با پیشرفت علم و فناوری، امید به یافتن روشهای مؤثرتر و کمهزینهتر برای درمان سرطان روزبهروز پررنگتر میشود. یکی از فناوریهای نوینی که توجه پژوهشگران را جلب کرده، نانوژنراتورهای تریبوالکتریک یا TENG است؛ ابزارهایی کوچک و انعطافپذیر که میتوانند انرژی مکانیکی روزمره مانند حرکت بدن را به الکتریسیته تبدیل کنند. پژوهشی تازه از دانشگاه تهران نشان میدهد این فناوری میتواند در درمانهای الکتریکی سرطان نقشی کلیدی ایفا کند. دستگاههای رایج برای این درمانها اغلب گران و بزرگ هستند، اما نانوژنراتورها میتوانند جایگزینی ارزانتر و قابلحمل باشند. گرچه توان تولیدی این ابزارها محدود است و نمیتوانند در همه شرایط جایگزین تجهیزات بیمارستانی شوند، اما در درمانهای سرپایی یا خانگی، چشماندازی تازه برای بیماران و پزشکان فراهم میکنند. چنین دستاوردی میتواند گام مهمی در دسترسپذیر کردن درمان سرطان در سراسر جهان باشد.
طراحی نانوژنراتورهای پوشیدنی که ضدباکتری هم هستند
با همکاری محققانی از دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه تهران و دانشگاه کالج دوبلین، به بررسی چگونگی طراحی نانوژنراتورهای تریبوالکتریک پرداختند که میتواند روی باکتریها تاثیرگذار باشد.
ساخت چارچوبهایی نانویی که در ذخیرهسازی انرژی و تصفیه آب کاربرد دارند
محققان دانشگاه زنجان در مطالعهای جدید به بررسی چگونگی ساخت چارچوبهای آلی فلزی مبتنی بر سریم (Ce-MOFs) پرداختهاند که بهدلیل خواص منحصر به فرد خود، توجه زیادی را به خود جلب کردهاند. این مواد با داشتن ساختارهای متخلخل و توانایی واکنش به شرایط محیطی میتوانند در زمینههای مختلفی مانند کاتالیست، ذخیرهسازی انرژی، جذب گاز، و تصفیه آب کاربرد داشته باشند. در این تحقیق، سنتز Ce-MOFs با استفاده از روشهای سبز و در شرایط محیطی مناسب برای تولید مقیاس بزرگ بررسی شده است.
دانشگاه فردوسی مشهد : شناسایی اثرانگشتهای مخفی با نانوذرات رنگی و فلورسانس
در یک پروژه تحقیقاتی جدید که توسط محققان دانشگاه فردوسی مشهد و گروه شیمی دانشگاه زنجان انجام شده، نانوذرات لاتکس چندمنظورهای با ویژگیهای رنگسنجی و فلورسانس توسعه یافتهاند که توانایی واکنش به تغییرات محیطی را دارند. این نانوذرات که به کمک روش پلیمریزاسیون امولسیونی یکمرحلهای ساخته شدهاند، کاربردهای وسیعی در زمینههای مختلف از جمله شناسایی اثرانگشتهای مخفی (LFPs)، ساخت جوهرهای ضد تقلب و دیودهای نوری ارگانیک (OLEDs) پیدا کردهاند. این تحقیق همچنین به توسعه موادی با خواص نوری متنوع پرداخته است که میتوانند در فناوریهای هوشمند و صنعتهای مختلف نقش مهمی ایفا کنند.
توسعه حسگرهای خودمولد برای بهبود خانههای هوشمند و فناوریهای پوشیدنی
محققان دانشگاه صنعتی شریف با هدف توسعه فناوریهای نوین در عرصه خانههای هوشمند و دستگاههای پوشیدنی، موفق به طراحی حسگرهای خودمولد لمسی، نور و گاز شدند. این حسگرها که بر اساس نانوژنراتورهای تریبوالکتریک ساخته شدهاند، قابلیت تولید انرژی از طریق تحریکات مکانیکی مانند ضربه، مالش و حرکت را دارند. این فناوری بهویژه در حوزههای سلامت و خانههای هوشمند کاربردهای گستردهای دارد، از جمله استفاده در سیستمهای تأمین انرژی، حسگرهای گاز، سوئیچهای لمسی و اینترنت اشیا. هدف این پروژه کاهش وابستگی به منابع خارجی انرژی مانند باتریها و ارائه راهحلهای پایدار و بدون آلایندگی است. با استفاده از مواد پلیمری و سرامیکی خاص، این حسگرها علاوه بر تأمین انرژی، نقش حسگری خود را نیز ایفا میکنند.
