باشگاه شرکت‌های صادراتی دانش‌بنیان Iran Hi-Tech Company Club=IHTECC با ماموریت ارتقای برند ملی در بازارهای بین‌المللی در سال ۹۸ شروع به کار کرد. ایده ی ایجاد این باشگاه از آن جا شکل گرفت که بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی برای رقابت با دیگر شرکت‌های بین‌المللی آماده می‌شدند، اما در عمل به میزان فروش خوبی دست پیدا نمی‌کردند. پس از بررسی و تحقیقات متعدد مشخص شد، برند ملی ایران در جهان نیاز به ارتقا دارد. تا جایی که اگر این برند و نام به جایگاه اصلی خود دست نیابد، فروش شرکت‌های ایرانی توانمند ضربه جبران ناپذیری را متحمل می‌شود.
ستاره‌های صادراتی بر شانه شرکت‌های دانش‌بنیان
وظایف باشگاه شرکت‌های صادراتی دانش‌بنیان
در راستای همین هدف، باشگاه شرکت‌های دانش‌بنیان شکل گرفت و پس از آن شروع به پیگیری چهار وظیفه زیر کرد:
- ارزیابی
- عارضه‌یابی
- توانمندسازی
- ارزیابی شرکت‌های صادراتی دانش‌بنیان
ارائه ی خدمت به شرکت‌ها متناسب با نیاز آنها صورت می‌گیرد. از این رو ابتدا باید جایگاه شرکت‌ها طی فرآیند ارزیابی مشخص شود. از آن جا که ارزیابی شرکت‌ها با هدف توانمدسازی صادراتی آنها انجام می‌شود، معیارهای ارزیابی نیز باید با همین هدف تعیین شود.
پس از شروع فاز مطالعاتی و مشاوره با نخبگان این حوزه معیارهای ارزیابی صادراتی به شرح زیر مشخص شد:
- لزوم ساخت ایران بودن
- دارای تیم R&D متخصص
- دارای توان تولید انبوه
- دارای مجوزهای لازم کیفیت عملکردی
- دارای سابقه فروش داخلی
- دارای سابقه صادراتی
- دارای محصول Hi-Tech
- دارای کیفیت مطلوب از نظر طراحی صنعتی
- دارای رفتار حرفه‌ای در تعاملات بین‌المللی
- دارای وب سایت مطلوب به زبان انگلیسی
- دارای قابلیت رقابت از نظر قیمت
- دارای ظرفیت ارائه خدمات پس از فروش بین‌المللی
- دارای تاییدیه ها و استانداردهای بین‌المللی
پس از بررسی معیارهای ارزیابی، بنا بر وزن هریک از شاخص‌ها امتیازی برای شرکت تعیین می‌شود. مجموع امتیازات شرکت به همراه میزان فروش در بازار بین‌الملل سطح آن شرکت را در مقایسه با دیگر شرکت‌ها مشخص می‌کند. در باشگاه شرکت‌های صادراتی دانش‌بنیان IHTECC (آی اچ تک) ۵ سطح زیر برای شرکت‌ها وجود دارد:
- شرکت‌های مستعد
- شرکت‌های دوستاره
- شرکت‌های سه ستاره
- شرکت‌های چهارستاره
- شرکت‌های پنج ستاره
شروط احراز هر سطح در جدول زیر مشخص شده است:
| پنج ستاره | چهار ستاره | سه ستاره | دو ستاره | مستعد |
| ۸۰% امتیاز کل | ۶۰% امتیاز کل | ۴۰% امتیاز کل | ۳۰% امتیاز کل | ۲۰% امتیاز کل |
| ۶۰% امتیاز فنی | ۴۵% امتیاز فنی | ۳۰% امتیاز فنی | ۱۵% امتیاز فنی | – |
| فروش بیش از یک میلیارد دلار | سابقه صادرات | – | – | – |
| ثبت پتنت یا عدم نقض | – | – | – | – |
در سال ۱۴۰۱ تعداد ۱۳۰۰ شرکت ارزیابی فنی شدند که از این میان ۹۵۷ شرکت با ارزیابی کامل ستاره‌های صادراتی خود را دریافت کردند. با تعیین ستاره‌های صادراتی هر شرکت نسبت به جایگاه و پتانسیل خود برای صادرات آگاه شده و می‌تواند درصدد رفع مشکلات خود برآید و برای ارتقا به سطوح بالاتر تلاش کند.
عارضه‌یابی شرکت‌های صادراتی دانش‌بنیان
آی اچ تک برای عارضه‌یابی شرکت‌ها نیز برنامه‌ای تدارک دیده است. این مرکز با ارائه گزارش عارضه‌یابی به شرکت‌ها، نقش چشم بینای آنها در مسیر صادرات را ایفا می‌کند. گفتنی است مراحل ارزیابی و عارضه‌یابی در دیگر مراکز با هزینه‌های هنگفت انجام می‌شود، این در حالی است که باشگاه شرکت‌های صادراتی دانش‌بنیان این فرآیند را به صورت کاملا رایگان برای شرکت‌های دانش‌بنیان انجام می‌دهد.
توانمندسازی شرکت‌های صادراتی دانش‌بنیان
پس از ارزیابی و شناخت عارضه‌های شرکت‌های دانش‌بنیان، نوبت به توانمندسازی آنان با رفع مشکلات و کمبودها می‌رسد. برخی مشکلات شرکت‌ها بنیادی هستند و نیاز به اصلاح ساختاری دارند. برخی دیگر مثل دریافت مجوز و استانداردهای بین‌المللی با حمایت‌های مالی شرکت‌ها رفع می‌شوند. در گام بعدی جایگاه شرکت در یک سطح خوب تثبیت می‌شود و پس از آن نیاز به ارتقای جایگاه آنها ایجاد می‌شود. در تمام این مراحل باشگاه شرکت‌های صادراتی دانش‌بنیان حامی شرکت‌هاست.
همچنین این مرکز با برنامه‌های متعدد سعی در تسهیل روند توانمندسازی و رشد شرکت‌ها دارد. این برنامه‌ها نشان‌دهنده‌ی رویکرد فعالانه‌ی باشگاه در رشد و توسعه بازار جهانی شرکت‌های دانش‌بنیان صادراتی دارد. این برنامه‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- ایجاد و سامان‌دهی دفاتر صادراتی در کشورهای هدف
- تشکیل کنسرسیوم‌های تخصصی صادرات
- ایجاد برند مشترک
- کمک به تامین مالی شرکت‌ها در مسیر صادرات
- توسعه بازار خدمات تخصصی
- ایجاد سبد محصول صادراتی
- گردهمایی باشگاه شرکت‌های صادراتی دانش‌بنیان
دومین گردهمایی باشگلاه شرکت‌های صادراتی دانش‌بنیان، ۲۹ بهمن‌ماه ۱۴۰۲ برگزار می‌شود. در اولین گردهمایی که سال گذشته برگزار شد از شرکت‌های ۵ ستاره، ۴ ستاره و شرکت‌های برتر صادراتی تقدیر به‌عمل آمد. شرکت‌های دانش‌بنیان صادراتی برای حضور در این گردهمایی باید ابتدا در سامانه‌ی باشگاه ارزیابی صادراتی شوند. متقاضیان حضور می‌توانند جهت اطلاعات بیشتر با دبیرخانه باشگاه در ارتباط باشند: ۰۲۱۶۳۱۰۳۳۳۴