همکاری محققان ایرانی و فرانسوی در تصفیه آب‌های آلوده

 پژوهشگری از دانشگاه تبریز با همکاری محققان دانشگاه نانسی فرانسه از نانوکاتالیزورها برای حذف آلاینده‌های آبی بهره گرفته‌است.

مواد رنگ‌زای آلی از مهم‌ترین عوامل آلاینده محیط زیست به شمار می‌روند. بنابراین حذف این مواد از آب‌های آلوده، به روشی مناسب ضروری به نظر می‌رسد. از جمله روش‌هایی که در سال‌های اخیر برای حذف آلاینده‌های آب از جمله رنگ‌های نساجی، مواد آلی، سموم کشاورزی و … در غلظت‌های کم مورد استفاده قرار گرفته، فرآیندهای اکسایش پیشرفته (AOP) است. به‌طور کلی فرآیندهای اکسایش پیشرفته در برگیرنده کلیه فرآیندهایی هستند که در آنها با روش‌های مختلف، رادیکال‌های فعال هیدروکسیل در آب تولید می‌شوند. از آنجا که رادیکال‌های موجود، قدرت اکسیدکنندگی بسیار بالایی دارند، باعث تخریب کامل اکثر آلاینده‌ها می‌گردند.

دکتر علیرضا ختایی مطالعاتی برای حذف سه ماده رنگ‌زای نساجی در مقادیر کم، انجام داده و سعی کرده با استفاده از فرآیند اکسایش فتوکاتالیزی و به‌کارگیری نانوکاتالیزور دی‌اکسید تیتانیم، کارایی فرآیند حذف آلاینده‌ها را بهبود بخشد.

وی ابتدا نانوذرات دی‌اکسید تیتانیم تجاری Millennium PC-500 از نوع آناتاز را خریداری و مشخصات آن را به‌وسیله دستگاه‌های XRD, SEM, TEM, BET تعیین کرده است. سپس نانوکاتالیزور دی‌اکسید تیتانیم را روی صفحات شیشه‌ای به روش حرارتی تثبیت نموده و به کمک آن، تصفیه فتوکاتالیزوری آب‌های آلوده به سه ماده رنگ‌زای نساجی را مورد بررسی قرار داده است.

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که با استفاده از این نانوذرات می‌توان آلوده‌کننده‌های رنگی آلی اسیدی را تقریبا بطور کامل از آب‌های آلوده حذف نمود.

این طرح می‌تواند در سازمان حفاظت محیط زیست، صنایع نساجی و رنگرزی برای تصفیه پساب حاوی مواد رنگ‌زا و در سازمان جهاد کشاورزی برای تصفیه پساب حاوی مواد رنگ‌زا و سموم دفع آفات کشاورزی استفاده گردد.

جزئیات این پژوهش که با همکاری ماریه نوئل پونز و اورفان زهرا انجام شده، در مجله Journal of Hazardous Materials (جلد ۱۶۸، صفحات ۴۵۱–۴۵۷، سال ۲۰۰۹) منتشر شده است.