ششمین دوره توانمندسازی نیروهای انسانی ستاد توسعه فناوری نانو با حضور ۶۱دانشجوی مقطع دکتری و کارشناسی ارشد از ۳۰ مهر تا دوم آبان ماه در محل سازمان تربیت مربی کرج برگزار شد.
گزارشی از ششمین دوره توانمندسازی سرمایه‌های انسانی فناوری نانو
با توجه به آنکه در دنیای امروز نیروی انسانی به عنوان اصلی‌ترین عامل توسعه پایدار در کشورها شناخته شد است، ستاد توسعه فناوری با هدف تربیت و توانمندسازی هرچه بهتر و بیشتر سرمایه‌های انسانی فناوری نانو دوره‌های توانمندسازی را برگزار می‌نماید.
در دوره‌های توانمندسازی علاوه بر برگزاری کارگاه‌هایی با موضوعات مختلفی چون؛ ثبت و جستجوی پتنت، مدیرت، کسب و کار و تجاری‌سازی فناوری، کار گروهی و رقابتی در جریان است که شرکت‌کنندگان با همکاری پشتیبانان خود ایده و کسب‌کاری را طراحی، پرورش و نهایتا آن را برای داوری در روز آخر دوره آماده می‌کنند.
گفتنی است در این دوره ۸ گروه که اعضای آنها براساس آزمون «تیپ شخصیت شغلی (MBTI)» که بیش از برگزاری دوره انجام شده انتخاب شده‌اند.
در ششمین دوره توانمندسازی نیروهای انسانی نانو پنج کارگاه با عناوین «نانو در ایران»، «آشنایی با مباحث مالکیت فکری»، «تجاری‌سازی فناوری نانو »، «جستجوی عملی پتنت» و «انتقال تجارب کارآفرینان موفق» برگزار شده که در ادامه به خلاصه‌ای از این کارگاه‌ها پرداخته می‌شود.
اولین کارگاه روز نخست با موضوع «نانو در ایران» توسط مهندی داوود کاظمی؛ دبیر کارگروه توسعه منابع انسانی ستاد توسعه نانو برگزار شد.
مهندس کاظمی با تاکید برآنکه دستاوردهای ستاد نانو نتیجه همکاری کارگروه‌های مختلف ستاد نانو است، افزود: «ستاد توسعه فناوری نانو از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است و کارگروه‌های مختلفی برای پیشبرد اهداف سند فناوری نانو را شامل می‌شود. علاوه بر کارگروه‌های ستاد نانو چندین زیرمجموعه تشکیل شده است تا بتوانند فناوری نانو را در کشور توسعه دهند.»
دبیر کارگروه توسعه منابع انسانی در ادامه به تشریج طرح حمایت تشویقی گام به گام ستاد نانو پرداخت و درخصوص پتنت خاطر نشان کرد: «پتنت‌ها اطلاعات بسیار مفیدی را درخود جای داده‌اند. از مطالعه پتنت‌ها نباید ترسی داشته باشید. مبنای پتنت‌ها فاش کردن اطلاعات فنی است. معمولا در پتنت‌ها اطلاعاتی را می‌توانید بیابید که در مقالات به سختی پیدا می‌شوند و از اطلاعات فنی موجود در پتنت‌ها می‌توان برای ایده‌پردازی و تدوین پروپوزال بهره برد.»
لازم به ذکر است، برای کسب اطلاعات در خصوص مبالغ حمایت‌های تشویقی، شاخص‌ها و روند پرداخت حمایت‌ها، می‌توانید به آیین‌نامه‌های موجود بر روی سایت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو مراجعه نمایید.
دومین کارگاه، اولین روز ششمین دوره کارگاه آموزشی آشنایی با مباحث مالکیت فکری بوده که توسط مهندس سعیدی و مهندس ختمی‌مآب در دو سالن مجزا برگزار شد.
مهندس سعیدی در این کارگاه در خصوص انواع دارایی افزود: «چند نوع دارایی از جمله؛ پولی، فیزیکی ( ساختمان، زمین و…) و دارایی‌های فکری(دانش فنی، طرح‌های صنعتی، بانک اطلاعات، ایده…) در جهان شناخته شده است.
