پژوهشگران دانشگاه شهید بهشتی با همکاری دانشگاه مالایا مالزی توانستند با تشخیص سروتونین با یک روش مقرون‌به‌صرفه و استفاده از نانوترکیب‌های کربنی گامی در جهت درمان افسردگی بردارند.
گامی در جهت درمان افسردگی با نانوترکیب‌های کربنی
افسردگی از شایع‌ترین اختلالات روانی است که افراد زیادی به آن مبتلا هستند. محققان پژوهشکده لیزر و پلاسما دانشگاه شهید بهشتی با همکاری دانشگاه مالایا مالزی توانسته‌اند با استفاده از یک روش بسیار ساده و مقرون‌به‌صرفه نانوترکیب‌هایی سنتز کنند که به عنوان یک حسگر می‌توانند به تشخیص و درمان بیماری‌هایی مانند افسردگی و آلزایمر کمک کنند.
دکتر مهدی علیزاده محقق پژوهشکده لیزر و پلاسما دانشگاه شهید بهشتی درباره دستاوردهای مهم این پژوهش گفت: «در این پروژه توانستیم با جایگزین کردن نانومکعب‌های Co3O4 بر روی صفحات rGO با استفاده از روش هیدروترمال یک‌مرحله‌ای و بالا بردن کارایی الکترود الکتروشیمیایی در شناسایی سروتونین که نوعی انتقال‌دهنده عصبی ۵-HT (عامل جلوگیری از بیماری‌هایی چون افسردگی و آلزایمر) است به درمان این بیماری کمک کنیم. تاکنون روش‌های مختلفی مانند فلوریمتری و سیستم ایمنی آنزیمی برای شناسایی سروتونین به‌کار گرفته شده‌اند. در این روش‌ها محدودیت‌هایی مانند وقت‌گیربودن و نیاز به اصلاح نمونه قبل از انجام تشخیص گزارش شده است. از طرف دیگر، چون ۵-HT یک عامل الکتروفعالی به شمار می‌رود شناسایی آن با استفاده از روش‌های الکتروشیمیایی از کارایی بالاتری برخوردار است. با این وجود، غلظت کم ۵-HT در شرایط فیزیولوژیکی و وجود مولکول‌های زیستی دیگر با پتانسیل اکسایش مشابه با ۵-HT انجام روش‌های الکتروشیمیایی را با مشکل مواجه می‌کند. مطالعه الکتروشیمیایی نشان می‌دهد که نانوترکیب‌های rGO–Co3O4 فعالیت الکتروکاتالیستی مناسبی در اکسیداسیون بیومارکر افسردگی سروتونین (۵-HT) در بافر فسفات (PBS) از خود نشان می‌دهند.»
علیزاده گفت: «شناسایی ۵-HT با استفاده از الکترود کربن شیشه‌ای اصلاح شده نانوکامپوزیتی rGO–Co3O4 تحت شرایط پویا با استفاده از روش آمپرومتری انجام شد و نتایج این پروژه نشان داد، نانوترکیب‌های rGO–Co3O4 به‌خوبی سروتونین را در حضور عامل‌های تداخلی مانند اسید اوریک، اسید اسکوربیک و دوپامین شناسایی می‌کند.»
وی معتقد است سادگی روش ساخت و نمونه‌های با کیفیت، همچنین کاهش هزینه، افزایش سرعت انجام کار و کارایی این طرح از ویژگی‌های نوآورانه آن است.
پژوهشگر دانشگاه مالایا مالزی در ادامه گفت: «این طرح پژوهشی در مرحله آزمایشگاهی است و با انجام روش‌های دقیق‌تر دارویی و پزشکی قابلیت تجاری‌شدن دارد.»
این پژوهش حاصل همکاری دکتر مهدی علیزاده محقق پژوهشکده لیزر و پلاسما دانشگاه شهید بهشتی و پژوهشگرانی از دانشگاه مالایا مالزی و دانشگاه کالاسالینگام هند است و در قالب مقاله‌ای با عنوان A cobalt oxide nanocubes interleaved reduced graphene oxide nanocomposite modified glassy carbon electrode for amperometric detection of serotonin در مجله Materials Science and engineering: C با ضریب تأثیر ۴٫۹۵۹ (سال ۲۰۱۹) به چاپ رسیده است.
