کیوان دبیر، یکی از مدیران شرکت زیست ابزار پژوهان، از مزیت‌های متعددی نانوذرات در کیت‌های تشخیص سریع این شرکت خبر داد. کاهش زمان پاسخ‌دهی، افزایش دقت تشخیص، افزایش کیفیت و کاهش بهای کیت از جمله مزیت‌های استفاده از نانوذرات در کیت‌های تشخیص سریع این شرکت است.
استفاده از نانوذرات عملکرد کیت‌های تشخیص سریع را افزایش داده است
مهندس کیوان دبیر در این باره می‌گوید: «در کیت‌های تشخیص سریع معمولا از آنتی‌بادی و پروتئین استفاده می‌شود، اما از آنجایی که پروتئین‌ها بی‌رنگ هستند و با چشم غیرمسلح مشاهده آن‌ها دشوار است نیاز به استفاده از ترکیبات دیگری است. تا چندی پیش شرکت‌ها از آنتی‌بادی‌های نشان دار برای این کار استفاده می‌کردند، ترکیباتی که از خارج وارد می‌شد و پایدار کمی داشتند به طوری که باید به سرعت مصرف می‌شد. از سوی دیگر دقت این آنتی‌بادی‌ها کم است. ما برای حل این مشکل به سراغ استفاده از نانوذرات طلا رفتیم. با این کار بی‌نیاز از آنتی‌بادی‌های نشان‌دار شدیم و خود نانوذرات طلا مزیت‌هایی برای ما داشت. دقت و حد تشخیص با این نانوذرات افزایش یافت، زمان پاسخ‌دهی کوتاه شد و قیمت کیت به دلیل تولید مواد اولیه در داخل کشور، کمتر شد. همچنین ریسک تامین مواد اولیه را کم کردیم.»
وی می‌افزاید: «ما تا کنون توانسته‌ایم چهار گروه اصلی از این کیت‌ها را تولید کنیم. گروه اول تشخیص هورمون‌ها، گروه دوم تشخیص مواد شیمیایی نظیر ترکیبات مخدر، گروه سوم تشخیص ویروس‌ها نظیر ویروس HIV و گروه چهارم تشخیص فلزات سنگین و سموم در مواد غذایی و آب است. در گروه اول ما کیت‌های تشخیص Beta HCG را داریم که به نام بی‌بی‌چک در داروخانه‌ها شناخته می‌شود، در این گروه کیت تشخیص LH را داریم که هورمون تخمک‌گذاری را شناسایی می‌کند که برای تشخیص چرخه تخمک‌گذاری اهمیت زیادی دارد، همچنین برای تشخیص FSH نیز کیت تشخیصی داریم که به صورت مکمل با LH است. در بخش کیت‌های تشخیص مواد مخدر، ۵ گروه اصلی را داریم که شامل تشخیص مورفین، آمفتامین، متاآمفی‌تامین، متادون و THC است. این کیت‌ها به صورت نواری یا پنل عرضه می‌شوند. این کیت‌ها قابلیت تشخیص همزمان را دارند به طوری که می‌توان ۳، ۵ و حتی ۱۲ ماده مخدر را همزمان تشخیص دهد. بیشتر آزمایشگاه‌های تشخیصی مشتری این نوع کیت‌ها هستند. در بخش کیت‌های تشخیص عفونی، کیت‌هایی برای شناسایی HIV، هپاتیت و کرونا را داریم.»
در کیت تشخیص بارداری، بر روی نانوذرات طلا آنتی‌بادی قرار داده شده است. با عبور نمونه از روی نانوذرات طلا متصل به آنتی‌بادی، HCG از طرف زنجیره آلفا به آنتی‌بادی متصل می‌شود و به دام می‌افتد. بر روی نوار تست، آنتی‌بادی علیه زنجیره بتا قرار داده شده است. با عبور آنالیت حاوی نانوذرات متصل به HCG از روی آنتی بادی علیه بتا، این آنتی‌بادی نیز به HCG متصل شده و رنگ نوار تست روشن می شود. آنالیت به سمت خط کنترل حرکت می‌کند. تعدادی از نانوذرات متصل به آنتی‌بادی اولیه بدون اتصال به HCG به سمت خط کنترل می روند و در این مرحله پروتئین مورد نظر به آنتی‌بادی متصل به ذرات طلا می‌چسبد و رنگ خط کنترل نیز روشن می‌شود. درصورت روشن شدن خط کنترل فارغ از اینکه خط تست روشن شده یا خیر، نشان‌دهنده صحت آزمون است. روشن شدن خط تست نشان‌دهنده حضور هورمون HCG و مثبت بودن بارداری است.
مهندس کیوان دبیر درباره دیگر کیت‌های این شرکت می‌گوید: «در سبد محصولات ما، کیت‌های تشخیص مارکرهای قلبی وجود دارد که شناسایی Troponin I یکی از این مارکرها است. این ترکیب برای شناسایی زودهنگام بروز حمله قلبی در بیماران اهمیت زیادی دارد. کیت تشخیص H.Phlori از دیگر محصولات شرکت زیست ابزار پژوهان است که یکی از رایج‌ترین عوامل بیماری‌های گوارشی را شناسایی می‌کند. البته این کیت هنوز به بازار عرضه نشده که امیدوارم به زودی این کار صورت گیرد. در بخش کیت‌های تشخیص باقی‌مانده سموم و داروها در مواد غذایی، کیتی برای تشخیص مالا شیت‌گرین داریم که به سفارش سازمان میوه و تره‌بار این فناوری توسعه یافته است. این کیت می‌تواند سطح مالا شیت‌گرین را در آبزیان اندازه‌گیری کند. این ماده به محیط رشد ماهی به ویژه ماهی قزل‌آلا برای سم‌زدایی اضافه می‌شود که خود این ماده برای بدن انسان سمی است.»
به گفته ایشان شرکت زیست ابزار پژوهان به دلیل تنوع محصول، استفاده از فناوری نانو و بهای تمام شده توانسته‌است وجه تمایزی با دیگرشرکت‌های این حوزه ایجاد کند. همین موضوع موجب شده تا محصولات شرکت زیست ابزار پژوهان برای صادرات نیز جذاب باشد به طوری که تاکنون محصولات شرکت زیست ابزار پژوهان به چند کشور مختلف صادر شده است.
