تحقیقات ارائه‌شده در نشست سالانه انجمن محققان سرطان آمریکا در سال ۲۰۰۷ بر اساس مطالعات بافت‌شناسی، نشان می‌دهد که نانوذرات قادر به آسیب رساندن به DNA و ایجاد سرطان هستند. محققان دانشگاه ماساچوست اعلام کردند که نانوذرات آنقدر کوچک هستند تا بتوانند از غشای سلول و سد دفاعی آن عبور کنند و در عین حال به قدر کافی بزرگ هستند تا با دخالت در فرایندهای سلولی اثرات نامطلوب خود را بگذارند. چنین نانوذراتی امروزه در صنایع الکترونیکی، آرایشی و شیمیایی و دیگر صنایع کاربرد دارند.
توانایی نانوذرات در آسیب رساندن به DNA و افزایش خطر سرطان
| به‌دلیل اندازه فوق‌العاده کوچک، جداسازی این ذرات از محیط‌های بزرگ دشوار است، زیرا روش‌های فیلتر کردن مرسوم قادر به حذف این ذرات کوچک نیستند. طبق نظر سارا پاچیکو یکی از این محققان، هنگامی که نانوذرات قادر به ورود به سلول سرطانی شوند اثرات تخریبی خود را اعمال می‌کنند. با این وجود اطلاعات کمی در مورد چگونگی عملکرد آنها در محیط و برهم‌کنش و تأثیر آنها بر انسان وجود دارد. پاچیکو می‌گوید: «متأسفانه تنها بخش کوچکی از مطالعات در مورد نانوذرات به ایمنی و سلامت این ذرات و یا خطرات محیطی آنها اختصاص یافته‌است. به این دلیل به این تحقیقات علاقه‌مند شدیم زیرا نانوذرات بسیار زیادی در حال توسعه هستند ولی قوانین منظم کمی در مورد ساخت و کاربرد آنها وجود دارد». پاچیکو و همکارانش در حال بررسی این مطلب هستند که چگونه دو نوع نانوذره متفاوت قادر به آسیب رساندن به DNA در سلول‌های سرطان سینه هستند. این محققان اثرات سمی سوسپانسیون نانوذرات سیلیکا و فولرین بر ماده ژنتیکی را با استفاده از روش الکتروفورزیس ژلی قلیایی تک‌سلولی به‌منظور تعیین میزان شکست در DNA تک‌رشته و دو رشته، بررسی کردند. آنها به این دلیل این دو نانوذره را انتخاب کرد که کاربرد تجاری گسترده‌ای در صنایع الکترونیک، منسوجات و کالاهای ورزشی دارند و کار با آنها در آزمایشگاه آسان است. پاچیکو می‌گوید: «ما تأثیر دوز و زمان بر افزایش آسیب رساندن به DNA در سلول‌های سرطان سینه‌ای را که در معرض محلول آبی کلوئیدی سیلیکا و فولرین بودند، بررسی کردیم. آسیب به DNA موجب به ایجاد جهش و نهایتاً افزایش خطر سرطان می‌گردد». او می‌گوید: «مطالب ناشناخته زیادی در مورد عملکرد نانوذرات وجود دارد، اما آنچه مسلم است اینکه اندازه و ترکیب مهم است. چندین مطالعه نشان داده‌اند که احتمال ورود ذرات کوچک‌تر به سلول بیشتر است و سمیت زیادتری دارند. آنچه شرایط را بدتر می‌کند این حقیقت است که گذشته از جلوگیری از رها شدن این ذرات، راه‌های شناخته‌شده‌ای برای جلوگیری از اثرات مضر محیطی نانوذرات وجود ندارد. دانستن این مطلب مهم است که آیا نانوذرات وارد سلول می‌شوند و مستقیماً موجب آسیب به DNA می‌گردند و یا آنها بر غشای سلول تأثیر گذاشته و باعث القای رویدادهای آبشاری می‌گردند که نتیجه آن آسیب رساندن به DNA است. هرگاه سازوکاری که نانوذرات با آن اثرات سمی خود را القا می‌کنند برای ما روشن شود بهتر قادر خواهیم بود مانع اثرات مضر آنها شویم یا آنها را کاهش دهیم». این گروه پیشنهاد می‌کند که در هنگام کار با سوسپانسیون‌های این نانوذرات احتیاط زیادی شود و از هر گونه رها شدن غیرکنترل‌شده این ذرات باید اجتناب شود. تا زمانی که ما ندانیم کدام نانوذرات بی‌خطر و کدام دسته دارای اثرات مضر هستند، عاقلانه است که وارد شدن آنها به محیط را محدود کنیم. |
