به تازگی یک کتابخانه آنلاین خواص نانومواد راه‌اندازی شده است که هدف آن شناسایی سریع و مقرون به صرفه اثرات زیست محیطی این مواد است.
افتتاح کتابخانه آنلاین خواص نانومواد، با هدف شناسایی سریع اثرات زیست محیطی آن‌ها
با وجود اینکه طیف وسیعی از صنایع از انواع نانومواد بهره می‌برند و این مواد انقلابی در زندگی روزمره ایجاد کرده‌اند، اما همچنان نگرانی‌هایی در مورد عوارض جانبی استفاده از این مواد وجود دارد، که از جمله می‌توان به اثرات سمی ناشی از تجمع آن‌ها در اعضای مختلف بدن، اشاره کرد.
در این راستا پروژه NanoSolveIT که تحت حمایت برنامه چشم‌انداز ۲۰۲۰ (H۲۰۲۰) توسط اتحادیه اروپا تأمین مالی می‌شود، در حال توسعه یک برنامه آزمایش و ارزیابی رایانه محور (IATA)، برای بهداشت محیط و ایمنی نانومواد است.
طی دو سال گذشته محققان دانشگاه بیرمنگام و متخصصان نوامکانیک نیکوزیای قبرس، برای ایجاد یک سامانه با یکدیگر همکاری نموده‌اند. نتیجه این همکاری ایجاد یک کتابخانه رایگان در فضای ابری (cloud) بوده است که شامل کلیه خواص فیزیکی شیمیایی ۶۹ نانوماده می‌باشد. همچنین برای افزایش ارزش اطلاعات موجود، توصیف‌کننده‌های مولکولی محاسبه شده برای هر یک از این مواد نیز در این کتابخانه در دسترس است.
پروفسور ایزولت لینچ، استاد دانشگاه بیرمنگام، معتقد است که ایجاد این کتابخانه و در دسترس قرار دادن توصیف‌کننده‌های تجربی و محاسبه شده، می‌تواند مجموعه‌ای بزرگ و منظم از داده‌ها را برای محققان فراهم کند و مسیر را برای استفاده از رویکردهای رایانه محور هموار نماید.
ایجاد و توسعه این کتابخانه آنلاین نانومواد، پنجمین برنامه تحت وب رایگان منتشر شده در پروژه NanoSolveIT است.
طبق اظهارات آندرس افانتیتیز از موسسه نوامکانیک، طی دو سال گذشته، این پروژه نتایج بسیار چشمگیری را با چاپ بیش از ۳۰ مقاله ارائه داده است که باعث می‌شود NanoSolveIT یکی از فعال‌ترین پروژه‌ها در زمینه ایمنی و انفورماتیک نانومواد به حساب آید.
در سال‌های اخیر سرعت تولید محصولات نانومواد نسبت به سرعت ارزیابی ریسک استفاده از آن‌ها بیشتر بوده است که سبب ایجاد نگرانی‌ها در مورد توسعه استفاده از نانومواد شده است. علت این امر، پرهزینه و زمان بر بودن آزمایشات ارزیابی خطرات و ریسک، مانند آزمایش بر روی نمونه‌های حیوانی می‌باشد. در واقع هدف از این پروژه از میان برداشتن این چالش‌ها است.
در این راستا آخرین دستاوردها در این پروژه یافتن ارتباط بین خواص نانومواد و اثرات سمیت سلولی آن‌ها بوده است. به‌عنوان مثال از مجموعه داده‌های جمع‌آوری شده در این پروژه در ایجاد و توسعه یک برنامه کامپیوتری برای پیش‌بینی بار سطحی موثر (پتانسیل زتا)، استفاده شد که می‌تواند به طراحی و تولید نانومواد ایمن‌تر و کاراتر کمک شایانی کند. این مدل پیش‌بینی‌کننده، جهت دسترسی علاقه‌مندان به صورت رایگان در دو سرویس تحت وب به آدرس‌های http://enaloscloud.novamechanics.com/nanocommons/mszeta/ و https://mszeta.cloud.nanosolveit.eu/ قرار داده شده است.
از آنجا که این پروژه از اصول داده‌های FAIR، پیروی می‌کند مجموعه کامل داده‌ها جهت مدل‌سازی محاسباتی بیشتر در پایگاه داده NanoPharos موجود است.