ساخت واکسن آنفولانزای قوی و موثر با کمک فناوری‌ نانو

شرکت پاپ بیوتکنولوژیز (POP Biotechnologies) که از دانشگاه بوفالو انشعاب یافته در حال آزمودن فناوری لیپوزم خود برای ساخت واکسن ضدکرونا است؛ این شرکت از همین فناوری برای تولید واکسن آنفولانزا استفاده کرده که اثربخشی بالایی در موش‌های آزمایشگاهی داشته است.

Fighter نام واکسن آنفلوانزای جدیدی است که مبتنی بر نانوذرات بوده و در آزمایش‌های پیش بالینی اثربخشی جالب توجهی داشته است.

این واکسن که از پروتئین‌های مقابله‌‌کننده با بیماری ساخته شده، می‌تواند باعث افزایش اثربخشی، تولید واکسن آنفلوانزای فصلی را تسریع کند.

در قالب یک واکسن آنفولانزای آزمایشی، متشکل از میلیاردها کیسه کوچک کروی که پروتئین‌های ضدعامل عفونت را در خود حمل می‌کنند، این واکسن عملکرد قابل توجهی را در مطالعات پیش بالینی اثبات کرده است.

این فناوری اثربخشی واکسن‌های آنفلوانزای فصلی را بهبود بخشید که براساس اطلاعات منتشر شده توسط مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا معمولاً ۴۰-۶۰ درصد است.

یکی از مزیت‌های این فناوری آن است که برای تولید مقادیر انبوه واکسن، زمان کمتری نیاز است؛ زیرا برخلاف بیشتر واکسن‌های آنفلوانزای فصلی این واکسن نیاز به تخم‌مرغ ندارد.

همچنین این واکسن نیاز به دوزهای کمتری دارد، در نتیجه منابع واکسن افزایش می‌یابد که با توجه به ماهیت غیرقابل پیش‌بینی آنفلوانزا می‌تواند بسیار مهم باشد.

جاناتان لاول، دانشیار مهندسی پزشکی دانشگاه بوفالو و نویسنده ارشد این مقاله می‌گوید: «این نتایج بسیار دلگرم‌کننده است. به‌طور معمول، واکسن‌های آنفلوانزا حاوی میکروب‌های غیرفعال شده بوده یا براساس اشکال ضعیف شده بیماری تولید می‌شوند. واکسنی که ما در حال تولید آن هستیم، یک واکسن نانوذره پروتئین نوترکیبی است که پاسخ ایمنی قوی را در بدن ایجاد می‌کند.»

کلید موفقیت این واکسن لیپوزومی به نام کبالت-پورفیرین-فسفولیپید یا CoPoP است که لاول و همکارانش توسعه داده‌اند. این کیسه‌های کوچک کروی که به اندازه کافی کوچک هستند، ستون فقرات آنچه در اصطلاح دارویی به‌عنوان پلتفورم واکسن شناخته می‌شود را تشکیل داده است. از مشابه این فناوری برای واکسن ضدکرونا در آزمایش‌های بالینی انجام شده در کره‌جنوبی استفاده شده‌است. این آزمایش بالینی با همکاری شرکت پاپ بیوتکنولوژیز (POP Biotechnologies) که توسط لاول بنیان شده و شرکت زیست فناوری کره‌جنوبی یوبیولوژیکس (EuBiologics) انجام شده‌ است.

این لیپوزوم‌ها به تنهایی با بیماری مقابله نمی‌کنند اما آن‌ها استعداد ویژه‌ای دارند. این ترکیبات به‌طور خود به خود پروتئین‌های ویروسی را که باعث پاسخ‌های ایمنی بدن می‌شوند، به نانوذرات قوی‌تری تبدیل می‌کنند.

متیو میلر، دانشیار بیوشیمی و علوم زیست پزشکی در دانشگاه مک مستر می‌گوید: «این تبدیل پروتئین به نانوذرات سودمند است، زیرا پروتئین‌های محلول به سطح لیپوزوم‌ها متصل می‌شوند، جایی که پروتئین‌ها پاسخ قوی‌تر سیستم ایمنی بدن به بیماری را موجب می‌شوند.»

در این مطالعه، محققان گروهی از پروتئین‌ها را که به‌عنوان هماگلوتینین شناخته می‌شوند به لیپوزوم‌های CoPop وارد کردند. یک هماگلوتینین خاص، معروف به H3 HA تریمریک، باعث ایجاد پاسخ ایمنی قوی در موش‌های آزمایشگاهی شد.

این واکسن حتی با دوزهای کمتر از ۲ نانوگرم، محافظتی مشابه با واکسن‌هایی با دوزهایی در حد میکروگرم ایجاد می‌کند.

محققان توانستند به‌طور هم‌زمان ۱۰ پروتئین نوترکیب مربوط به سویه‌های متمایز ویروس آنفلوانزا را برای تولید یک نانوذره چند ظرفیتی به کار بگیرند.

دوز ۵ نانوگرم در موش‌ها از آنفولانزای H5N1 محافظت می‌کند، معروف به آنفلوانزای مرغی، ویروسی که به گفته اپیدمیولوژیست‌ها احتمال ایجاد بیماری همه‌گیر را دارد.