نانوواکسنی که باعث پاسخ ایمنی قوی در برابر کرونا می‌شود

مجموعه‌ای از مطالعات پیش بالینی که به تازگی منتشر شده، نشان می‌دهد که واکسن کووید ۱۹ حاوی نانوذرات فریتین Spike (SpFN) که توسط محققان موسسه تحقیقات ارتش والتر رید (WRAIR) ساخته شده است، نه تنها باعث ایجاد یک پاسخ ایمنی قوی می‌شود، بلکه ممکن است محافظت گسترده‌ای در برابر سارس ارائه دهد.

دانشمندان شاخه بیماری‌های عفونی نوظهور (EIDB) در موسسه تحقیقات ارتش والتر رید واکسن حاوی نانوذرات SpFN را بر اساس پلتفرم فریتین، به عنوان بخشی از راهبرد آینده‌نگر “pan-SARS” ساختند که هدف آن رسیدگی به همه‌گیری کرونا است. البته این واکسن  در برابر انواع نگران کننده کرونا و ویروس‌های مشابهی که ممکن است در آینده ظاهر شوند نیز قابل استفاده است.

دکتر کیوان مجرد مدیر شاخه بیماری‌های عفونی نوظهور موسسه تحقیقات ارتش والتر رید گفت: «ظهور سریع ویروس‌های کرونای انسانی در دو دهه گذشته و ظهور انواع SARS-CoV-2، بر نیاز مداوم به نسل بعدی واکسن‌های پیشگیرانه که محافظت گسترده‌ای را در برابر بیماری‌های کرونا ارائه می‌کنند، تأکید می‌کند.»

وی می‌افزاید: «راهبرد ما توسعه یک فناوری جدید بوده است که به طور بالقوه می‌تواند محافظت ایمن، مؤثر و بادوام در برابر گونه‌های متعدد کروناویروس ایجاد کند.»

نتایج این تحقیق که در قالب مقاله‌ای در Science Translational Medicine منتشر شد، نشان می‌دهد که واکسن SpFN از پستانداران غیرانسانی در برابر بیماری ناشی از سویه اصلی SARS-CoV-2 محافظت می‌کند و باعث ایجاد پاسخ‌های آنتی‌بادی بسیار قوی و خنثی‌کننده در برابر SARS-CoV-2 نوع نگران کننده از جمله ویروس SARS-CoV-1 که در سال ۲۰۰۲ ظاهر شد، می‌شود.

SpFN در آوریل ۲۰۲۱ وارد فاز ۱ آزمایش‌های انسانی شد. تجزیه و تحلیل‌های اولیه که انتظار می‌رود به زودی به اتمام برسد، بینش‌هایی را در مورد اینکه آیا قدرت و وسعت اثربخشیSpFN، همانطور که در آزمایش‌های بالینی نشان داده شد، در انسان‌ها نیز دیده خواهد شد یا خیر. این داده‌ها همچنین به محققان اجازه می‌دهد مشخصات ایمنی SpFN را با سایر واکسن های ضدکرونا که قبلاً برای استفاده اضطراری مجاز شده‌اند، مقایسه کنند.

مجرد گفت: «نمایش مکرر و منظم پروتئین اسپایک ویروس کرونا روی یک نانوذره چند وجهی ممکن است سیستم‌ ایمنی را به گونه‌ای تحریک کند که به محافظت گسترده‌تری تبدیل شود.»

دکتر گوردون جویس زیست شناس ساختاری و مخترع این واکسن در موسسه تحقیقات ارتش والتر رید گفت: «این واکسن با ساختاری متراکم و کوچک، دارای مزایای متعددی است. ما سعی می کنیم با استفاده از یک پلت فرم جدید، پاسخ ایمنی در برابر چندین نوع از ویروس‌های کرونا را افزایش دهیم.»

واکسن SpFN یک پلت فرم واکسن ضدکرونا حاوی نانوذرات و پروتئین است، به این معنی که یک قطعه از یک ویروس را به سیستم ایمنی ارائه می‌کند تا یک پاسخ محافظتی ایجاد کند. SpFN شامل چندین پروتئین اسپایک کروناویروس است که به سطح یک نانوذره فریتین چند وجهی مرتبط هستند. محققان فرض می‌کنند که ارائه چندین نسخه از اسپایک به صورت منظم ممکن است کلید ایجاد یک پاسخ ایمنی قوی و گسترده باشد. این پلتفرم همچنین به عنوان یک واکسن بالقوه جهانی دارای مزایایی است زیرا در طیف وسیعی از دما پایدار می‌ماند. این امر به ویژه در مناطقی که فریزرهای فوق سرد کمیاب هستند، مفید خواهد بود.

واکسن SpFN با یک ادجوانت به نام ALFQ، یکی از خانواده کمکی‌های فرمولاسیون لیپوزوم ارتش که توسط محققان موسسه تحقیقات ارتش والتر رید ساخته شده است، فرموله شده است. ادجوانت جزء واکسن است که به فعال شدن سیستم ایمنی و بهبود پاسخ های ایمنی کمک می کند. مطالعات پیش بالینی و اولیه بالینی نشان داده است که ALFQ به عنوان یک کمکی واکسن ایمن و بسیار قوی است.