پژوهشگران دانشگاه صنعتی اصفهان موفق به تولید پارچهای سبک و انعطافپذیر از جنس پلیآمید فلزی شدهاند که علاوهبر خاصیت محافظت در برابر تداخل الکترومغناطیسی، توانایی گرمایش الکتریکی و نوری و نیز ویژگی ضدباکتریایی دارد. این دستاورد میتواند در صنایع نساجی، پزشکی و الکترونیک به کار گرفته شود.
یافتههای محققان یک تیم تحقیقات بینالمللی از دانشگاه تربیت مدرس تهران، دانشگاه بوعلی سینا همدان و دانشگاه گرانادا اسپانیا نشان میدهد که ترکیب نوآورانه نیترید کربن گرافیتی با یک پلیمر آلی گوگردی میتواند بازده تصفیه فوتوکاتالیستی داروها را بهشکل قابل توجهی افزایش دهد. این هتروساختار فوتوکاتالیستی با استفاده از انرژی نور، داروها و آلایندههای نوظهور را به ترکیبات کمخطر تبدیل میکند.
با پیشرفت علم و فناوری، امید به یافتن روشهای مؤثرتر و کمهزینهتر برای درمان سرطان روزبهروز پررنگتر میشود. یکی از فناوریهای نوینی که توجه پژوهشگران را جلب کرده، نانوژنراتورهای تریبوالکتریک یا TENG است؛ ابزارهایی کوچک و انعطافپذیر که میتوانند انرژی مکانیکی روزمره مانند حرکت بدن را به الکتریسیته تبدیل کنند. پژوهشی تازه از دانشگاه تهران نشان میدهد این فناوری میتواند در درمانهای الکتریکی سرطان نقشی کلیدی ایفا کند. دستگاههای رایج برای این درمانها اغلب گران و بزرگ هستند، اما نانوژنراتورها میتوانند جایگزینی ارزانتر و قابلحمل باشند. گرچه توان تولیدی این ابزارها محدود است و نمیتوانند در همه شرایط جایگزین تجهیزات بیمارستانی شوند، اما در درمانهای سرپایی یا خانگی، چشماندازی تازه برای بیماران و پزشکان فراهم میکنند. چنین دستاوردی میتواند گام مهمی در دسترسپذیر کردن درمان سرطان در سراسر جهان باشد.
با همکاری محققانی از دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه تهران و دانشگاه کالج دوبلین، به بررسی چگونگی طراحی نانوژنراتورهای تریبوالکتریک پرداختند که میتواند روی باکتریها تاثیرگذار باشد.
محققان دانشگاه زنجان در مطالعهای جدید به بررسی چگونگی ساخت چارچوبهای آلی فلزی مبتنی بر سریم (Ce-MOFs) پرداختهاند که بهدلیل خواص منحصر به فرد خود، توجه زیادی را به خود جلب کردهاند. این مواد با داشتن ساختارهای متخلخل و توانایی واکنش به شرایط محیطی میتوانند در زمینههای مختلفی مانند کاتالیست، ذخیرهسازی انرژی، جذب گاز، و تصفیه آب کاربرد داشته باشند. در این تحقیق، سنتز Ce-MOFs با استفاده از روشهای سبز و در شرایط محیطی مناسب برای تولید مقیاس بزرگ بررسی شده است.
در یک پروژه تحقیقاتی جدید که توسط محققان دانشگاه فردوسی مشهد و گروه شیمی دانشگاه زنجان انجام شده، نانوذرات لاتکس چندمنظورهای با ویژگیهای رنگسنجی و فلورسانس توسعه یافتهاند که توانایی واکنش به تغییرات محیطی را دارند. این نانوذرات که به کمک روش پلیمریزاسیون امولسیونی یکمرحلهای ساخته شدهاند، کاربردهای وسیعی در زمینههای مختلف از جمله شناسایی اثرانگشتهای مخفی (LFPs)، ساخت جوهرهای ضد تقلب و دیودهای نوری ارگانیک (OLEDs) پیدا کردهاند. این تحقیق همچنین به توسعه موادی با خواص نوری متنوع پرداخته است که میتوانند در فناوریهای هوشمند و صنعتهای مختلف نقش مهمی ایفا کنند.
محققان دانشگاه صنعتی شریف با هدف توسعه فناوریهای نوین در عرصه خانههای هوشمند و دستگاههای پوشیدنی، موفق به طراحی حسگرهای خودمولد لمسی، نور و گاز شدند. این حسگرها که بر اساس نانوژنراتورهای تریبوالکتریک ساخته شدهاند، قابلیت تولید انرژی از طریق تحریکات مکانیکی مانند ضربه، مالش و حرکت را دارند. این فناوری بهویژه در حوزههای سلامت و خانههای هوشمند کاربردهای گستردهای دارد، از جمله استفاده در سیستمهای تأمین انرژی، حسگرهای گاز، سوئیچهای لمسی و اینترنت اشیا. هدف این پروژه کاهش وابستگی به منابع خارجی انرژی مانند باتریها و ارائه راهحلهای پایدار و بدون آلایندگی است. با استفاده از مواد پلیمری و سرامیکی خاص، این حسگرها علاوه بر تأمین انرژی، نقش حسگری خود را نیز ایفا میکنند.
پژوهشگران دانشگاه تربیت مدرس ایران با همکاری دانشگاه علوم و فناوری الکترونیک چین موفق به طراحی و ساخت یک کاتالیست پیشرفته برای واکنش تکامل اکسیژن (OER) شدند؛ واکنشی کلیدی در فرآیند الکترولیز آب و تولید هیدروژن سبز. آنها با استفاده از یک روش سریع احتراقی، ترکیب نوینی از نانوساختارهای نیکل ـ آهن ـ سلنیوم را بر روی گرافن عمودی رشد دادند که با کربن نیتروژندار اصلاح شده است. این طراحی باعث افزایش چشمگیر تعداد سایتهای فعال، بهبود رسانایی الکتریکی و تثبیت فازهای کاتالیستی میشود.
محققان دانشگاه صنعتی شاهرود با همکاری پژوهشگران چندین دانشگاه معتبر بینالمللی از جمله دانشگاه KLE هند، دانشگاه پلیتکنیک شیآن و دانشگاه جنگلداری نانجینگ چین، موفق به طراحی و ساخت الیاف نانوساختاری شدند که ویژگی خودترمیمی، مقاومت در برابر خستگی و پیری و انعطافپذیری بالا را در کنار هم دارند. این دستاورد که بر پایه ترکیب پلییورتان و نانوبلورهای سلولز به دست آمده، میتواند تغییراتی در حوزه منسوجات پوشیدنی هوشمند ایجاد کند؛ چرا که یکی از چالشهای اساسی در این صنعت، ضعف الیاف رایج در برابر فشارهای مکانیکی و گذر زمان است. در آزمایشها مشخص شد این الیاف نهتنها ترکها و خراشهای سطحی را در ادوات پوشیدنی ترمیم میکنند، بلکه استحکام و کشسانی آنها پس از آزمونهای سخت نیز کاهش نمییابد.
«بررسی انتقال گونههای باردار به کمک غشاهای نانوفلوئیدیکی هوشمند زیستتقلید» عنوان طرح پژوهشی سیدنظامالدین اشرفیزاده، استاد تمام دانشگاه علم و صنعت ایران است که اخیراً به پایان رسیده است.