یک گروه تحقیقاتی کارآفرین در طرح‌های نوآورانه فناوری‌نانو (NanoMatch) دوازدهمین جشنواره فناوری‌نانو، فناوری ساخت نانوزیست‌حسگر رنگی حساس به تغییرات میکروبی را عرضه کرد.
ساخت نانوزیست‌حسگر رنگی حساس به تغییرات میکروبی
وجود و رشد میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا در بیمارستان‌ها، مراکز درمانی، کارخانجات موادغذایی، رستوران‌ها و اماکن عمومی سلامت انسان را به شدت تهدید می‌کنند؛ بنابراین شناسایی میکروب روی سطوح و تجهیزات و گندزدایی به موقع از اهمیت بالایی برخوردار است. عفونت‌های بیمارستانی در واقع عفونت‌های ثانویه‌ای هستند که در بدو ورود فرد به بیمارستان وجود نداشته و در واقع پس از گذشت چند روز از بستری شدن فرد در بیمارستان، بروز خواهند کرد. یکی از عوامل مهم در زمینه انتقال عفونت‌های بیمارستانی، سطوح درمانی و تجهیزات پزشکی است که در حال حاضر با کشت میکروبی که فرآیندی زمان‌بر، تخصصی، هزینه‌بر و نیازمند تکنیسین تخصصی است به‌منظور تفسیر کشت‌های میکروبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این طرح به‌منظور اندازه‌گیری بار میکروبی سطوح و تجهیزات، یک نانو‌زیست حسگر رنگی فوق‌حساس به تغییرات میکروبی ارائه شده است. برای توسعه این زیست حسگر از پد الکتروریسی شده بر پایه پلیمر شناساگر خاصی استفاده شد و مبنای روش اندازه‌گیری رشد میکروبی، تغییرات رنگ حسگر در مقادیر مختلف بار میکروبی است.
پس از شناسایی سطوح مشکوک یا در معرض رشد میکروارگانیسم‌ها، شناساگر که به‌صورت پد نازک طراحی شده است، روی سطوح موردنظر چسبانده می‌شود. رنگ پدها در حالت عادی آبی کم‌رنگ است و در صورت وجود بار میکروبی، تغییر رنگ قابل مشاهده‌ای از طیف رنگ آبی تا سرخ خواهند داشت که از روی پوشش شفاف و پلاستیکی اتصال‌دهنده پدها به سطح موردنظر، قابل مشاهده است. این طیف رنگی در آزمایشگاه بررسی شده و مقادیر استاندارد آن به‌صورت چاپ شده در اختیار نمونه گیرنده قرار خواهد گرفت. نمونه‌گیر پس از تغییر رنگ که ممکن است بین چند ساعت تا چند روز براساس وجود بار میکروبی به‌طول بینجامد، با نگاه ساده به سطح پدها و تطبیق رنگ آن با نمونه شاهد، به راحتی می‌تواند میزان حدودی بار میکروبی را ارزیابی کرده و در موارد نیاز یا عدم نیاز به گندزدایی و روش‌های اسپتیک تصمیم‌گیری کند.
شناسایی بار میکروبی سطوح در محل، بدون نیاز به نمونه‌گیری، محیط کشت و تجهیزات جانبی، قیمت بسیار پایین، سرعت و دقت تشخیصی بالا و عدم نیاز به پرسنل آموزش دیده به‌منظور تفسیر نتایج از جمله مزیت‌های این فناوری است.
دکتر سید محمدعلی حسینی، سرپرست طرح، دانشیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران، فلوی انتقال دانش در توانبخشی قلبی از دانشگاه فناوری قلبی سیدنی استرالیا به همراه محمد اکرامی، عضو تیم تحقیق و توسعه، دانشجوی دکتری صنایع غذایی دانشگاه تهران و علی اکرامی، همکار طرح، دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری سلامت جامعه دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران از محققان این طرح هستند.
