان هواپیمایی کشور را دریافت کرده است. رنگ ضداسکایدرول بدنه هواپیمای شرکت گوهرفام چسبندگی زیاد به زیرلایه داشته، انعطاف‌پذیری و خواص مکانیکی مناسب و همچنین مقاومت شیمیایی بالا در برابر موادی مانند روغن اسکایدرول ایجاد می‌کند. این رنگ نانویی مقاومت در برابر شره شدن (Sagging) را نیز بهبود داده است.
هواپیمایی ماهان نیز به تازگی از فیلترهای نانویی ایرانی استفاده می‌کند. شرکت آزاد فیلتر که پیش از این سابقه تولید فیلتر برای بخش نیروگاهی و راه‌آهن را دارد، با همکاری شرکت هواپیمایی ماهان ایر، فیلتر سقفی مورد استفاده در هواپیما ایرباس را تولید و در اختیار این شرکت قرار داده است. به دلیل هزینه بالا و شرایط سخت واردات فیلتر هواپیما از خارج از کشور، شرکت هواپیمایی ماهان با تمرکز در بومی‌کرد اقلام مصرفی، به کمک شرکت آزاد فیلتر موفق به تامین فیلترهای سقفی هواپیمای سری ایرباس شده است. فیلترهای موردنظر با استفاده از فناوری‌نانو ساخته شده و نسبت به فیلترهای مشابه فاقد پوشش نانویی، از عملکرد بالاتری برخوردار هستند.
شرکت گیتی آسا یکی از تولیدکنندگان رنگ‌های نانویی است که رنگ‌های ویژه‌ای برای رنگ‌آمیزی بدنه هواپیما تولید می‌کند. این شرکت رنگ‌های نانویی برای صنعت هوایی تولید و به شرکت‌هایی نظیر هسااصفهان، سها، هوانیروز و پنها عرضه می‌کند.
صاپا بشیر نیز اقدام به تولید شیشه‌های نانویی برای استفاده در هواپیماهای داخلی کرده است. هواپیماهای C۱۳۰، بوئینگ ۷۰۷، فوکر ۵۰، فوکر ۲۷ و فوکر ۱۰۰ از جمله هواپیما‌هایی هستند که از نانومحصولات این شرکت استفاده می‌کنند. صاپا بشیر در حال حاضر روی ساخت شیشه‌های نانویی برای استفاده در هواپیماهای ایرباس کار می‌کند.
علاوه بر هواپیما، آشیانه‌های هواپیماها نیز از مواهب فناوری‌نانو بهره‌مند هستند. صنایع هوایی یاعلی اصفهان اقدام به استفاده از نانورنگ ترافیکی شرکت نانوآریسا پوشش در آشیانه هواپیما کرده است. استفاده از این رنگ‌ها موجب دوام بیشتر سازه‌ها شده است. همچنین استفاده از رنگ‌های نانویی منجر به کاهش چشمگیر تعداد دفعات رنگ‌آمیزی در آشیانه هواپیما شده و در نتیجه هزینه‌های سالانه در صنایع هوایی را کاهش داده است.
به تازگی شرکت مهندسی تعمیرات هواپیمایی فارسکو برای حل مشکل فرسایش کف آشیانه هواپیما از کف‌پوش نانویی شرکت بسپارسازان ایرانیان استفاده کرده است. این کف‌پوش نانویی در برابر یخ‌زدگی مقاوم بوده، شوک حرارتی بالا را تحمل کرده، در برابر لغزش در سطوح خیس و روغن مقاومت می‌کند، استحکام قابل توجهی در برابر ترک و فرسایش داشته و همچنین سرعت نصب و ترمیم بالایی دارد. این کفپوشهای آشیانه هواپیما در برابر کاربری‌های سنگین مقاومت قابل توجهی از خود به نمایش گذاشته و ایمنی پرواز را افزایش می‌دهند. در مجموع استفاده از این کفپوشهای نانویی از تخریب کف سازه جلوگیری می‌کند.
با توجه به جذابیت‌های صنعت هوایی، تحقیق و توسعه در این حوزه ادامه دارد و شرکت‌های مختلف دیگری به دنبال استفاده از فناوری‌نانو برای پاسخ‌دهی به چالش‌های صنعت هوایی هستند. شرکت‌هایی نظیر تیزتک که به تازگی روکش‌های هواپیما با خاصیت آب‌گریزی را در مقیاس آزمایشگاهی تولید کرده است. ماحصل این تلاش‌ها می‌تواند به ارتقا بیشتر صنعت هوایی با فناوری‌نانو منجر شود.
