با استفاده از خواص لومینسانس و بهره‌مندی از فناوری‌نانو، نوار کاغذی برای تعیین میزان لیکوپن ساخته شد. این ابزار با کمک تلفن همراه نتایج را ارائه می‌دهد.
لیکوپن با کمک نوار کاغذی قابل اندازه‌گیری شد
تیمی از محققان مؤسسه علم و فناوری نانو (INST) در هند، نانوحسگر زیستی برای تشخیص «لیکوپن» ساختند. لیکوپن ماده شیمیایی بر پایه گیاه با ارزش تجاری بالا است. این حسگر از یک نوار کاغذی فلورسنت قابل استفاده مجدد مبتنی بر تلفن هوشمند استفاده می‌کند.
مشخص شده است که این نوار شفاف نانوذرات تبدیل به بالا (UCNPs) به لیکوپن با حد تشخیص کمتر از ۱۰ نانومتر حساس است. برای تشخیص می‌توان از یک دوربین گوشی هوشمند ساده استفاده کرد. تبدیل بالا فرآیندی است که در آن نور می‌تواند با انرژی فوتون‌های بالاتر از نوری که نقش محرک را دارد، ساطع شود.
پژهشگران این پروژه نوار شفافی را ساخته‌اند که در مقایسه با نوارهای کاغذی قبلی، علیرغم عدم استفاده از هیچ خاموش‌کننده فلزی، کمترین پراکندگی با حداکثر حساسیت را ارائه می‌دهد.
ایجاد خاصیت آبگریزی نوار در طول فرآیند ساخت، موجب می‌شود تا به طور انتخابی نفوذپذیر شود. محققان توضیح می‌دهند که آبگریزی به نوار قابلیت استفاده مجدد با بازیابی ۱۰۰ درصدی لومینسانس می‌دهد.
لیکوپن یک کاروتنوئید است که در گوجه فرنگی، گریپ فروت، هندوانه و پاپایا یافت می‌شود. همچنین توسط گیاهان و میکروارگانیسم‌ها سنتز شده، اما در بدن انسان تولید نمی‌شود و فقط از طریق رژیم غذایی به دست می‌آید.
این ماده، این یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به پیشگیری از سرطان، بیماری قلبی و دژنراسیون ماکولا کمک می‌کند. چندین مطالعه اپیدمیولوژیک ارتباط قوی بین مصرف زیاد غذاهای غنی از لیکوپن و کاهش خطر ابتلا به چندین سرطان به ویژه سرطان پروستات را نشان داده‌اند.
با این حال، کارآزمایی‌های بالینی زیادی انجام نشده است و داده‌ها قطعی نیستند. از آنجایی که لیکوپن دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی قوی است، ممکن است با شیمی‌درمانی و پرتودرمانی تداخل داشته باشد. بنابراین به بیماران سرطانی توصیه می‌شود از مکمل‌های لیکوپن با احتیاط استفاده کنند.
تخریب نامطلوب لیکوپن بر مزایای گوجه‌فرنگی و سایر غذاهای مبتنی بر گوجه‌فرنگی برای بدن انسان تأثیر می‌گذارد. کیفیت محصول بر اساس لیکوپن موجود در آن رتبه بندی می‌شود و بر اساس آن قیمت‌گذاری می‌شود.
معمولا از حسگر تجاری برای تعیین درصد لیکوپن استفاده می‌شود. این فرآیند پرهزینه و زمان‌بر است. نوار کاغذی قابل استفاده مجدد ممکن است به فرآیند تشخیص لیکوپن آسان، ارزان و زمان کمتر کمک کند.
نتایج این پروژه در قالب مقاله‌ای در ACS (American Chemical Society) منتشر شده است.
