شرکت مادرنا از فایزر و بیونتک برای نقض حق پتنت مربوط به فناوری نانوذرات لیپیدی شکایت کرد. نکته جالب این است که آنیلام فارماکیوتیکالز (Alnylam Pharmaceuticals) نیز علیه شرکت‌های فایزر و مادرنا برای همین فناوری شکایت کرده است. به نظر می‌رسد که نانوذرات لیپیدی عامل اصلی به جان هم افتادن غول‌های حوزه واکسن است.
مادرنا از فایزر شکایت کرد/ نانوذرات لیپیدی دلیل گلاویزی غول‌ها
شرکت مادرنا (Moderna) از فایزر (Pfizer) و بیونتک (BioNTech)، رقبای اصلی خود در رقابت واکسنmRNA ضد کرونا، به دلیل نقض حق ثبت اختراع خود شکایت کرد.
این شرکت مستقر در کمبریج ماساچوست در شکایت خود گفته است که به دنبال دریافت خسارت برای تاریخ‌های پیش از ۸ مارس ۲۰۲۲ نیست، قبلا شرکت مادرنا اعلام کرده بود که به دلیل وضعیت اضطراری بهداشت عمومی در شرایط کرونا، حق ثبت اختراع خود را برای دوره زمانی کرونا اعمال نخواهد کرد. همچنین مادرنا گفته است در ۹۲ کشور با درآمد کم و متوسط، به اجرای نکردن پتنت خود ادامه خواهد داد و در این کشورها به دنبال خسارت نیست.
با این وجود، نتیجه هر دعوی قضایی می تواند پیامدهای گران قیمتی داشته باشد زیرا هر سه شرکت به دنبال توسعه فناوری mRNA خود به واکسن‌های جدید برای بیماری‌های عفونی و درمان‌های جدید برای سرطان، اختلالات خودایمنی و بیماری‌های نادر هستند. غیرمنتظره نبود که با کم رنگ‌تر شدن کرونا، این غول‌های دارویی در نهایت وارد جنگ شوند.
جاکوب شرکو، کارشناس مالکیت معنوی در کالج حقوق دانشگاه ایلینویز، گفت: «مدت‌هاست که ادعاهای رقابتی بر سر هسته مرکزی اختراعات مربوط به واکسن ضدکرونا وجود دارد اما شیوع بیماری کرونا، انگیزه شرکت‌ها را برای مراجعه به دادگاه کم کرده است.»
زمانی عرضه این واکسن‌ها محدود بود و دولت‌ها واکسن را از طریق توافق‌های قبلی خریداری می‌کردند. اما اکنون این واکسن فراوان است و شرکت ها ممکن است به زودی به روال عادی برگردند. شرکو گفت: «این ایده که صلح میان تولیدکنندگان واکسن برای همیشه باقی بماند، به نظر من، کاملاً غیرواقعی بود.»
مادرنا می‌گوید که در سال ۲۰۱۵ در طراحی واکسن‌های mRNA که در واکسن کووید استفاده شده، پیشگام بوده است. استفان بانسل، مدیرعامل مادرنا در بیانیه‌ای گفت: «ما این شکایت‌ها را برای محافظت از پلت‌فرم فناوری نوآورانه mRNA که در آن پیشگام بودیم تشکیل می‌دهیم. میلیاردها دلار در ایجاد این فناوری سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و طی دهه قبل از همه‌گیری کووید-۱۹ این فناوری را پتنت کرده بودیم.»
یکی از سخنگویان فایزر در بیانیه ای گفت که این شرکت شکایت را به طور کامل بررسی نکرده است اما از تصمیم مدرنا متعجب شده است.
سخنگوی این شرکت گفت: «واکسن کووید-۱۹ فایزر/بیونتک مبتنی بر فناوری mRNA اختصاصی بیونتک بوده و با همکاری فایزر این فناوری توسعه یافته است. ما به مالکیت معنوی خود در حمایت از واکسن Pfizer/BioNTech اطمینان داریم و به شدت در برابر ادعاهای شکایت دفاع خواهیم کرد.»
بیونتک بیانیه‌ای صادر کرد و گفت: «کارش اصل بوده و کپی نیست و به شدت در برابر تمام اتهامات نقض حق ثبت اختراع دفاع خواهد کرد.»
این دو ادعا بر جنبه‌هایی از فناوری تمرکز می‌کنند که در طول تاریخ کوتاه آن، مرکز اختلافات کلیدی ثبت اختراع بوده است. در دو سال گذشته، شکایت‌هایی در مورد اینکه چه کسی مالک معنوی نانوذرات لیپیدی است، رخ داده است، فناوری که بیش از دو دهه برای حل مشکل دشوار ورود مواد ژنتیکی به سلول‌ها توسعه یافته است.
مادرنا در حال حاضر با شکایت دو شرکت کوچک بیوتکنولوژی Arbutus و Genevant به دلیل کپی برداری از فناوری نانوذرات لیپیدی خود مواجه است. Alnylam، یک شرکت ۲۵ میلیارد دلاری است که نانوذرات را در دهه‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ برای استفاده در نوع دیگری از فناوری RNA تولید کرده است. این شرکت از فایزر و مدرنا به دلیل تخلف شکایت کرده است.