وی در ادامه ارائه خود در خصوص ثبت اختراع نیز به شرکت کنندگان مطالبی را بیان کرد و اظهار کرد: «برای ثبت یک اختراع، ایده شما بایستی نوآوری داشته باشد و در تمام جهان نو باشد، طرح شما نباید بدیهی باشد و گام اختراعی و ابداعی داشته باشد، همچنین باید قابلیت تولید و صنعتی شدن را نیز داشته باشد.»
به گفته مهندس سعیدی، هرکسی زودتر اظهارنامه خود را تسلیم اداره ثبت اختراع کند، حق ثبت آن اختراع را خواهد داشت که در اصطلاح به آن First to file گفته می‌شود.
مهندس سعیدی خاطر نشان کرد: «با توجه به اینکه هرگونه انتشار مقاله داخلی، ISI، کنفرانس‌ها و حتی ارائه شفاهی نتیجه تحقیقات باعث از بین رفتن شرایط لازم برای ثبت اختراع می‌شود، لذا توصیه می‌شود در صورتی که اساتید و دانشجویان قصد ثبت اختراع دارند، قبل از هرگونه انتشار و افشای اطلاعات، آن را از طریق مراجع معتبر فایل نموده و پس از آن اقدام به انتشار مقاله نمایند.»
ادعاهای اختراع مهمترین بخش یک اختراع محسوب می‌شود
مهندس سعیدی در پایان سخنرانی خود با تاکید بر آنکه ادعاهای اختراع مهمترین بخش یک اختراع محسوب می‌شود تصریح کرد: «ادعانامه یک اختراع حدود حمایت یک اختراع را تعیین می‌کند که متاسفانه خیلی از مخترعان به آن توجه نمی‌کنند. ادعاها به این دلیل مهم هستند که در دعاوی اختراعات، تعبیر ادعا به طور کلی اولین گام تعیین این است که آیا اختراع معتبر است و اینکه آیا اختراع تقلید شده یا حقوق آن نقض شده است یا خیر. توصیه می‌شود پیش از ثبت حتما با یک کارشناس برای تنظیم ادعاهای اختراعتان مشورت کنید.»
در دومین روز برگزاری ششمین دوره توانمندسازی سرمایه‌های انسانی دو کارگاه با موضوع « تجاری‌سازی فناوری نانو» و «کارگاه عملی جستجوی پتنت» برگزار شد.
در کارگاه تجاری‌سازی فناوری، دکتر محمدرضا نظری با رائه‌ای پویا و جذاب به بیان مطالب همراه با مثال‌هایی به شرکت‌کنندگان دوره پرداخت.
دکتر نظری با تاکید برآنکه «تجاری‌سازی یک فرآیند است»، در خصوص تعریف تجاری‌سازی فناوری گفت: «تجاری‌سازی فناوری فرآیندی است که ضمن استفاده از تمامی ظرفیت‌های ممکن، از طرح و پرورش ایده آغاز شده، با توسعه و تولید کالاو خدمت فناورانه مبتنی بر توسعه آن ایده شکل می‌گیرد و نهایتا با فروش آن کالا و خدمت به مصرف‌کننده نهایی و خلق ثروت کامل می‌شود.»
وی خاطر نشان کرد: «هر ایده سه مرحله ایده خام، ایده قابل طرح و ایده قابل سرمایه‌گذاری را جهت فراوری طی می‌کند. اگر یک ایده خام دارای دو ویژگی نداشتن مانع قانونی و داشتن یک گروه مخاطب نیازمند، باشد می‌تواند به ایده قابل طرح تبدیل شود.
وی ادامه داد: «ایده در حوزه خدمات دانش‌بنیان سه کار؛ جایگزینی، ابداعی و بهبود را انجام می‌دهد. شما بایستی تلاش کنید در حوزه هایتک پس از آنکه با لهجه بازار آشنا شدید بهبودی عمل کنید.
دکتر نظری با بیان آنکه، برای یک طرح تجارت‌پذیر هایتک پیچیدگی‌هایی چون؛ پیچیدگی ناشی از مقیاس، محتوی، تنوع، موقعیت و تلفیقی وجود دارد، اظهارکرد: «مجموعه دانش، ابزار، قابلیت‌ها و تجارت برای تولید در مقیاس‌های مختلف، متفاوت است و برای اخذ نتایج مشابه در مقیاس متفاوت بایستی بدنبال انبوهی تفاوت باشید. همچنین اگر یک شرکت بتواند بر پیچیدگی‌های ناشی از تنوع غلبه کند جهانی خواهد شد.»
