ساخت کوچکترین سامانه خنک‌کننده جهان

با استفاده از مواد ترموالکتریک و بهره‌گیری از مواد نیمه‌هادی، محققان سامانه خنک‌کننده‌ای با ضخامت صدنانومتر ساختند.

یک گروه تحقیقاتی از دانشگاه کالیفرنیا اقدام به ساخت کولری با ضخامت ۱۰۰ نانومتر کرده است. دانشمندان این ابزار را کوچکترین کولر ترموالکتریک جهان لقب داده‌اند. ریگان می‌گوید: «ما کوچکترین یخچال دنیا را ساخته‌ایم.»

در این پروژه از ساندویچی کردن دو نیمه‌هادی مختلف بین صفحات متالیزه شده استفاده شده ‌است. این ابزار به دو روش مختلف کار می‌کند. یک طرف که گرما داده شده و گرم می‌شود، سوی دیگر ابزار خنک می‌شود. همین تمایز دمایی می‌تواند برای ایجاد نیرو استفاده شود.

ناسا مدت‌ها پیش برای تامین انرژی مورد نیاز ابزارهای تحلیل موشک‌های ویجر از دستگاه‌های ترموالکتریک استفاده کرده است. این فرآیند را می‌توان برعکس کرد یعنی یک طرف گرم شود تا سمت دیگر خنک شده و به‌عنوان سیستم خنک‌کننده به‌کار گرفته شود. این سیستم خنک‌کننده ممکن است در آینده جایگزین سامانه‌های سرمایشی شود.

این ماده از دو نیمه‌هادی یعنی تلورید بیسموت و تلورید انتیموان/بیسموت ساخته شده‌ است. آن‌ها از نوار چسب معمولی برای لایه‌برداری استفاده کرده و ذرات بلوری منفردی را با این نوار چسب ایجاد کردند که ضخامتی در حد صد نانومتر دارند.

شین یی‌لینگ از محققان این پروژه می‌گوید: «ما رکورد کوچکترین خنک‌کننده ترموالکتریک در جهان را با ضریب بیش از ده هزار، شکستیم.»

یک عنصر متمایز دیگر در این سیستم خنک‌کننده نانومقیاس این است که می‌تواند در یک ثانیه واکنش دهد. ریگان می‌گوید: «اندازه کم موجب می‌شود که سرعت پاسخ‌دهی بالا باشد به طوری‌که این سیستم بسیار سریع‌تر از کولر خانه شما می‌تواند دما را کاهش دهد.»

وی می‌افزاید: «هنگامی که می‌بینیم کولرهای ترموالکتریک در سطح هسته و نزدیک هسته چگونه کار می‌کنند، می‌توانیم آن را به مقیاس ماکرو تعمیم دهیم.»

برای کمی‌سنجی این کولر ترموالکتریک، محققان نانوذرات ساخته شده از ایندیم را مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها با تغییر میزان انرژی وارد شده به این نانوذرات و تغییر (انبساط یا انقباض) ضخامت این نانوذرات توانستند میزان دمای دقیق نانوذرات را محاسبه کنند.