محقق دانشگاه علوم پزشکی فسا با همکاری محققانی از کشور نیوزلند فرایندی ابداع کرده‌اند که می‌تواند باکتری‌های مورد نیاز برای انجام یک فرایند صنعتی را پس از اتمام فرایند جداسازی کند. این فناوری نوین آزمایشگاهی در آینده می‌تواند موجب کاهش قابل‌توجه هزینه‌ها در برخی فرایندهای صنعتی گردد.
جداسازی باکتری‌ها به کمک نانوذرات مغناطیسی
نانوبیوتکنولوژی یکی از شاخه‌های علمی نوین است که از ادغام دو رشته‌ی بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی حاصل شده است. یکی از جنبه‌های این علم به‌کارگیری نانوذرات به‌منظور بهینه‌سازی و توسعه‌ی فرایندهای صنعتی و تولیدی بیوتکنولوژی است. به‌طورمعمول در تولید محصولات بر پایه‌ی بیوتکنولوژی از میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌شود. پس از تولید محصول، سلول‌های میکروبی باید به نحوی از محصول جداسازی شوند. این مرحله، یکی از مراحل پرهزینه در فرایند تولید است. ازاین‌رو، تلاش‌های گسترده‌ای در راستای توسعه‌ی روش‌های مناسب جهت جداسازی سلول‌های میکروبی انجام گرفته است.
به گفته‌ی دکتر علیرضا ابراهیمی نژاد، در پژوهش صورت گرفته تلاش شده است تا با تثبیت نانوذرات مغناطیسی آهن بر روی باکتری مورد نیاز در تولید ویتامین K، پس از انجام فرایند تولید، این باکتری به کمک یک میدان مغناطیسی جداسازی شود.
استفاده از این روش علاوه بر تسهیل فرایند جداسازی، موجب کاهش قابل‌توجه هزینه‌های تولید می‌گردد.
ابراهیمی نژاد مراحل انجام این طرح را این‌گونه تشریح کرد: «ابتدا نانوذرات مغناطیسی آهن به روش هم رسوبی سنتز شدند. در ادامه سطح سلول‌های باکتریایی Bacillus subtilis natto که یک سویه‌ی صنعتی جهت تولید ویتامین K محسوب می‌شود، با نانوذرات آهن پوشش داده شد. در انتها پاسخ سلول‌های حاصل به میدان مغناطیسی و کارایی این روش در جداسازی سلول‌های باکتریایی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین توان سلول‌های تثبیت شده جهت تولید ویتامین K ارزیابی شد.
تثبیت مغناطیسی توانسته است با کارایی ۹۵ درصد، سلول‌های باکتریایی را جداسازی نماید. همچنین تثبیت مغناطیسی موجب ۱۵ درصد افزایش در بازده سلول‌های باکتریایی در فرایند تولید ویتامین K شده است.
این تحقیقات از تلاش‌های دکتر علیرضا ابراهیمی نژاد- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی فسا- و همکاران تحقیقاتی وی از کشور نیوزلند به انجام گرفته است. نتایج این کار در مجله‌ی Applied microbiology and biotechnology با ضریب تأثیر ۳/۳۷۶ (جلد ۱۰۰، شماره‌ی ۱، سال ۲۰۱۶، صفحات ۱۷۳ تا ۱۸۰) چاپ شده است.
