در دو روز برگزاری پنجمین دوره توانمندسازی سرمایه‌های انسانی فناوری نانو در روزهای ۸ و ۹ اسفند، شش کارگاه با موضوعات کسب و کار و تجاری سازی برگزار شد.
برگزاری شش کارگاه آموزشی در پنجمین دوره توانمندسازی نانو
در دو روز برگزاری پنجمین دوره توانمندسازی سرمایه‌های انسانی فناوری نانو در روزهای ۸ و ۹ اسفند، شش کارگاه با موضوعات کسب و کار و تجاری سازی برگزار شد. در این کارگاه‌ها، شرکت کنندگان توانایی لازم را در طراحی کسب و کار، مدل درآمدسازی و آشنایی با تیپ شخصیتی خود در راستای برنامه‌ریزی مسیر شغلی، کسب کردند.
نزدیک‌ترین مسیر به محصول، مهمترین راه است
اولین کارگاه پنجمین دوره توانمندسازی نیروهای انسانی با موضوع «طرح کسب و کار و مدل درآمدسازی» توسط مهندس ابراهیمی؛ عضو هئیت علمی دانشگاه تهران، به مدت ۱۰۰ دقیقه برگزار شد.
ابراهیمی با اشاره به اینکه مطالبی که در این کارگاه ارائه می‌شود به صورت کاربردی و با توجه به شرایط بومی کشور، تجربیات ستاد توسعه فناوری نانو و دیگر فناوری‌ها است، گفت: «اولین گام در طرح کسب و کار شکل‌گیری یک ایده است. هر فرد ایده خود را دوست دارد و آن را بهترین ایده می‌داند، ولی این را باید بدانیم که لزوما هر ایدهای موفق نخواهد بود و تبدیل به یک کسب و کارموفق نخواهد شد.»
وی ادامه داد: «سالانه هزاران طرح علمی مطرح می‌شوند ولی تعداد اندکی از آنها به مرحله اجرایی می‌رسند. هرکس که می‌خواهد کاری را شروع کند بایستی در ابتدا مدل کسب و کار مناسبی برای ایده خود داشته باشد و در گام نخست بایستی سلیقه بازار خود را بشناسد.»
به گفته وی، در مدل کسب و کار بایستی از آخر به اول مدل حرکت کرد. برای داشتن یک کسب و کار موفق بایستی تمام مراحل از قبل طرح ریزی شوند و گام‌ها عاقلانه برداشته شود.
وی در ادامه با بیان اینکه درحوزه کسب وکار چالش‌های محیطی و کلان بسیاری وجود دارد خاطرنشان کرد: «مدیران ایرانی دغدغه‌های بسیاری دارند. درراستای دفع این دغدغه‌ها بایستی بتوان کارگروهی کرد. یکی از مشکلات بزرگ در زمینه کسب و کار هماهنگ نبودن و عدم توانایی کار گروهی است.»
وی اظهار کرد: «در زمینه کسب و کار در ابتدا بایستی گروه خوبی انتخاب کرد. در یک گروه مهم نیست چه کسی مدیر و یا چه کسی مجری، منشی و کارشناس است. مهم این است که کار هرکسی ارزشی دارد و اگر آن کار را درست انجام ندهد سبب ایجاد ضرر در کل گروه و در نهایت در کسب و کار می‌گردد.»
ابراهیمی در ادامه به تفاوت‌های تحقیق با توسعه و نوآوری پرداخت و افزود: «تحقیق خروجی نامعلومی دارد درحالی که خروجی توسعه و نوآوری قابل پیش بینی و کاملا مشخص است. ارزیابی تحقیق به میزان علم و دانش تولیدی است. هدف فناوری تولید محصولات است و درتمام مسیر بایستی این هدف را مدنطر داشنه باشند.»
وی ادامه داد: «در مدل کسب و کار اولین و نزدیک‌ترین راه که اولین محصول قابل عرضه در بازار بدست آید مهمترین راه محسوب می‌شود.»
ابراهیمی در پایان سخنرانی خود تصریح کرد: «استفاده از علم برای مرزهای فناوری برای رسیدن به بازار بایستی هدف اساتید دانشگاهی باشد. همچنین اساتید و پژوهشگران بایستی طوری عمل کنند که صنعتگران و مشتریان علم و فناوری به خدمت اساتید بروند.»
در پنج سال آینده در کجا قرار دارید؟
دومین کارگاه روز اول با موضوع «برنامه‌ریزی مسیرشغلی» ،توسط مهندس رافعی؛ مشاور موسسه خدمات فناوری تا بازار (کریدور)، برگزار شد.
به گفته وی، دراین کارگاه به طور کلی مسیرها و برنامه‌های کارآمد به دانشجویان گفته می‌شود و هر فرد برای دستیابی به این مسیر و شناخت تیپ شخصیتی خود برای ورود به بازار نیازمند مشاوره فردی با متخصصان و مشاوران است.
