یک نانواستارتاپ در دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی فناوری نانو از دستگاهی با قابلیت جداسازی آب و روغن یا آب و مواد آلی رونمایی کرد که با فناوری نانوی به کار رفته در غشاهای خاص، می‌تواند آب جداسازی شده را دوباره وارد کاربری صنعتی کند.
دستگاه جداساز آب و روغن با غشاهای نانویی
این دستگاه جداساز آب و روغن، همچنین قادر است آب را از مواد آلی مانند نفت، بنزین، گازوئیل و نفت سفید جداسازی کند. این دستگاه به گونه‌ای عمل می‌کند که حتی در حالتی که روغن یا مواد آلی به طور کامل در آب پخش شده و به راحتی از آب جدا نمی‌شود، قادر به جداسازی آن‌ها از یکدیگر است. این دستگاه با کمک غشاهای آروژل تولید شده توسط محققان ایرانی موفق به این کار شده است. این غشاها که بر پایه نانو تولید شده‌اند، آب‌گریز بوده و آب را از خود عبور نداده اما مواد آلی مانند روغن را از خود عبور می‌دهند. با عبور امولوسیون آب و روغن از این غشاهای نانویی، مواد آلی از آن‌ها عبور کرده و جذب می‌شود و از طریق مخزن جداگانه‌ای به طور خالص از آب جدا می‌شود.
محمد شادان‌فر؛ مهندس شیمی دانشگاه شیراز و عضو هیئت مدیره شرکت «وستا» می‌گوید: «غشاهای آروژل به عنوان پوشش داخلی راکتورهای به کار رفته در این دستگاه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. راکتورهای این دستگاه از دو قسمت خروجی آب و خروجی روغن تشکیل شده‌اند. روغن‌ها با عبور از غشاهای آروژل وارد مخزن روغن و از آب جدا می‌شوند».
این دستگاه با همکاری یک گروه ۴ نفره دانشجویی متشکل از دو مهندس شیمی و دو مهندس نانو از دانشگاه‌های شیراز و کاشان و با هماهنگی‌های صورت گرفته از سوی ستاد نانو و به سفارش یک پالایشگاه تولید شده و به زودی به تجاری‌سازی می‌رسد.
به گفته شادان‌فر، در حال حاضر از دستگاه جداساز آب و روغن در ایران استفاده می‌شود اما عملکرد آن با استفاده از غشاهای آروژل نیست. او با اشاره به مزیتی که این دستگاه جداساز آب و روغن نانویی دارد می‌گوید: «دستگاه‌های فعلی ایرانی که به کار می‌روند، بعد از جداسازی دیگر قابلیت استفاده از آب جداسازی شده را ندارند اما این مشکل در دستگاه جدید برطرف شده و آبی که جدا می‌کنیم، به دلیل استفاده از فیلترهای آبی که در دستگاه تعبیه شده، کاملا شفاف است و قابلیت استفاده دوباره را دارد. در واقع، فیلترهای به کار رفته، نوعی سیستم تصفیه آب هستند و بار دیگر می‌توانند در مصارف صنعتی و پالایشگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرند».
از جمله موارد استفاده از این دستگاه می‌توان به استفاده در صنعت نفت اشاره کرد. در این صنعت، زمانی که نفت از چاه استخراج می‌شود، همراه آن آب هم وجود دارد و یکی از مراحل پالایشگاه‌ها، جداسازی آب از نفت است. در صنایع پایین دستی هم در پالایشگاه‌ها، آب و مشتقات نفتی مانند مخلوط می‌شوند که این دستگاه آن‌ها را از هم جدا می‌کند. در بسیاری از صنایع، خود آب موردنیاز است به طوری که آب را استفاده می‌کنند و بعد از آلوده شدن، با کمک این دستگاه می‌توانند مشتقات نفتی را از آن جدا کرده و دوباره از آب تصفیه شده استفاده کرده و وارد سیکل کاری شود.
این دستگاه حتی برای جداسازی لکه‌های نفتی از آب دریاها و اقیانوس‌ها هم کاربرد دارد. این دستگاه در مصارف دیگری چون رستوران‌ها هم کاربرد دارد. یکی از مشکلاتی که رستوران‌ها با آن دست به گریبان‌اند، پساب آن‌ها است که معمولا آب و روغن با هم مخلوط است و به دلایل بهداشتی قادر به سرازیر کردن این مخلوط در پساب شهری نیستند. بنابراین با استفاده از این دستگاه به راحتی می‌توانند روغن و آب را از هم جدا و آب اضافی را وارد پساب شهری کنند و در نهایت روغن را هم دفع می‌کنند.
نمونه داخلی این دستگاه در مقایسه با نمونه خارجی، تقریبا یک دهم هزینه دارد و به این ترتیب صرفه‌جویی ارزی قابل توجهی را برای کشور به همراه دارد.
