|
آزمایشگاه تحقیقاتی نانوبیوتکنولوژی، در سال ۱۳۸۵ در دانشگاه صنعتی بابل
تأسیس شده‌است که برای آشنایی با این آزمایشگاه، گفتگویی با دکتر محسن جهانشاهی
انجام داده‌ایم. دکتر جهانشاهی فوق دکتری نانوبیوتکنولوژی از دانشگاه بیرمنگهام
انگلستان و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی بابل، مسئولیت این آزمایشگاه را برعهده
دارد.
لطفاً آزمایشگاه تحقیقاتی نانوبیوتکنولوژی را معرفی
بفرمایید.
آزمایشگاه تحقیقاتی نانوبیوتکنولوژی در سال ۱۳۸۵ با مساحت تقریبی ۳۰۰
متر مربع در دانشگاه صنعتی بابل تأسیس گردید. در حال حاضر، ۵ دانشجوی دکتری و
۱۳ دانشجوی کارشناسی ارشد به‌همراه بیش از ۵ عضو هیئت علمی در این مرکز فعالیت
می‌کنند.
بیش از بیست میز کار در محل آزمایشگاه قرار دارد که با توجه به استقرار تجهیزات
مختلف آزمایشگاهی، می‌تواند پذیرای هم‌زمان تعداد قابل توجهی از محققان و
پژوهشگران باشد.
این مرکز تحقیقات، با دانشگاه‌هایی نظیر لوند سوئد، بیرمنگام انگلستان، تربیت
مدرس، تهران، فردوسی مشهد، دانشگاه کاشان، علوم پزشکی مازندران، پژوهشگاه ملی
مهندسی ژنتیک، پژوهشگاه رویان و دیگر مراکز تحقیقاتی دانشگاهی همکاری می‌نماید.
فعالیت‌های عمده شما در سال ۱۳۸۷ چه بوده‌است؟
به‌طور کلی می‌توان فعالیت‌های علمی- تحقیقاتی انجام شده در سال ۱۳۸۷ در این
مرکز تحقیقات را در حوزه‌های زیر خلاصه نمود:
۱- سنتز نانولوله‌های کربنی به روش‌های مختلف؛
۲- عامل‌دار نمودن نانولوله‌های کربنی به روش‌های مختلف؛
۳- تولید نانوذرات مختلف به روش‌های زیستی و شیمیایی؛
۴- تولید و کاربرد نانوحسگرهای مایع و گاز؛
۵- خالص‌سازی و جداسازی نانومحصولات زیستی؛
۶- تولید نانوذرات پلیمری و نانوکامپوزیت‌ها؛
۷- بارگذاری دارو روی نانوذرات؛
۸- کاربرد بسترهای جذب سیال و استخراج مایع-مایع برای نانومحصولات زیستی؛
۹- کاربرد نان(بیو)ذرات مختلف در مهندسی پزشکی؛
۱۰- سنتز و کاربرد نانولوله‌های طبیعی در صنایع غذایی و دارویی؛
۱۱- ساخت نسل جدید غشاهای نانوفیلتر در تصفیه آب و پساب صنعتی.
آیا محصولات شما از نظر اقتصادی توانایی رقابت با
محصولات خارجی را دارند؟
قیمت تمام شده و فروش تمامی محصولات آزمایشگاه حداقل نصف قیمت نمونه‌های خارجی
مشابه در بازار است. به‌عنوان مثال ستون‌های بستر جذب سیال، با نام اِن بی جی (NBG)
تولید شده در این آزمایشگاه تحقیقاتی، از نظر قیمت بسته به قطر و اندازه ستون،
در حدود ۳ درصد نمونه خارجی (با کاربرد مشابه) آن است.
قیمت فروش محلول نانوذرات نقره باغلظت ۷۰۰۰ ppm، نصف قیمت نمونه مشابه در بازار
است. همچنین این آزمایشگاه انواع فیلترها (غشاها)ی مختلف را بر مبنای درخواست
انجام شده، در اندازه صفحات متفاوت تولید و به فروش می‌رساند. این غشاها،
براساس اندازه حفره طبقه‌بندی می‌شوند؛ به‌عنوان مثال: غشاء اسمز معکوس با
اندازه حفره ۱/۰ نانومتر، نانوفیلتر با اندازه حفره ۱ نانومتر، اولترا فیلتر با
اندازه حفره ۲۰ نانومتر و میکروفیلتر با اندازه حفره ۵ میکرومتر.
همچنین، فروش محصولات در زمینه‌های مختلف مهندسی پزشکی و مواد مانند گرانول‌های
استخوانی با ساختار نانو در بسته‌بندی ۲۰ سی‌سی، گرفت‌های استخوانی با ساختار
نانو در بسته‌بندی ۲۰ سی‌سی ، سیمان استخوانی در بسته‌بندی ۱۰ سی‌سی و فروش
پودرهای دی‌‌کلسیم‌فسفات، تری‌کلسیم‌فسفات، هیدروکسی‌آپاتیت و … در بسته‌های
یک کیلوگرمی عرضه شده که همان‌طور که عنوان شد، قیمت محصولات ارائه شده نصف
قیمت نمونه مشابه در بازار است.