مهندس رافعی قبل از بیان استراتژی‌های ورود به یک شغل از شرکت کنندگان خواست تا جایگاه وکار خود در پنج سال آینده را بیان کنند.
مشاور موسسه خدمات فناوری تا بازار اظهار کرد: «انتخاب مسیر شغلی یک کار کاملا پراهمیت است و باید تمامی جوانب خوب سنجیده شوند. سعی و خطا در این حوزه با گذشت زمان هزینه‌های سنگینی را به جای می‌گذارد. به همین سبب است که بایستی به برنامه‌ریزی شغلی جدی‌تر پرداخته شود.»
وی در ادامه الگوریتم ازایده تا بازار را برای حاضرین تشریح کرد و افزود: «در راستای تبدیل شدن یک ایده به محصول و پس از آن به بازار، خلاقیت و ابداع، تخصص علمی و فنی، توانایی ساخت و تولید و توانایی فروش از ملزومات ورود یک ایده به بازار است.»
مدرس کارگاه برنامه‌ریزی مسیر شغلی در ادامه به معرفی انواع تیپ‌های شخصیتی همچون شهودگرا، حس‌گرا و عقل‌گرا از دیدگاه منابع انسانی پرداخت.
به گفته وی، تمایز رفتاری در جمع‌آوری اطلاعات بین این تیپ‌های شخصیتی وجود دارد. شناخت تمایز‌های رفتاری در راستای مدیریت خود و مدیریت سازمان اهمیت زیادی دارد.
رافعی درخصوص ابزار شناختی MBTI افزود: «ابزار MBTI شاخصی است برای تیپ شخصیت (ویژگی‌های درونی) که تا کنون روایی اعتبار آن به دفعات زیاد ثابت شده است. این تست نتیجه پنجاه سال تحقیق است و سالانه دومیلیون نفر در حوزه آموزش و سازمان با این ابزار مورد سنجش قرار می‌گیرند.»
وی استراتژی‌های ورود دانشجویان به بازار را تشریح کرد و افزود: «استفاده از شرکت فعال و معتبر جهت دستیابی به یادگیری و سابقه، قناعت به حداقل حقوق و مزایا، تواضع در محیط کاری و پرهیز از ادعاهای علمی و فنی در برابر پیشکسوتان، ورود به کارها و پروژه‌های چالشی، توجه به یادگیری نیاز محور و نه مدرک محور، سخاوت در ارایه ایده و خدمات و به عبارت دیگر مفید بودن در محیط کار استراتژی‌های لازم برای شما دانشجویان در راستای موفقیت ورود به بازار و کسب و کار است.»
رافعی در پایان کارگاه مسیر شغلی به شرکت‌کنندگان تاکید کرد: «درتخصص علمی خود عمیق شوید و در تخصصی که آن را انتخاب کرده‌اید برند شخصی ایجاد کنید.»
«نانو در ایران» موضوع آخرین کارگاه برگزار شده در اولین روز برگزاری پنجمین دوره توانمندسازی سرمایه‌های انسانی نانو بود که در آن دوتن از کارشناسان ستاد نانو به معرفی ستاد توسعه فناوری نانو، تاریخچه، سیاست‌ها، کارگروه‌ها، خدمات و دستاوردهای آن پرداختند.
ایده مهم ترین نکته در تجاری‌سازی فناوری
دومین روز برگزاری پنجمین دوره توانمندسازی نیروهای انسانی نانو با کارگاه تجاری‌سازی فناوری نانو که در دونوبت برگزارشد آغازگشت. در این کارگاه، دکتر محمدرضانظری؛ استاد دانشگاه تهران با ارائه‌ای خلاقانه و ذکر مثال‌هایی ملموس مطالب خود را بیان کرد.
دکترنظری با تاکید بر اینکه تجاری‌سازی یک فرآیند است، در خصوص تعریف تجاری‌سازی فناوری گفت: «تجاری‌سازی فناوری فرایندی است که ضمن استفاده از تمامی ظرفیت‌های ممکن از طرح و پرورش ایده آغاز شده، با توسعه و تولید کالا و خدمت فنآورانه مبتنی بر توسعه آن ایده شکل می‌گیرد و نهایتا با فروش آن کالا و خدمت به مصرف کننده نهایی کامل می‌شود.»
وی ادامه داد: «ایده مناسب ۵۰ درصد فرایند تجاری است. الزاما کارو تجارت نباید محصولی حاصل از علم و فناوری داشته باشد بلکه عرضه خدمات و آموزش نیز می‌تواند نوعی تجارت باشد. در این خصوص شرکت‌های آموزشی و خدماتی در حوزه‌های تک بسیار موثر و مهم‌اند.»
دکتر نظری در خصوص ایده خاطرنشان کرد: «ایده سه مرحله دارد و برای رسیدن به یک ایده قابل ارائه بایستی ایده اولیه فرآوری شود تا به یک ایده با قابلیت تجاری‌سازی برسد.»
