معرفی نانوکاتالیزوری ارزان‌قیمت

 محققان دانشگاه مازندران، برای انجام واکنش‌های الکتروشیمیایی که دارای سینتیک کند هستند به‌جای پلاتین از نانوکاتالیزوری ارزان‌قیمت استفاده می‌کنند.

پلاتین به‌عنوان بهترین کاتالیزور برای بسیاری از واکنش‌های الکتروشیمیایی که دارای سینتیک کند هستند، استفاده می‌شود‌. اما از آنجایی که پلاتین فلز گران‌بهایی است، در بین محققان، علاقمندی برای کاهش مقدار این کاتالیزور در فرآیندها وجود دارد.

شیمیدانان دانشگاه مازندران بر این باورند که نانوذرات دو فلزی با حفظ ویژگی‌های پلاتین، می‌توانند جایگزین مناسبی برای این فلز گران‌قیمت باشند.

خانم سحر رشید ندیمی، دانشجوی دکتری شیمی تجزیه دانشگاه مازندران، تحقیقاتی را برای بررسی امکان تهیه‌ی نانوذرات دو فلزی Au-Pt با استفاده از روش جابجایی لیگاند سیترات (به‌عنوان نگه‌دارنده نانوذرات طلا عمل می‌کند) با پیش‌ماده‌ی PtCl₆]^-2] و سپس احیای الکتروشیمیایی پوسته‌ی Pt انجام داده‌است.

وی در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد ویژه‌ی توسعه‌ی فناوری نانو، با بیان این مطلب که مطالعه‌ی انجام گرفته دستاوردی جدید در تهیه‌ی نانوذرات دو فلزی Au-Pt در سطح بستر طلا محسوب می‌شود، افزود: «با استفاده از این روش، محتوای پلاتین در کاتالیزور طراحی شده به‌میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد».

خانم رشید ندیمی اضافه کرد: «نتایج این تحقیق در طراحی کاتالیزورها و پیل‌های سوختی اهمیت فراوانی دارد».

پژوهش این محقق جوان ایرانی ثابت کرده‌است که روش جابجایی لیگاند می‌تواند به‌نحو موثری برای تهیه‌ی نانوذرات دو فلزی به‌کار گرفته شود. از سوی دیگر، از این روش می‌توان برای تهیه‌ی سایر نانوذرات دو فلزی بر پایه‌ی طلا، مس و یا پلاتین نظیر Au-Pd، Au-Ru، Pt-Au، Pt-Pd، Pt-Ru، Cu-Pt، Cu-Au،Cu-Pd ، Cu-Ru و … استفاده نمود.

این روش از طریق دانه‌گذاری هسته‌ی نانوذرات طلا، مس و یا پلاتین دارای پایدار کننده‌ی سیترات بر پیکره‌ی تک‌لایه‌های خودسامان و یا پلیمرهای دارای گروه‌های عاملی جاذب و سپس جذب و احیای الکتروشیمیایی پوسته‌ی فلزی ثانویه انجام می‌شود.

خانم رشید ندیمی در پایان گفتگو اظهار داشت که هنوز زیرساخت‌های تجاری‌شدن این محصول در کشور وجود ندارد.

این کار تحقیقاتی بخشی از پایان‌نامه‌ی دوره دکتری خانم سحر رشید ندیمی است که با راهنمایی دکتر جهانبخش رئوف و همکاری دکتر رضا اوجانی انجام شده و جزئیات آن در مجله‌یinternational journal of hydrogen energy (جلد ۳۵، صفحات ۳۹۴۴- ۳۹۳۷، سال ۲۰۱۰) منتشر شده‌است.