آیا در جهت صنعتی شدن محصولات تولید شده در آزمایشگاه اقدامی انجام داده‌اید؟
از ۴۴ محصول تولیدی در آزمایشگاه، حدود ده محصول، فابلیت تولید صنعتی را دارند
که مقدمات لازم برای صنعتی شدن آنها فراهم شده‌است که از آن جمله می‌توان به
تولید صنعتی انواع نانوفیلترها، نانومواد پرکننده استخوان و دندان و نانولوله‌های
کربنی اشاره کرد.
معمولاً یک آزمایشگاه یا دانشگاه، مستقیماً وارد مرحله تولید صنعتی نمی‌شود.
بلکه محصولاتی که به این مرحله برسند، در قالب یک شرکت زایشی از دانشگاه منشعب
می‌شوند. راهبرد شما در این مورد چیست؟
به‌دلیل جوان بودن مرکز رشد دانشگاه صنعتی بابل، سه طرح «جذب گازها با استفاده
از نانولوله‌های کربنی»، «تهیه نانوشیشه‌های زیست‌فعال برای مصارف پزشکی» و «تولید
نانوسنسورهای حذف گازهای اسیدی»، در قالب شرکت زایشی در آن مستقر شده و طرح
تولید نانوفیلترها، به‌صورت صنعتی، زیر نظر مستقیم کار گروه توسعه و تولید ستاد
ویژۀ توسعۀ فناوری نانو، در حال اجرا است.
این آزمایشگاه چه تجهیزاتی دارد که در حوزه نانو به‌کار می‌روند؟
این آزمایشگاه مجهز به وسایلی برای سنتز مواد شیمیایی و زیستی در ابعاد مختلف (از
میکرو تا نانو) است و همچنین علاوه بر دستگاه‌هایی نظیر انواع میکروسکوپ، طیف‌سنج‌های
مختلف برای آنالیز مواد، دستگاه‌هایی نظیر اتوکلاو، انکوباتورهای مختلف،
ترازوهای مختلف دیجیتالی با دقت بسیار بالا، pHمتر، دستگاه الکتروفورز، دستگاه
سانتریفیوژ با دور بیش از ۶۰۰۰۰g ، آماده بهره‌برداری است. همچنین دستگاه ساخت
نانولوله‌های کربنی با استفاده از روش قوس الکتریکی مایع به‌صورت خودکار و
تولید نانوحسگرهای مختلف مایع و گازی، در این آزمایشگاه موجود است. دستگاه سنتز
نانوفیلترها در ابعاد آزمایشگاهی و صنعتی و پایلوت تصفیه پساب‌های صنعتی با
استفاده از نانوفیلترها نیز در این مجموعه وجود دارد.
آیا دستگاهی در آزمایشگاه شما مرتبط با فناوری نانو ساخته شده‌است؟
بله؛ طراحی و ساخت دستگاه تمام‌خودکار تخلیه قوس الکتریکی در محیط مایع و طراحی
و ساخت بسترهای جذب سیال اِن بی جی (NBG) برای خالص‌سازی نانومحصولات زیستی، در
این مجموعه انجام شده‌است.
برنامه‌های آینده آزمایشگاه تحقیقاتی نانوبیوتکنولوژی دانشگاه صنعتی نوشیروانی
بابل چیست؟
در حال حاضر این آزمایشگاه با مجوز رسمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به گروه
پژوهشی نانوبیوتکنولوژی تبدیل شده است و براساس طرح جامع تدوین شده، ارتقای آن
به پژوهشکده نانوبیوتکنولوژی شمال کشور، در دستور کار است.
آیا شما عضو شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو هستید؟ یا برنامه‌ای برای عضویت در
این شبکه دارید؟
خیر؛ در حال حاضر این آزمایشگاه عضو شبکه ملی آزمایشگاه‌های زیست‌فناوری کشور،
در زمینه استفاده از ریزفناوری و نانوذرات در زیست‌فناوری، به شماره
۵۰۸۵۹۰/۱۴۰۶۲ است و فرم‌های مربوط به عضویت در شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو را
تکمیل و برای ارزیابی، آنها را در اختیار این شبکه قرار داده‌است.
آیا در اولین نمایشگاه فناوری نانو حضور داشتید؟
بله؛ حضور موفقی نیز داشتیم که با حضور ۱۲۱ مرکز فعال داخلی دیگر در زمینه
فناوری نانو، غرفه ما با کسب ۳۵/۸۸ امتیاز، موفق شد رتبۀ اول را در میان
دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها کسب نماید.
همچنین این دانشگاه توانست در نمایشگاه جامع ۳۰ ساله دستاوردهای وزارت علوم
تحقیقات و فناوری که دی ماه سال ۱۳۸۷ در مصلای بزرگ تهران برگزار گردید، به‌عنوان
غرفه برتر بخش دستاوردهای فناوری از بین ۳۰۰ مرکز علمی، دانشگاهی و پژوهشگاهی
کشور برگزیده شود. همچنین بهترین جایزه نمایشگاه جامع ۳۰ ساله دستاوردهای وزارت
علوم تحقیقات و فناوری به این دانشگاه اختصاص یافته است که این موفقیت در
راستای حضور قوی آزمایشگاه تحقیقاتی نانوبیوتکنولوژی، با ۳۰ محصول در زمینه
فناوری نانو بدر این نمایشگاه بود.
با تشکر از شما. برایتان آرزوی موفقیت روزافزون داریم.
|