بگفته وی یک نکته، احساس و یا آرزو می‌تواند به عنوان یک ایده خام مطرح شود. در بسیاری از موارد فرایند تجاری‌سازی با یک آرزو شروع می‌شود. اگر یک ایده خام دارای دو ویژگی نداشتن مانع قانونی و داشتن یک گروه مخاطب نیازمند حتی کوچک، باشد می‌تواند به ایده قابل طرح تبدیل شود. مرحله سوم یک ایده، ایده تجاری‌سازی است. هر ایده نهایتا باید به فروش برسد و فروش یک فرمول ساده دارد که عبارت است از، انگیزه، توانایی، و دسترسی، که هر سه فاکتور در فرایند فروش باید وجود داشته باشند.
نظری افزود: «دسترسی، نوآوری و فروش اقتصادی عوامل توسعه فروش یک شرکت‌اند و برای داشتن یک فروش خوب بایستی به این سه فاکتور توجه ویژه‌ای داشت.»
دکترنظری در ادامه این کارگاه به بیان روند و مراحل تجاری‌سازی پرداخت و افزود: «فرایند تجاری‌سازی شامل چهار مرحله، کشف، توسعه، معرفی‌سازی و تجاری‌سازی است.»
به گفته وی تجاری‌سازی در فناوری‌های حوزه های-تک متفاوت با حوزه‌های دیگراست و ویژگی‌های خاص خود را دارد.
دکتر نظری در پایان سخنرانی خود درکارگاه تجاری سازی فناوری به جمع‌بندی مطالب ارائه شده در این کارگاه پرداخت و افزود: «تجاری‌سازی یک فرآیند است که مهمترین نکته آن خلق ایده است. همچنین تجاری‌سازی فناوری فرایندی پیچیده بوده و متاثر از عوامل متعدد زیرساختی، فناوری، کسب و کار و غیره است. عواملی که هر کدام می‌توانند از یک سو عامل موفقیت تجاری‌سازی باشد و از سوی دیگر مانع موفقیت باشد.»
اختراعات نباید پیش از ثبت به صورت مقاله درآیند
پس از جلسه پرسش و پاسخ، کارگاه آشنایی با مالکیت فکری برگزار و مهندس سعیدی؛ کارشناس بخش مالکیت فکری ستاد توسعه فناوری نانو به ارائه مطالبی در این خصوص پرداخت.
سعیدی پس از معرفی انواع دارایی‌های فکری به بیان بخش‌های مهم یک اختراع پرداخت و افزود: «عنوان اختراع، چکیده، شرح اختراع، ادعاها و شکل‌ها و نمودارها بخش‌های یک اختراع هستند که در راستای ثبت یک اختراع بایستی به آنها توجه کامل نمود.»
وی در این گارگاه چندسایت معتبر جهت سرچ پتنت را معرفی نمود. همچنین نحوه استفاده از این سایت‌ها، مزایا و معایب و اطلاعات مفید هر ثبت اختراع را بیان کرد.
از جمله این سایت‌ها می‌توان به google.com/patents و FreePatentsonline.com اشاره کرد که به صورت رایگان می‌توان در آنها جستجو پتنت را انجام داد.
به گفته سعیدی، جستجوی مناسب در خصوص ثبت اختراع بسیار مهم بوده و قبل از اقدام به ثبت یک اختراع بایستی با نحوه سرچ مناسب در سایت‌های معتبر در این زمینه آشنایی پیدا کرد. همچنین مخترعان پیش از ثبت اختراع خود نبایستی آن را به صورت مقاله به چاپ برسانند.
کارشناس بخش مالکیت فکری ستاد نانو در خصوص سیستم PCT خاطر نشان کرد: «معاهده همکاری ثبت اختراعات یک معاهده بین‌المللی است، که ۱۴۸ عضو کنوانسیون پاریس عضو این معاهده هستند و بوسیله سازمان جهانی مالکیت معنوی اداره می‌شود. سیستم PCT این امکان را فراهم می‌کند تا مخترعان برای اختراع خود از طریق ارائه یک اظهارنامه بین‌المللی واحد، بجای چندین اظهارنامه جداگانه در کشورها و اتحادیه‌های منطقه‌ای متعدد، حمایت اختراعی کسب نمایند.»
وی در ادامه کارگاه پس از آموزش جست و جوی پتنت به آموزش و نحوه ثبت اختراع در داخل و خارج از کشور پرداخت و در پایان نیز به سوالات شرکت کنندگان کارگاه در این خصوص پاسخ داد.
گفتنی است، شرکت کنندگان در پنجمین دوره در سه گروه مجزا در کارگاه عملی جستجوی اختراعات خارجی حضور پیداکردند و مهارت‌های لازم در این خصوص را کسب کردند.
