در نشستی که با حضور دکتر سعید سرکار، دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، محمد عبدالاحد، از آزمایشگاه ادوات نانوبیوالکترونیک دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران و اصحاب رسانه برگزار شد، دستگاه RDSS برای کمک به تشخیص کرونا معرفی شد.
معرفی دستگاه RDSS برای کمک به تشخیص کرونا با حضور اصحاب رسانه
در ابتدای این نشست، دکتر سرکار پس از ارائه پیشینه توسعه این فناوری به فرازونشیب‌های ساخت و گرفتن تاییدیه‌های این دستگاه پرداخت و گفت: «این دستگاه در مسیر توسعه خود آزمون‌های مختلفی را پشت سر گذاشته و توسط متخصصان موردتایید قرار گرفته است. آزمون‌های بالینی این فناوری زیر نظر متخصصانی از گرایش‌ها و حوزه‌های مختلف نظیر ویروس‌شناسی انجام شده و تمامی متخصصان به صورت مکتوب عملکرد این فناوری را تایید کرده‌اند. چندی پیش این فناوری فرایند دریافت تاییدیه از اداره تجهیزات پزشکی را طی کرد و به‌تازگی نیز این اداره تاییدیه لازم برای این دستگاه را صادر کرده است.»
دکتر سرکار در ادامه افزود: «نتایج به‌دست آمده از این فناوری در قالب مقاله‌ای در نشریه Biosensors and Bioelectronics به چاپ رسیده است. نکته جالب توجه سرعت بالای تایید و انتشار این مقاله بود. در این مجله دانشمندان معتبری از کشورهای مختلف به بررسی این فناوری پرداخته و در نهایت این مقاله مسیر داوری را به سرعت طی کرده و توسط این مجله پذیرفته شد. در واقع این دستگاه از نظر علمی نیز تحت داوری جهانی قرار گرفته و تایید شده است.»
دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو گفت: «این دستگاه به ستاد ملی مبارزه با کرونا نیز معرفی شد که سوالات متعددی از سوی کارشناسان این ستاد پیرامون سازوکار و عملکرد این دستگاه مطرح شد که به این سوالات پاسخ داده شد و در کل برآیند جلسه با ستاد کرونا مثبت بود.»
دکتر سرکار ضمن تشکر از معاونت علمی و فناوری، از تلاش‌های این معاونت در مسیر توسعه این فناوری قدردانی کرد. وی از دکتر قانعی، رییس کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا، به‌عنوان مشاور راهبردی این پروژه تشکر کرد.
به گفته دکتر سرکار این فناوری یک پروژه نابالغ نبوده و تمام مراحل و فرایندهای لازم را با موفقیت طی کرده است.
در بخش بعدی، دکتر سرکار به تشریح این فناوری پرداخت و گفت: «با ورود ویروس کرونا به ریه ماده‌ای به نام ROS ایجاد می‌شود در شرایط شیوع کرونا، اگر ROS در خلط بیمار تشخیص داده شود، به احتمال ۹۹ درصد فرد به بیماری کرونا مبتلا است. این دستگاه شبیه به حسگر دود است، اگر دود در ساختمان ایجاد شود حسگر آژیر می‌زند که نشانه آتش‌سوزی است. هرچند که ممکن است با دود سیگار هم این دستگاه آژیر بزند، اما در ۹۵ درصد موارد دلیل آژیر آتش‌سوزی است. این دستگاه هم دقیقا به همین شکل است، یعنی در بسیاری از مواقع که ROS توسط این دستگاه در فرد تشخیص داده شود، احتمال خیلی زیاد فرد مبتلا به کرونا است. بعد از دریافت این نتیجه فرد باید به سراغ تست‌های تکمیلی برود. این دستگاه برای شناسایی افراد ناقل که نشانه ندارند، بسیار مناسب است. اهمیت تشخیص سریع، کمتر از ۳۰ ثانیه‌ای این دستگاه می‌تواند میزان ریسک را در جامعه کاهش دهد. از دیگر مزیت‌های این فناوری، هزینه کم آن است که تقریبا نصف روش PCR است. همچنین این دستگاه قابل حمل بوده و می‌تواند در پایانه‌های مسافربری و فرودگاه‌ها نیز استفاده شده و در مدت کمتر از یک ساعت غربالگری را انجام داد. تمام بخش‌های این دستگاه در ایران تولید شده و امکان تولید انبوه آن وجود دارد.»
وی در ادامه افزود: «امیدواریم نه‌تنها جامعه ایران بلکه جامعه جهانی از این قابلیت استفاده کنند. یک مشکل عمده‌ای که در جهان وجود دارد و اشتغال را مختل کرده، آهسته بودن فرایند تشخیص است. این دستگاه می‌تواند به سرعت فرایند تشخیص را انجام داده و در رستوران‌ها و بسیاری از اماکن عمومی و شغلی استفاده شود.»
در ادامه نشست، دکتر عبدالاحد درباره این فناوری صحبت کرد. وی گفت: «ما افراد علمی معمولا از مصاحبه اجتناب می‌کنیم اما به‌نظر می‌رسد این رویداد که با حضور خبرنگاران برگزار می‌شود، فرصت مناسبی برای انتقال درست مفاهیم این فناوری است.»
وی در ادامه به تشریح بیشتر این فناوری پرداخت و گفت: «وقتی ویروس وارد بدن شد، نقشه ژنتیکی خود را به سلول ریه وارد می‌کند، در نتیجه سوخت‌وساز سلول‌های ریه افزایش یافته و این باعث افزایش ROS درون سلولی می‌شود. اگر این ROS به حد اشباع برسد، این ماده به بیرون از فضای سلول نشت می‌کند. سیستم ایمنی بدن متوجه متابولیسم غیرعادی سلول ریه شده و وارد عمل می‌شود. برای از بین بردن ویروس‌ها، سیستم ایمنی بدن نیز اکسیژن فعال تولید می‌کند که با اکسیژن فعال قبلی هم‌افزایی می‌کند. این دستگاه با تشخیص میزان ROS در ریه فرایند تشخیص را انجام می‌دهد. ROS که سلول کرونا تولید می‌کند بسیار بیشتر از ویروس‌های دیگر و بیماری‌هایی نظیر آسم است. افزایش ROS نیز در بیماری کرونا به سرعت اتفاق می‌افتد که این ویژگی‌ها برای تشخیص کرونا استفاده می‌شود.»
در بخش دوم این رویداد، جلسه پرسش و پاسخی برگزار شد و دکتر سرکار و دکتر عبدالاحد به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند.