به گفته وی هر ایده نهایتا باید به فروش برسد. فروش یک فرمول ساده دارد که عبارت است از، انگیزه، توانایی، دسترسی. که به هر سه فاکتور در فرایند فروش بایستی توجه نمود. همچنین منظور از توانایی، توانایی مالی وآگاهی کاربردی است. یکی از مشکلات عدم فروش در حوزه هایتک نبود آگاهی کاربرد فناوری‌های پیشرفته است.
دکترنظری در ادامه این کارگاه به روند و مراحل تجاری سازی پرداخت و افزود: «فرایند تجاری سازی شامل چهار مرحله، کشف، توسعه، معرفی سازی و تجاری سازی است.»
دومین کارگاه با موضوع «جستجوی عملی پتنت» در دوگروه مجزا در عصر دومین روزه ششمین دوره توانمندسازی نیروهای انسانی برگزار شد و مدرسین به صورت عملی نحوه جستجوی پتنت را به شرکت کنندگان آموزش دادند.
کارگاه آموزشی «انتقال تجارب کارآفرینان موفق در حوزه فناوری نانو» نیز آخرین کارگاه برگزار شده در ششمین دوره بود که در سومین روز به طور مشترک توسط مهندس جعفری و دکتر ابراهیمی ارائه شد.
مهندس جعفری افزود: «مدل‌های مختلفی برای شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد. یکی از آنها مدل همکاری شرکت دانش‌بنیان و شرکت صنعتی است. گروه صنعتی وحید و شرکت پارسا پلیمر شریف با چنین مدلی همکاری می‌کنند و توانسته‌اند محصولات مبتنی بر فناوری نانو را به بازار عرضه کنند.»
وی ادامه داد: «شرکت دانش بنیان فناوران نانو مقیاس خودش اقدام به تولید فیلتر نکرده است. در قدم اول نه اطلاعات کافی از این حوزه داشت، نه توان رقابتی داشت. اما با همکاری با یک شرکت فیلترسازی و ارائه راهکاری برای ایجاد ارزش افزوده، توانسته است کسب و کار صحیحی را پایه‌گذاری کند.»
دکتر ابراهیمی خاطر نشان کرد: «رمز موفقیت در به دست آوردن بازار محصولات دانش‌بنیان این است که بتوانید با سرعت زیادی آن را وارد بازار کنید. فعالیت‌های دانش‌بنیان ایده‌های زیادی به ذهن محققان و صاحبان کسب و کارها می‌رساند. سعی کنید آنها را مستند کنید و اصل و بنای کار را روی ورود محصول و خدمتتان به بازار معطوف کنید و در آینده و پس از رشد اولیه، روی ایده‌های دیگر کار کنید و بازار ایده اصلی را از دست ندهید.»
گفتنی است در پایان این دوره هر یک از گروه‌ها طرح کسب و کار خود را برای داوران ارائه داده و نهایتا سه گروه برتر معرفی و از آنها تقدیر به عمل آمد. به برگزیدگان این دوره علاوه بر اعطای گرنت استفاده از خدمات شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو، پکیج محصولات فناوری نانو و کتاب‌های کسب و کار اهداشد.
دکتر علیمراد رشیدی عضو هیئت علمی پژوهشگاه صنعت نفت؛ مهندس عماد احمدوند، مدیر کارگروه ترویچ ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و مهندس کریمی مدیر بخش کارآفرینی وامورتربیتی مرکز تربیت مربی کرج؛ داوران این دوره بوده‌اند. به برگزیدگان این دوره علاوه بر اعطای گرنت استفاده از خدمات شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو، پکیج محصولات فناوری نانو و کتاب‌های کسب و کار هدیه داده شد.
لازم به ذکر است، هفتمین دوره توانمندسازی نیروهای انسانی نیز ۲۸ تا ۳۰ آبان ماه برگزار خواهد شد. علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به سایت ستاد نانو برای ثبت نام در این دوره اقدام نمایند.