نانوکاتالیستهای تولید هیدروژن سبز با پایداری ۳۰۰ ساعته توسعه یافت
پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس ایران با همکاری دانشگاه علوم و فناوری الکترونیک چین موفق به طراحی و ساخت یک کاتالیست پیشرفته برای واکنش تکامل اکسیژن (OER) شدند؛ واکنشی کلیدی در فرآیند الکترولیز آب و تولید هیدروژن سبز. آنها با استفاده از یک روش سریع احتراقی، ترکیب نوینی از نانوساختارهای نیکل ـ آهن ـ سلنیوم را بر روی گرافن عمودی رشد دادند که با کربن نیتروژندار اصلاح شده است. این طراحی باعث افزایش چشمگیر تعداد سایتهای فعال، بهبود رسانایی الکتریکی و تثبیت فازهای کاتالیستی میشود.
دانشگاه شاهرود: الیاف نانویی خودترمیمشونده برای پوشیدنیهای هوشمند
محققان دانشگاه صنعتی شاهرود با همکاری پژوهشگران چندین دانشگاه معتبر بینالمللی از جمله دانشگاه KLE هند، دانشگاه پلیتکنیک شیآن و دانشگاه جنگلداری نانجینگ چین، موفق به طراحی و ساخت الیاف نانوساختاری شدند که ویژگی خودترمیمی، مقاومت در برابر خستگی و پیری و انعطافپذیری بالا را در کنار هم دارند. این دستاورد که بر پایه ترکیب پلییورتان و نانوبلورهای سلولز به دست آمده، میتواند تغییراتی در حوزه منسوجات پوشیدنی هوشمند ایجاد کند؛ چرا که یکی از چالشهای اساسی در این صنعت، ضعف الیاف رایج در برابر فشارهای مکانیکی و گذر زمان است. در آزمایشها مشخص شد این الیاف نهتنها ترکها و خراشهای سطحی را در ادوات پوشیدنی ترمیم میکنند، بلکه استحکام و کشسانی آنها پس از آزمونهای سخت نیز کاهش نمییابد.
استفاده از غشاهای نانوسیال هوشمند الهامگرفته از طبیعت
«بررسی انتقال گونههای باردار به کمک غشاهای نانوفلوئیدیکی هوشمند زیستتقلید» عنوان طرح پژوهشی سیدنظامالدین اشرفیزاده، استاد تمام دانشگاه علم و صنعت ایران است که اخیراً به پایان رسیده است.
ساخت حسگر پوشیدنی میکروفلوئیدیک برای پایش غیرتهاجمی دیابت
گروهی از پژوهشگران دانشگاه علم و صنعت ایران با همکاری دانشگاه تورنتو و دانشگاه علوم پزشکی تهران، حسگر پوشیدنی تازهای طراحی کردهاند که با استفاده از عرق بدن، نشانگرهای زیستی دیابت را بهطور لحظهای شناسایی میکند. این سامانه نوآورانه با فناوری میکروفلوئیدیک و فلورسانس کار میکند، قادر است ترکیبات استون و آمونیاک را با حساسیت بالا تشخیص دهد و دادهها را بهصورت مستقیم به گوشی هوشمند منتقل کند. چنین فناوریهایی میتواند پایش غیرتهاجمی، کمهزینه و در دسترس را برای بیماران در سراسر جهان بهویژه در مناطق محروم فراهم سازد.
بهبود فناوریهای پوشیدنی و مهندسی بافت با هیدروژل زیستتخریبپذیر رسانا
پژوهشگران دانشگاه دامغان با همکاری بیمارستان وابسته به دانشگاه پزشکی وِنژو، نوعی هیدروژل رسانای زیستی و زیستتخریبپذیر طراحی کردهاند که میتواند جایگزینی پایدار برای الکترودهای غیرقابلتجزیه در دستگاههای الکتروتراپی باشد. این هیدروژل علاوه بر رسانایی بسیار بالا، طی ۶۰ روز در خاک تا ۴۹ درصد تجزیه میشود و قابلیت استفاده در فناوریهای پوشیدنی و مهندسی بافت را نیز دارد.