پژوهشگران هندی نانوحسگری ساختند که با حساسیت بالا می‌تواند میزان منوکسیدکربن را اندازه‌گیری کند. این حسگر با قیمت پایین وحساسیت بالا قابلیت تولید انبوه دارد.
نانوحسگری که منوکسیدکربن را با حساسیت بالا شناسایی می‌کند
محققان مؤسسه علم هند حسگری حساس برای شناسایی ومنوکسیدکربن ساخته‌اند که می‌توان از آن برای نجات جان افراد در معرض این گاز سمی استفاده کرد. این حسگر با کمک فناوری نانو تولید شده که قیمت پایین وحساسیت بالایی دارد.
این حسگر بسیار نازک بوده و می‌تواند حضور مقادیر بسیار کم گاز مونوکسید کربن را شناسایی کند. وجود این گاز منجر به تغییر مقاومت نانوحسگر شده و با استفاده از الگوی تغییرات جریان می‌توان سطح آن را در هوا شناسایی کرد.
در حال حاضر بیشتر حسگرها در مقیاس میکرونی است، در حالی که شناساگرهای نانومقیاس حساسیت بیشتری دارند و در عین حال هزینه تولید بیشتری نیز دارند. به همین دلیل محققان این پروژه درصدد ساخت نانوحسگر ارزان قیمت برآمدند.
برای ساخت این حسگر از نانوساختارهای اکسید روی استفاده کردند که روی زیرلایه ویفر سیلیکونی قرار دارد. ابتدا کره‌هایی از جنس پلی‌استایرن روی ویفر قرار داده شد. این کره‌ها به‌صورت ساختارهای هگزاگونالی متراکم روی ویفر سیلیکونی اکسید شده در آمدند.
در خلاء به این سیستم ولتاژ بالایی اعمال می‌شود تا سطح کره‌ها را اچ کرده و شکاف‌هایی با ضخامت از پیش تعیین شده بین کره‌ها ایجاد شود. سپس اکسید روی در این سیستم لایه‌نشانی می‌شود.
اکسید روی فضای میان کره‌ها را پر کرده و یک ساختار لانه‌زنبوری با حفره‌های نانومقیاس ایجاد می‌کند. ناواکاناتا بات از محققان این پروژه می‌گوید: «کاهش ابعاد از ۱۰ میکرون به ۱۰ نانومتر موجب افزایش ۱۰۰۰ برابر کارایی می‌شود. هر چند استفاده از فناوری لیتوگرافی رایج منجر به افزایش هزینه می‌شود. این در حالی است که در این نانوحسگر روشی استفاده شده که هزینه را تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد.»
این گروه نشان دادند که روش آنها قابلیت تولید انبوه را داشته و می‌تواند برای تولید صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. بات می‌گوید: «وزارت فناوری ارتباطات و الکترونیک هند به دنبال ساخت حسگرهایی است که بتواند آلودگی هوا را در شهرهای بزرگ این کشور اندازه‌گیری کند. این حسگر باید بتواند در چهارراه‌ها نصب شده و به‌صورت زنده آلودگی هوا را گزارش کند.»
نتایج این پروژه در نشریه Sensor and Actuators B: Chemical منتشر شده‌است.
