تاف فناور پارس: در پزشکی قانونی از طیف سنج تحرک یونی استفاده می‌شود

محمدرضا حمیدی، مدیرفنی شرکت تاف فناور پارس از بهره‌برداری از طیف سنج تحرک یونی در پزشکی قانونی برای تشخیص عامل مرگ خبر داد. به گفته ایشان برای شناسایی برخی ترکیبات نظیر سیانور یا لیتیم در فرآیند تشخیص عامل مرگ، دستگاه طیف‌سنج تحرک یونی استفاده می‌شود.

وی گفت که تجهیزات این شرکت در دانشگاه‌های مختلفی نظیر دانشگاه شهید بهشتی، تهران، تربیت مدرس، علم و صنعت و دامغان استفاده می‌شود. محصولات شرکت تاف فناور پارس در چهاردهمین نمایشگاه فناوری‌نانو در سالن خلیج فارس برای بازدید علاقه‌مندان عرضه می‌شود.

طیف‌سنج یا اسپکترومتر تحرک یونی IMS (Ion Mobility Spectrometry) دستگاهی بسیار سریع در تشخیص و اندازه‌گیری گازها و مقادیر جزئی مواد شیمیایی، سموم و داروها است. این دستگاه در بسیاری از موارد می‌تواند جایگزین GC و HPLC شود. مکانیزم عمل آن نوعی کروماتوگرافی است که در آن ابتدا گونه‌ها به یون تبدیل شده و سپس یون‌ها در یک ستون هوا از هم جدا می‌شوند.

این دستگاه به مقادیر جزیی مواد در حد ppm و نانوذرات پاسخ می‌دهد. سرعت عمل دستگاه در حد چند ثانیه است. از این رو در بسیاری از موارد که سرعت مهم است مثل موارد ایمنی، اورژانسی و یا پایش پیوسته کاربرد دارد. برای هر ماده شیمیایی یک طیف خاص ایجاد می‌شود که مختص آن ماده است. شکل طیف، نوع ماده و بزرگی پیک مقدار آن را نشان می‌دهد. مدل IMS-400 کاملا اتوماتیک و مناسب برای کاربر است و تمام پارامترهای آن از طریق صفحه لمسی قابل تنظیم است. دستگاه طوری طراحی شده است که امکان استفاده از منابع یونش مختلف و همچنین امکان جفت کردن آن به دستگاه GC وجود دارد.

اندازه‌گیری کمی و کیفی مواد شیمیایی، داروها، و ایزومرها، اوکراتوکسین در شیرین بیان، آفلاتوکسین در پسته، باقی مانده سموم در محصولات کشاورزی، تشخیص بعضی مواد در خون، ادرار و سایر محیط‌های بیولوژیک (تسترون در ادرار، تیوسیانات در بزاق، متادون در موی انسان، پنتازوسین در نمونه‌های بیولوژیکی)، تشخیص انواع داروها به شکل قرص یا شربت، آنالیز تنفس و تشخیص بعضی از بیماری‌ها، کنترل کیفیت هوا، شناسایی و اندازه‌گیری گازها و بخارات مواد شیمیایی VOC، کنترل کیفیت آب (تعیین تری هالومتان در آب)، پتروشیمی (تشخیص آمونیاک در اتیلن و جلوگیری از مسومیت کاتالیست)، تشخیص و آنالیز مواد مخدر، تشخیص مواد منفجره و گازهای شیمیایی جنگی از جمله کاربردهای این دستگاه است.