ایران با سرمایهگذاریهای در حوزه تحقیق و توسعه فناوری نانو، به جایگاه برجستهای در تولید و صادرات محصولات نانو دست یافته است. مزیتهای اصلی ایران در این حوزه شامل دسترسی به منابع داخلی، قیمت تمامشده پایینتر نسبت به کشورهای غربی و رقابتپذیری بالا در تولید مواد اولیه نانو، نانوکاتالیستها و تجهیزات پیشرفته است. همچنین، ایران توانسته با بهرهگیری از شرکتهای دانشبنیان و تخصصهای علمی داخلی، در بسیاری از صنایع همچون عمران، داروسازی، انرژی و تجهیزات پزشکی نانویی حضور چشمگیری داشته باشد. نزدیکی جغرافیایی به بازارهای هدف در کشورهای همسایه، کاهش هزینههای حملونقل و استفاده از روابط سیاسی و تجاری، دیگر مزیتهای صادراتی ایران در این حوزه هستند. این عوامل موجب شدهاند که ایران به یک تأمینکننده عمده فناوری نانو در منطقه و برخی بازارهای جهانی تبدیل شود.
بازار نانوکامپوزیتها در ایران؛ فرصت ۱۹۰هزار میلیاردی برای تحول صنعتی
در میان شاخههای متعدد فناورینانو، نانوآمیزهسازی یا «نانوکامپاندینگ» یکی از کاربردیترین و درآمدزاترین بخشها محسوب میشود که بهویژه در صنایع پلیمر، سرامیک و فلزات توانسته جایگاه برجستهای به دست آورد.
اصفهان و خوزستان، پیشتاز در صادرات محصولات نانو
بررسی حجم و سهم صادرات محصولات نانو نشان میدهد که در ابتدای سال ۱۴۰۳، دو استان اصفهان و خوزستان در صادرات محصولات نانویی رتبههای اول و دوم را به خود اختصاص دادهاند.
کدام فناوری سهم بیشتری در بازار محصولات نانو ایران دارد؟
بررسیها نشان میدهد که نانوپوشش بیشترین سهم را در بازار محصولات نانو داشته است. پس از آن نانوکاتالیست در رتبه دوم قرار دارد.
سهم بالای صنعت نفت و گاز از بازار نانوکاتالیستها؛ صنعت خودرو در مسیر شتابان بهرهگیری
نانوکاتالیستها به عنوان یکی از پیشرفتهترین فناوریهای نانو، تأثیر چشمگیری بر عملکرد صنایع مختلف، بهویژه نفت و گاز و خودرو دارند. بررسیها نشان میدهند که صنعت نفت و گاز همچنان پیشتاز در استفاده از نانوکاتالیستها است و بیشترین سهم بازار این فناوری را به خود اختصاص داده است. در عین حال، صنعت خودرو نیز با سرعت در حال افزایش بهرهگیری از این فناوری بوده و به دنبال کاهش فاصله خود با صنعت نفت و گاز است. بر اساس دادههای ارائهشده، مجموع حجم بازار نانوکاتالیستها ۶۵۰۰۰ میلیارد ریال برآورد شده است که ۵۶٪ از آن متعلق به صنعت نفت و گاز و ۴۴٪ به صنعت خودرو اختصاص دارد. در این حوزه، ۱۱ شرکت فعال در صنعت نفت و گاز و ۶ شرکت در صنعت خودرو مشغول فعالیت هستند که نشاندهنده سرمایهگذاری گستردهتر و تقاضای بیشتر در صنعت نفت و گاز است.
رشد صنعت نانو تداوم دارد؛ از استارتاپهای نوپا تا شرکتهای پیشرو بازار
فناورینانو در ایران با بیش از چهار صد شرکت فعال، روندی رو به رشد را تجربه میکند. در حالی که ۱۵۶ شرکت در مراحل اولیه فروش قرار دارند، ۱۷۴ شرکت موفق شدهاند ۵۱٪ از بازار را در اختیار بگیرند. همزمان، ۱۱ شرکت پیشرو با فروشهای میلیاردی نشاندهنده ظرفیت بالای این صنعت برای توسعه و رقابت در بازارهای جهانی هستند. بدیهی است که حمایتهای بیشتر میتواند مسیر رشد شرکتهای نوپا را هموارتر کند و رقابتپذیری آنها را در بازارهای بینالمللی تضمین کند.
۹۰ درصد محصولات نانویی ایرانی، در داخل کشور مصرف میشود
تحلیل بازار محصولات نانوساخت ایرانی نشان میدهد که بیش از ۹۰ درصد از این محصولات در داخل کشور مصرف میشود.
چرا این ۶ محصول نانویی پرفروش شدند؟
برخی از محصولات نانویی سهم بالایی از بازار داخلی را به خود اختصاص دادهاند. در این گزارش به بررسی چند محصول پرفروش ایرانی و دلایل استقبال ازآنها پرداخته میشود. شیرآلات بهداشتی، دوده صنعتی، پلیاتیلن مشکی، نانوکاتالیستها، محصولات اپتوالکترونیک و ظروف آنتیباکتریال آشپزخانه در لیست محصولات پرفروش نانویی ایران هستند.
با فناورینانو در ایران چه چیزهایی تولید کردهایم؟
فناوری نانو در ایران به حوزهای کلیدی تبدیل شده و در صنایع متعددی مانند عمران و ساختمان، خودرو، مواد شیمیایی، نفت و پتروشیمی، نانومواد و کالاهای خانگی نقش مهمی ایفا کرده است. در عمران و ساختمان، محصولاتی مانند بتنهای نانویی مقاوم، شیشههای کنترلکننده انرژی و رنگهای خودتمیزشونده به کاهش هزینههای نگهداری و افزایش دوام سازهها کمک کردهاند. صنعت خودرو و حملونقل نیز از مبدلهای نانوکاتالیستی، لاستیکهای مقاوم و پوششهای ضدخش بهره برده و منجر به کاهش مصرف سوخت و افزایش طول عمر قطعات شده است. در مواد شیمیایی، تولید رنگهای نانویی و مواد ضدعفونیکننده رشد قابلتوجهی داشته است. ایران همچنین در تولید نانومواد، از جمله نانوذرات فلزی و انواع پودرها و افزودنیها، موفق بوده و بسیاری از صنایع داخلی به این مواد وابستهاند. در کالاهای خانگی نیز فیلترهای تصفیه آب، یخچالهای آنتیباکتریال و پوششهای مقاوم در برابر لکه بهبود کیفیت محصولات را به همراه داشتهاند. نفت و پتروشیمی نیز با استفاده از نانوکاتالیستها بهرهوری پالایشگاهها را افزایش داده است.
فروش محصولات نانویی در کدام استانها بیشتر است؟
فناورینانو یکی از حوزههای پیشرفته علمی و اقتصادی است که رشد آن میتواند تأثیر قابلتوجهی بر توسعه صنعتی کشور داشته باشد. بررسی فروش محصولات نانویی در استانهای مختلف نشان میدهد که تفاوتهای عمدهای در میزان استقبال و استفاده از این فناوری وجود دارد. در این گزارش، پراکندگی جغرافیایی فروش نانو محصولات، تأثیر عوامل مختلف بر فروش این محصولات به اختصار بررسی شده است.